مجید فروهر؛ رضا خراسانی؛ امیر فتوت؛ حسین شریعتمداری؛ کاظم خاوازی
چکیده
تبدیل مواد آلی به بیوچار و مصرف آن در خاک، راهکار نوینی است برای تغییر جهت و هدایت "انقلاب سبز" به سمت داشتن "اکوسیستم‌های زراعی پایدار". برای بهره‌مندی از مزایای بیوچار و مشخص کردن محدودیت‌های احتمالی کاربرد آن در خاک‌های کشورمان، بررسی اثر انواع بیوچارها از جنبه‌های مختلف ضروری است. در همین راستا در تحقیقی که به صورت اسپلیت پلات ...
بیشتر
تبدیل مواد آلی به بیوچار و مصرف آن در خاک، راهکار نوینی است برای تغییر جهت و هدایت "انقلاب سبز" به سمت داشتن "اکوسیستم‌های زراعی پایدار". برای بهره‌مندی از مزایای بیوچار و مشخص کردن محدودیت‌های احتمالی کاربرد آن در خاک‌های کشورمان، بررسی اثر انواع بیوچارها از جنبه‌های مختلف ضروری است. در همین راستا در تحقیقی که به صورت اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد، تأثیر مصرف سه نوع بیوچار مختلف بر pH، شوری و مقدار قابل استفاده فسفر و پتاسیم خاک در مقایسه با مواد اولیه آن‌ها، مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: کمپوست زباله شهری، لجن فاضلاب، کود گاوی و بیوچارهای آن‌ها. پس از اعمال تیمارها (بر اساس مصرف وزن‌های یکسان کربن آلی و معادل با 17 تن در هکتار کود گاوی) در نمونه‌های یک کیلوگرمی از یک خاک آهکی با بافت لوم شنی و رساندن رطوبت آن‌ها به حد ظرفیت مزرعه، نمونه‌های تیمار شده، در دمای 25 درجه سانتی‌گراد در انکوباتور، نگهداری شدند. در زمان‌های 10، 30، 60، 120 و 180 روز بعد از شروع آزمایش از خاک‌های تیمار شده نمونه‌برداری شد و فاکتورهای مورد نظر، در آن‌ها اندازه‌گیری شد. بر اساس نتایج بررسی اثرمتقابل تیمار در زمان روی پارامترهای مورد اندازه‌گیری، تحت تأثیر هر یک از تیمارها تغییرات فسفر قابل استفاده خاک با زمان، یک روند اغلب افزایشی معنی‌دار را نشان داد. تغییرات پتاسیم قابل استفاده، pH و شوری خاک با گذشت زمان معنی‌داری نبود. طبق نتایج مقایسه اثر تیمارها، هم بیوچارها و هم مواد اولیه آن‌ها توانایی چشمگیری در افزایش فسفر و پتاسیم قابل استفاده خاک دارا بودند، اما اثر بیوچارها بارزتر بود. فسفر قابل جذب خاک از مقدار 4/6 میلی‌گرم در کیلوگرم در شاهد، به ترتیب به مقادیر 5/11، 7/15، 21، 3/17، 7/40 و 2/25 میلی‌گرم تحت تأثیر هر یک از تیمارهای کمپوست زباله شهری، کود گاوی، لجن فاضلاب، بیوچار کمپوست زباله شهری، بیوچار کود گاوی و بیوچار لجن فاضلاب، افزایش یافت. مصرف این مواد، پتاسیم قابل استفاده خاک را از 75 میلی‌گرم در کیلوگرم به ترتیب به 135، 198، 181، 150، 390 و 81 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک رساند. افزایش شوری خاک در تمام تیمارها نسبت به شاهد (عدم مصرف بیوچار یا مواد اولیه آن‌ها) ملاحظه شد. pH خاک در اثر مصرف هر یک از تیمارها نسبت به شاهد کاهش یافت. از این نظر تفاوتی بین بیوچارها و مواد اولیه آن‌ها ملاحظه نشد. با توجه به اثرات بارزتری که بیوچارهای مورد بررسی در این تحقیق در افزایش فسفر و پتاسیم قابل استفاده خاک نسبت به مواد اولیه خود نشان دادند به نظر می‌رسد که بتوان در کاهش مصرف کودهای شیمیایی فسفره و پتاسه، به طور مؤثرتری از آن‌ها بهره جست.
