علوم خاک
مهناز اسکندری؛ علی زین الدینی؛ میرناصر نویدی؛ آناهید سلمان پور
چکیده
کشت زعفران به دلیل ارزش اقتصادی و سازگاری آن با شرایط اقلیمی خشک و نیمهخشک ایران، در سالهای اخیر توسعه بسیاری داشته است. هدف از این پژوهش، بررسی کارآیی روش تاپسیس در اولویتبندی اراضی برای اختصاص به کشت زعفران و مقایسه آن با روش پارامتریک ریشه دوم بود. بدینمنظور، 135 مزرعه زعفران در استانهای خراسان رضوی، خراسان جنوبی، فارس، ...
بیشتر
کشت زعفران به دلیل ارزش اقتصادی و سازگاری آن با شرایط اقلیمی خشک و نیمهخشک ایران، در سالهای اخیر توسعه بسیاری داشته است. هدف از این پژوهش، بررسی کارآیی روش تاپسیس در اولویتبندی اراضی برای اختصاص به کشت زعفران و مقایسه آن با روش پارامتریک ریشه دوم بود. بدینمنظور، 135 مزرعه زعفران در استانهای خراسان رضوی، خراسان جنوبی، فارس، مرکزی و کرمان، انتخاب و یک خاکرخ در هر مزرعه، حفر، مطالعه و نمونهگیری شد. آزمایشهای فیزیکوشیمیایی لازم روی نمونهها انجام گردید. متوسط مقدار عملکرد زعفران در سه سال گذشته برای هر نقطه مطالعاتی نیز بدست آمد. به کمک تحلیلهای آماری، معیارهای موثر خاکی بر عملکرد زعفران بدست آمد. ماتریس تصمیم نرمالشده وزندار به روش رتبهبندی ساخته شد. با تعیین ایدهآلهای مثبت و منفی، اولویت گزینهها به روش تاپسیس برای کشت زعفران تعیین شد و با عملکرد واقعی زعفران مقایسه گردید. نتایج نشان داد که مقدار سه متغیر کربنات کلسیم معادل (CCE)، شوری و سدیمی بودن خاکها در اراضی تحت کشت زعفران در کشور، از آستانه مجاز برای کشت این گیاه بیشتر است. بنابراین سه متغیر ذکرشده از مهمترین ویژگیهای موثر خاک بر عملکرد زعفران هستند. ترتیب وزنهای اختصاصیافته به متغیرها به ترتیب شامل شوری، درصد سدیم قابلتبادل، CCE، سنگریزه، گچ، کربن آلی و واکنش خاک بود. مقدار ضریب تبیین حاصل از مقایسه ترتیب اولویتهای 135 گزینه با عملکرد مشاهده شده زعفران به روش تاپسیس، 91/0 بدست آمد. این مقدار برای شاخص خاک با عملکرد به روش پارامتریک، 90/0 بود. بنابراین، روش تاپسیس ابزاری توانمند در تعیین اولویت گزینهها بود و در تعیین تناسب اراضی برای توسعه کشت، قابل کاربرد است.
