سمیرا سالاری؛ مهدی پژوهش؛ پژمان طهماسبی؛ فرزانه نیکوخواه
چکیده
اگرچه مطالعات زیادی در خصوص اثر رهاسازی اراضی کشاورزی انجام گرفته است ولی اطلاعات بسیار کمی در خصوص تأثیر شرایط آب و هوایی بر احیاء زمین‌های کشاورزی بعد از رهاسازی آن‌ها وجود دارد. به همین منظور در این مطالعه اثر متقابل رهاسازی اراضی کشاورزی و شرایط اقلیمی بر ذخایر ماده آلی ذرات اولیه خاک مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌های مرکب خاک ...
بیشتر
اگرچه مطالعات زیادی در خصوص اثر رهاسازی اراضی کشاورزی انجام گرفته است ولی اطلاعات بسیار کمی در خصوص تأثیر شرایط آب و هوایی بر احیاء زمین‌های کشاورزی بعد از رهاسازی آن‌ها وجود دارد. به همین منظور در این مطالعه اثر متقابل رهاسازی اراضی کشاورزی و شرایط اقلیمی بر ذخایر ماده آلی ذرات اولیه خاک مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌های مرکب خاک از عمق 30-0 سانتی‌متری در سه تکرار از دو منطقه با شرایط بارندگی متفاوت شامل مناطق حفاظت‌شده شیدا و خرگوش در استان چهارمحال و بختیاری از چهار کاربری مرتع، اراضی کشاورزی و اراضی رها شده زراعی در توالی زمانی 15-10 و 40-15 سال، تهیه و میزان توزیع کربن و نیتروژن در اجزای مختلف ذرات اولیه خاک تعیین گردید. نتایج نشان داد که کشت و کار در اراضی بکر بسته به موقعیت اقلیمی می‌تواند اثرات مثبت و منفی بر اکوسیستم‌های طبیعی داشته باشد. به تبع در منطقه شیدا با وجود میزان بارندگی و وضعیت خوب پوشش طبیعی مراتع کشت و کار در اراضی بکر اثرات منفی در جهت کاهش ماده آلی داشته است. در حالی که در منطقه خرگوش با وجود میزان بارندگی اندک و کیفیت پایین مراتع، کشت و کار اثرات سوء ای نداشته است. در کلیه کاربری‌های مدیریتی مقدار کربن و نیتروژن به ترتیب در ذرات رس، سیلت و شن بیشتر بود. رهاسازی اراضی کشاورزی و مراتع در منطقه خرگوش تأثیری بر غلظت کربن و نیتروژن سه جزء شن، سیلت و رس نداشت اما در منطقه شیدا افزایش زمان رهاسازی کربن اجزای شن و سیلت را افزایش داد ولی تأثیری بر کربن جزء رس نداشت. نتایج نشان داد رهاسازی اراضی کشاورزی بسته به شرایط آب‌و‌هوایی هر منطقه جهت استقرار مجدد پوشش گیاهی و افزایش ترسیب کربن خاک می‌تواند اثرات متفاوت و بالقوه‌ای بر احیای کربن مراتع داشته باشد.
جلال حیدری؛ شجاع قربانی دشتکی؛ فایز رئیسی؛ پژمان طهماسبی
چکیده
آتش‌سوزی‌های سالانه ممکن است بسیاری از ویژگیهای فیزیکی خاک مراتع نیمه استپی را دستخوش تغییر نماید. هدف از این پژوهش، مطالعه تاثیر آتش‌سوزی بر ویژگی های فیزیکی خاک و پارامترهای نفوذ آب در مراتع نیمه استپی کرسنک واقع در استان چهارمحال و بختیاری بود. بدین منظور، مراتعی با تاریخچه‌ی آتش‌سوزی متفاوت که طی سال‌های 1387، 1388 و 1389 به ...