محمود محمدی؛ محمدجعفر ملکوتی؛ کاظم خاوازی؛ فرهاد رجالی؛ محمد حسین داوودی
چکیده
به منظور بررسی تأثیر کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی فسفاتی و رویبر عملکرد، اجزاء عملکرد و غلظت عناصر غذایی لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris L.)، آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای این آزمایش دو رقم لوبیا چیتی (تلاش و صدری)، چهار سطح فسفر (P0: شاهد،P1:مصرف سوپرفسفات تریپل بر اساس ...
بیشتر
به منظور بررسی تأثیر کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی فسفاتی و رویبر عملکرد، اجزاء عملکرد و غلظت عناصر غذایی لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris L.)، آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای این آزمایش دو رقم لوبیا چیتی (تلاش و صدری)، چهار سطح فسفر (P0: شاهد،P1:مصرف سوپرفسفات تریپل بر اساس آزمون خاک، P2: مصرف کود زیستی فسفاتی و سوپر فسفات تریپل به میزان 50 درصد توصیه بر اساس آزمون خاک و P3: کود زیستی فسفاتی) و سه سطح روی (Zn0: شاهد،Zn1: مصرف 50 کیلوگرم در هکتار سولفات روی وZn2:کود زیستی روی) بود.کود زیستی فسفاتی شامل تلقیح قارچ‌های میکوریزی و باکتری ازتوباکتر و کود زیستی روی تلقیح با باکتریهای سودوموناس بود. نتایج نشان داد بین دو رقم، تفاوت معنی‌داریدر سطح یک درصد در عملکرد دانه، تعداد دانه در غلاف، وزن 100 دانه و غلظت عناصر نیتروژن، پتاسیم و روی در اندام هوائی وجود داشت. تیمار فسفر باعث ایجاد تفاوت معنی‌دار در سطح یک درصد در صفات مورد بررسی شد.تیمار روی بر صفات مطالعه شده به غیر از تعداد دانه در غلاف و غلظت منگنز تفاوت معنی‌دار ایجاد نمود. اثر متقابل تیمارهای فسفر و روی بر تعداد غلاف در بوته، وزن 100 دانه و میزان پتاسیم اختلاف معنی‌دار ایجاد ولی بر دیگر صفات مورد مطالعه تأثیر معنی‌دار نداشت. کودهای زیستی در این تحقیق با افزایش جذب فسفر و دیگر عناصر غذایی، باعث افزایش عملکرد و اجزاء عملکرد شدند. همچنین نتایج نشان داد با تلفیق مناسب کودهای زیستی فسفاتی و شیمیائی می توان 50 درصد در مصرف کودهای فسفاتی صرفه‌جوئی نمود.
عبدالرضا اخگر؛ کاظم خاوازی؛ نازنین خاکی پور
چکیده
چکیده
هدف از این تحقیق، شناسایی سویه یا سویه هایی از باکتری های PGPR دارای توان تولید آنزیمACC دآمیناز است که قادر باشند اثرات مضر شوری بر رشد گیاه را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش دهند. بدین منظور تعداد 21 نمونه مرکب خاک به همراه ریشه گیاه کلزا از 21 منطقه تحت کشت آن در اراضی عمدتاً شور استان های قم و قزوین تهیه شد. پس از انتقال نمونه‌ها به آزمایشگاه، ...
بیشتر
چکیده
هدف از این تحقیق، شناسایی سویه یا سویه هایی از باکتری های PGPR دارای توان تولید آنزیمACC دآمیناز است که قادر باشند اثرات مضر شوری بر رشد گیاه را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش دهند. بدین منظور تعداد 21 نمونه مرکب خاک به همراه ریشه گیاه کلزا از 21 منطقه تحت کشت آن در اراضی عمدتاً شور استان های قم و قزوین تهیه شد. پس از انتقال نمونه‌ها به آزمایشگاه، تعداد 105 کلونی باکتریایی از رقت‌های بالای خاک ریزوسفری کلزا بصورت تصادفی جداسازی و خالص‌سازی شدند. براساس توانایی رشد جدایه‌ها در محیط حداقل DF حاوی ACC بعنوان تنها منبع نیتروژن مشخص گردید که از بین 105 جدایه منتخب تعداد 15 جدایه دارای توان تولید ACC دآمیناز بودند. شناسایی این جدایه‌ها با استفاده از معیارهای مندرج در کتاب سیستماتیک باکتریولوژی Bergey انجام گرفت. بر مبنای آزمون های تعیین جنس و گونه، 14 جدایه در گروه سودوموناس های فلورسنت و متعلق به گونه سودوموناس فلورسنس بودند. نتایج بدست آمده از اندازه‌گیری فعالیت آنزیمACC دآمیناز سویه ها نشان داد که فعالیت این آنزیم در سویه های مورد آزمایش متفاوت بوده و از 43/1 تا 17/8 میکرومول α- کتوبوتیرات بر میلی گرم در ساعت تغییر می کرد. همچنین میزان اکسین تولید شده توسط سویه‌ها در محیط کشت TSB بین 8/0 تا 17/2 میکرومول در میلی‌لیتر نوسان داشت. در این تحقیق تاثیر سویه‌های منتخب بر کاهش اثرات منفی شوری بر رشد گیاهچه‌های کلزا از طریق انجام یک آزمون گلدانی بررسی و نشان داده شد که در شرایط شور کاربرد سویه‌های مورد آزمایش باعث افزایش مقادیر وزن تر اندام‌هوایی، وزن خشک اندام‌هوایی، طول ساقه، وزن خشک ریشه و طول ریشه گیاهچه های کلزا در مقایسه با گیاهچه های شاهد (بدون تلقیح) گردید. در بین سویه های مورد آزمایش، سویة P12 بیشترین تاثیر را بر شاخص های رشد داشت، به طوری که باعث ایجاد اختلاف معنی‌دار با شاهد و نیز اکثر سویه‌های مورد آزمایش شد. در این آزمون همبستگی بالایی بین طول ریشه و وزن خشک ریشه با مقادیر فعالیت آنزیمACC دآمیناز باکتری ها مشاهده گردید. همچنین مقایسة میانگین تاثیر دو سطح شوری S1 (EC=6 dS.m-1) و S2 (EC=8 dS.m-1) بر شاخص های اندازه‌گیری شده در گیاهچه‌های کلزا نشان داد که افزایش شوری از 6 به 8 دسی زیمنس بر متر با کاهش معنی دار وزن تر اندام‌هوایی و طول ساقه همراه بود.
واژه‌های کلیدی: Pseudomonas، ACC دآمیناز، کلزا، شوری
عبدالوهاب سادات؛ غلامرضا ثواقبی؛ فرهاد رجالی؛ محسن فرحبخش؛ کاظم خاوازی؛ مصطفی شیرمردی
چکیده
چکیده
هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر چند نوع قارچ میکوریز آربسکولار و باکتری محرک رشد گیاه بر شاخصهای رشد و عملکرد دو رقم گندم در یک خاک شور (dS/m 1/10 = ECe) بود. بدین منظور در قالب یک آزمایش فاکتوریل و طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار، تأثیر چهار سطح باکتری (سطح بدون باکتری، باکتریهای سودوموناس فلورسنس سویه‌های4، 9 و 12)، سه سطح قارچ ...
بیشتر
چکیده
هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر چند نوع قارچ میکوریز آربسکولار و باکتری محرک رشد گیاه بر شاخصهای رشد و عملکرد دو رقم گندم در یک خاک شور (dS/m 1/10 = ECe) بود. بدین منظور در قالب یک آزمایش فاکتوریل و طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار، تأثیر چهار سطح باکتری (سطح بدون باکتری، باکتریهای سودوموناس فلورسنس سویه‌های4، 9 و 12)، سه سطح قارچ (سطح بدون قارچ، قارچ‌های گلوموس اتونیکاتوم و گلوموس اینترارادیسز) بر دو رقم گندم (رقمهای سیستان و چمران به‌ترتیب مقاوم و نیمه مقاوم به شوری) بررسی شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که شاخصهای رشد و عملکرد دو رقم به طور معنی‌داری (05/0p< ) متفاوت بود. کاربرد مجزای قارچ گلوموس اتونیکاتوم و باکتری سودوموناس فلورسنس سویه 9 وزن تر و خشک اندام هوایی رقم سیستان را افزایش داد. تلقیح مجزای قارچ گلوموس اتونیکاتوم در رقمهای سیستان و چمران، وزن خشک ریشه را به طور معنی‌داری نسبت به شاهد افزایش داد. تلقیح مجزای رقم سیستان با قارچ گلوموس اتونیکاتوم وباکتری سودوموناس فلورسنس سویه 12 دارای بیشترین تعداد دانه در سنبله، وزن سنبله، وزن هزاردانه و عملکرد دانه بود. تلقیح مشترک قارچ گلوموس اینترارادیسز و باکتری سودوموناس فلورسنس سویه 12 میزان کلروفیل برگ پرچم رقم سیستان را به طور معنی‌داری افزایش داد. پیشنهاد می‌شود جهت تایید نتایج تیمارهای فوق، آزمایش‌های مزرعه‌ای نیز صورت پذیرد.