بیشتر
آتش‌سوزی‌های سالانه ممکن است بسیاری از ویژگیهای فیزیکی خاک مراتع نیمه استپی را دستخوش تغییر نماید. هدف از این پژوهش، مطالعه تاثیر آتش‌سوزی بر ویژگی های فیزیکی خاک و پارامترهای نفوذ آب در مراتع نیمه استپی کرسنک واقع در استان چهارمحال و بختیاری بود. بدین منظور، مراتعی با تاریخچه‌ی آتش‌سوزی متفاوت که طی سال‌های 1387، 1388 و 1389 به ترتیب 3، 2 و 1 سال پیش از مطالعه حاضر دچار آتش‌سوزی شده بودند، انتخاب گردید. نفوذ آب به خاک در 54 نقطه از منطقه مطالعاتی با استفاده از نفوذسنج مکشی اندازه‌گیری شد. تعداد نمونه‌های خاک برای مطالعات آزمایشگاهی با توجه به دو عمق سطحی (10-0 سانتی‌متر) و زیر سطحی (25-15 سانتی‌متر)، 108 نمونه بود. برای بررسی تفاوت ویژگی های اندازه گیری شده در مناطق سوخته و شاهد از آزمون t مستقل در سطح 5 درصد و آنالیز تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) استفاده شد. نتایج نشان داد که ضرایب پایداری خاکدانه‌ها (MWD و GMD) در لایه سطحی 1 و 2 سال پس از آتش‌سوزی در مقایسه با شاهد به صورت معنی دار کاهش یافت. رس قابل پراکنش در آب (WDC) و جرم ویژه ظاهری خاک در لایه سطحی تمامی مناطق سوخته شده در مقایسه با شاهد به صورت معنی دار بیشتر بود. هدایت آبی اشباع (Kfs) در تمامی سال های مورد مطالعه در مناطق تحت تاثیر آتش سوزی مقادیری کمتر از شاهد را نشان داد. به دلیل عمق کم، ظرفیت نگهداری آب کم و خطر بالای فرسایش خاک های مراتع نیمه استپی کرسنک، وقوع آتش سوزی های سالانه اثرات منفی زیادی بر ویژگی های فیزیکی خاک این مناطق به دنبال دارد.
داود بهارلویی؛ شجاع قربانی دشتکی؛ بیژن خلیل مقدم؛ مهدی نادری؛ پژمان طهماسبی
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر آتش‌سوزی بر میزان فرسایش پاشمانی و برخی ویژگیهای وابسته به فرسایش خاک در مناطقی که طی سال‌های 1387، 1388، 1389 و 1390 در مراتع کرسنک دچار آتش‌سوزی شده‌اند، انجام گردیده است. نمونه برداری در سال 1391 انجام و از هر منطقه 16 نمونه (8 نمونه از منطقه سوخته شده و 8 نمونه به عنوان شاهد) از عمق 7-0 سانتی متری برداشته شد. فرسایش ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر آتش‌سوزی بر میزان فرسایش پاشمانی و برخی ویژگیهای وابسته به فرسایش خاک در مناطقی که طی سال‌های 1387، 1388، 1389 و 1390 در مراتع کرسنک دچار آتش‌سوزی شده‌اند، انجام گردیده است. نمونه برداری در سال 1391 انجام و از هر منطقه 16 نمونه (8 نمونه از منطقه سوخته شده و 8 نمونه به عنوان شاهد) از عمق 7-0 سانتی متری برداشته شد. فرسایش پاشمانی در 2 شیب 9 و 46 درصد با شدت بارش 2 میلی متر بر دقیقه با استفاده از کاسه پاشمان چند متغیره اندازه‌گیری شد. تجزیه و تحلیل آماری داده ها توسط آزمون t مستقل در سطح 5 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که خاک پاشمان شده در مناطق سوخته شده افزایش معنیدار در تیمار 1 سال پس از آتش سوزی در هر دو شیب 9 و 46 درصد و همچنین در تیمار 2 سال پس از آتش سوزی در شیب 46 درصد داشت. سایر ویژگی های اندازه‌گیری شده نیز (بجز کربنات کلسیم معادل) تحت تاثیر آتش‌سوزی قرار گرفته بود. همچنین بسیاری از ویژگیها تنها در 2 سال اول پس از آتش‌سوزی دارای اختلاف معنیدار با مناطق شاهد بوده اند ولی در سال‌های سوم و چهارم پس از آتش‌سوزی به شرایط اولیه خود نزدیک گردیده اند.