واژه های کلیدی: شوری، قارچ های میکوریز آربسکولار، باکتریهای محرک رشد گیاه، شاخصهای رشد و عملکرد گندم
عبدالرضا اخگر؛ کاظم خاوازی
چکیده
چکیده
در این تحقیق به منظور پی بردن به نقش آنزیم ACC دآمیناز در کاهش اثرات منفی شوری بر گیاه کلزا، در یک آزمون گلدانی، سویه Pseudomonas fluorescens strain P12 که یک باکتری ریزوسفری مفید و دارای توان تولید ACC دآمیناز است با سویه موتانت آن (Pm12) که از طریق شیمیایی و با استفاده ار ماده جهش زای اتیل‌متان سولفونات (EMS) فاقد فعالیت آنزیم ACC دآمیناز شده بود مقایسه ...
بیشتر
چکیده
در این تحقیق به منظور پی بردن به نقش آنزیم ACC دآمیناز در کاهش اثرات منفی شوری بر گیاه کلزا، در یک آزمون گلدانی، سویه Pseudomonas fluorescens strain P12 که یک باکتری ریزوسفری مفید و دارای توان تولید ACC دآمیناز است با سویه موتانت آن (Pm12) که از طریق شیمیایی و با استفاده ار ماده جهش زای اتیل‌متان سولفونات (EMS) فاقد فعالیت آنزیم ACC دآمیناز شده بود مقایسه گردید. نتایج بدست آمده از آزمون مقایسة کاربرد باکتریP12 با باکتری موتانت آن (Pm12)، نشان داد که سویه تیپ وحشی توانست هم در شرایط شور و هم در شرایط غیر شور کلیه شاخصهای رشد کلزا شامل وزن تر و خشک اندام‌هوایی، وزن خشک ریشه، طول اندام‌هوایی و مقدار سبزینگی برگ را نسبت به سویه موتانت به طور معنی‌داری افزایش دهد. همچنین براساس نتایج بدست آمده از این آزمون، گیاهان مایه زنی شده با P12 نسبت به گیاهان مایه‌زنی‌شده با Pm12 مقدار سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم بیشتری جذب کردند. این افزایش جذب در گیاهان تیمار شده با سویه P12 می‌تواند حاصل افزایش رشد ریشه و در نتیجه افزایش سطح جذب ریشه باشد. تحقیق حاضر، از طریق مقایسه رفتار باکتری تیپ وحشی P12 و موتانت Pm12 ، بطور مستقیم نشان داد که آنزیم ACC دآمیناز عامل توانایی سویه P. fluorescens P12 در افزایش رشد گیاهچه‌های کلزا و همچنین افزایش تحمل آن در حضور سطوح مختلف شوری به عنوان عامل بازدارنده رشد می‌باشد.
واژه‌های کلیدی: ACC دآمیناز، سودوموناس، شوری، کلزا
حمیدرضا ذبیحی؛ علیرضا ثواقبی؛ کاظم خاوازی؛ علی گنجعلی
چکیده
چکیده
باکتریهای ریزوسفری محرک رشد گیاه به طرق مستقیم وغیر مستقیم باعث بهبود رشد و عملکرد گیاه می‌شوند.در این تحقیق توان چهار سویه ازسودوموناسهای فلورسنت بر شاخصهای رشد گندم در شرایط شور مورد بررسی قرار گرفت.برای این منظور آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل وبر اساس طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار انجام گرفت.تیمارها شامل فاکتور ...
بیشتر
چکیده
باکتریهای ریزوسفری محرک رشد گیاه به طرق مستقیم وغیر مستقیم باعث بهبود رشد و عملکرد گیاه می‌شوند.در این تحقیق توان چهار سویه ازسودوموناسهای فلورسنت بر شاخصهای رشد گندم در شرایط شور مورد بررسی قرار گرفت.برای این منظور آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل وبر اساس طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار انجام گرفت.تیمارها شامل فاکتور اول چهار سطح شوری خاک(1،4،8و12 دسی زیمنس بر متر) از مخلوط نمکهای (کلرید سدیم +کلریدکلسیم+کلریدمنیزم با نسبت اکی والانمساوی ) و فاکتور دوم پنج سطح سویه باکتری( چهار مایه تلقیح شامل سودوموناس فلورسنس153،سودوموناس فلورسنس169، سودوموناس پوتیدا 108، سودوموناس پوتیدا 4 و شاهد( بدون تلقیح) )بود.بذرهای گندم رقم مهدوی پس از تلقیح با سویه‌های مورد نظر در گلدانها کاشته شدند.در دوره رشد گیاه رطوبت گلدانها با اضافه کردن آب مقطر در محدوده 80 درصد ظرفیت مزرعه نگهداری شدند . قبل از برداشت، شاخصهای رشد گیاه شامل ارتفاع گیاه، طول خوشه و تعداد پنجه وسپس وزن خشک اندام هوایی وعملکرد دانه تعیین شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که با افزایش شوری عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در خوشه، ارتفاع گیاه و عملکرد بیولوژیک گیاه به طور معنی داری(05/0(P< کاهش یافت. تلقیح گندم با سویه‌های مورد نظر در تمامی سطوح شوری باعث افزایش معنی دار(05/0(P< شاخصهای یاد شده گردید. در بین سویه‌های مورد برسی، سویه سودو موناس پوتیدا 108بیشترینتاثیر رابر عملکرد و اجزائ عملکرد گندم در شرایط شور داشت. در مقایسه با سایر سویه‌های مورد استفاده تاثیر سویه سودو موناس پوتیدا 108بر شاخصهای عملکرد دانه و وزن هزار دانه معنی دار بود در خصوص سایر شاخصهای اندازه گیری شدهتفاوت معنی داری وجود نداشت. نتایج این تحقیق نشان داد که در شرایط شور می توان از کلیه سویه‌های باکتریهای مورد آزمایش بعنوان باکتریهای محرک رشد گیاه استفاده نمود.
واژه‌های کلیدی: باکتریهای ریزوسفری محرک رشدگیاه،تنش شوری،گندم، عملکرد
اسماعیل کریمی؛ امیر لکزیان؛ کاظم خاوازی؛ اصغر اصغر زاده
چکیده
چکیده
شواهد ژنتیکی نشان داده است که باکتریهای ریزوبیوم بدلیل داشتن ژنهای nod گیاهان لگوم را گره دار می‌کنند. تقریباًًًً تمام خانواده باکتریهای ریزوبیاسه دارای پلاسمیدهای بزرگ هستند که از لحاظ اندازه و تعداد بسیار متغیر می‌باشند. معمولاًً ژنهای nif و nod بر روی پلاسمیدهای هم‌زیست(Psym) قرار دارند. مطالعه تعداد و اندازه پلاسمیدها ...
بیشتر
چکیده
شواهد ژنتیکی نشان داده است که باکتریهای ریزوبیوم بدلیل داشتن ژنهای nod گیاهان لگوم را گره دار می‌کنند. تقریباًًًً تمام خانواده باکتریهای ریزوبیاسه دارای پلاسمیدهای بزرگ هستند که از لحاظ اندازه و تعداد بسیار متغیر می‌باشند. معمولاًً ژنهای nif و nod بر روی پلاسمیدهای هم‌زیست(Psym) قرار دارند. مطالعه تعداد و اندازه پلاسمیدها از طریق تکنیک پروفیل‌های پلاسمیدی می‌تواند به‌عنوان شاخصی از تنوع باکتریهای ریزوبیوم در مطالعات اکولوژی استفاده شود. در این مطالعه تنوع پلاسمیدی 196 جدایه سینوریزوبیوم (انسیفر) جدا شده از خاک‌های استان همدان با استفاده از تکنیک پروفیل پلاسمیدی مورد ارزیابی و مطالعه قرارگرفت. نتایج آزمایش نشان داد که تعداد پلاسمیدها در بین جدایه‌ها بین 1 تا 4 پلاسمید تغییر می‌کند. به‌طور کلی 13 نوع پلاسمید مختلف در بین جدایه‌ها شناسایی شدند که اندازه آن‌ها از 50 تا 200 کیلو جفت بازآلی متغیر بود. جدایه‌هایی با 1، 2، 3 و 4 پلاسمید به ترتیب 63، 21، 13 و 2 درصد کل جدایه‌ها را تشکیل می‌دادند. جدایه‌های حاوی 2 و 3 پلاسمید به ترتیب 8 و 15 گروه مختلف پلاسمیدی گروه بندی شدند. چهار جدایه سینورزیوبیوم که دارای 4 پلاسمید بودند و در 4 گروه پلاسمیدی متفاوت قرار گرفتند. کل جدایه‌ها جمعادر 28 گروه پلاسمیدی گروه بندی شدند.
واژه‌های کلیدی: سینوریزوبیوم (انسیفر) ، پروفیل پلاسمیدی