علوم خاک
علی زین الدینی؛ میرناصر نویدی؛ علی اسدی کنگرشاهی؛ مهناز اسکندری؛ سیدعلیرضا سیدجلالی؛ آناهید سلمان پور؛ جواد سیدمحمدی؛ مالک قاسمی؛ سید علی غفاری نژاد؛ غلامرضا زارعیان
چکیده
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر خصوصیات اراضی بر عملکرد پرتقال، درجهبندی آنها و تهیه جدول نیازهای رویشی برای تعیین تناسب اراضی برای کشت این گیاهان به روش فائو بود. به همین منظور، 138 باغ پرتقال (118 باغ برای درجهبندی و 20 باغ برای صحتسنجی) در استانهای فارس، مازندران، گیلان، کرمان و جنوب کرمان انتخاب شد. در هر باغ، پرسشنامهای ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر خصوصیات اراضی بر عملکرد پرتقال، درجهبندی آنها و تهیه جدول نیازهای رویشی برای تعیین تناسب اراضی برای کشت این گیاهان به روش فائو بود. به همین منظور، 138 باغ پرتقال (118 باغ برای درجهبندی و 20 باغ برای صحتسنجی) در استانهای فارس، مازندران، گیلان، کرمان و جنوب کرمان انتخاب شد. در هر باغ، پرسشنامهای تکمیل و یک پدون حفر و مطالعه شد. سپس، نمونههای خاک برای آزمایشهای فیزیکوشیمیایی تهیه گردید. ویژگیهای انتخاب شده شامل شوری، درصد سدیم قابل تبادل (ESP)، واکنش خاک، گچ، آهک، رس، شن، سیلت، سنگریزه، پتاسیم و فسفر قابل دسترس خاک بود. از کل دادهها، 20 داده برای اعتبارسنجی انتخاب و بقیه دادهها وارد مدلسازی شامل روابط رگرسیونی چندمتغیره به روش گامبهگام و ساده شد. در این معادلات ارتباط بین عملکرد به عنوان متغیر وابسته با ویژگیهای خاک به عنوان متغیرهای مستقل بررسی شد. به کمک نمودارها، درجهبندی خصوصیات اراضی به روش فائو بدست آمده و جدول نیازهای رویشی پیشنهاد شد. این جدول، با دادههای اعتبار سنجی، صحتسنجی شد. رابطه رگرسیونی چندمتغیره نشان داد که شوری، ESP، آهک، گچ، سنگریزه، فسفر و پتاسیم قابل دسترس، با ضریب تبیین 95/0 بیشترین اثر را بر عملکرد پرتقال دارند و معادلات رگرسیونی ساده مشخص کردند شوری خاک، ESP، گچ، آهک و سنگریزه، بیشترین اثر را در کاهش و کربن آلی، فسفر و پتاسیم قابل دسترس، بیشترین اثر را در افزایش عملکرد دارند. ضریب تبیین عملکرد با شاخص خاک بدست آمده از جدول نیازهای خاک و اراضی پیشنهادی برای پرتقال نیز 79/0 بدست آمد که نشاندهنده دقت قابلقبول جدول پیشنهادی است.
آناهید سلمان پور؛ محمد حسن صالحی؛ جهانگرد محمدی
چکیده
سازندهای افیولیتی دارای مقدار زیادعناصر سنگین مانند کروم و نیکل میباشند. با این حال، مطالعات در مورد بررسی وضعیت آلودگی خاکهای تشکیل شده بر روی این سازندها مورد توجه کافی قرار نگرفته است. تحقیق حاضر با هدف بررسی وضعیت آلودگی خاکهای تشکیل شده بر روی این سازندها از نظر مقدار کروم، نیکل و کبالت در منطقه نیریز انجام شد. بر اساس مطالعات ...
بیشتر
سازندهای افیولیتی دارای مقدار زیادعناصر سنگین مانند کروم و نیکل میباشند. با این حال، مطالعات در مورد بررسی وضعیت آلودگی خاکهای تشکیل شده بر روی این سازندها مورد توجه کافی قرار نگرفته است. تحقیق حاضر با هدف بررسی وضعیت آلودگی خاکهای تشکیل شده بر روی این سازندها از نظر مقدار کروم، نیکل و کبالت در منطقه نیریز انجام شد. بر اساس مطالعات خاکشناسی، در سه واحد اراضی شامل تپه، مخروطافکنه و پلایا، 7 خاکرخ حفر گردید. نمونههای خاک از افقهاو نمونههای سنگ از سازند افیولیتی تهیه شد. ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاکها و مقدار کل عناصر کروم، کبالت و نیکل در خاک و سنگ، تعیین گردیدند. نتایج نشان داد غلظت کروم در خاکها (میانگین 2200 میلیگرم برکیلوگرم) 10 تا 40 برابر حد آستانه استاندارد ایران و اروپا (به ترتیب 100 و 150 میلیگرم برکیلوگرم)، غلظت نیکل (میانگین 300 میلیگرم برکیلوگرم) 10 برابرحد آستانه استاندارد ایران و اروپا (به ترتیب 50 و 75 میلیگرم برکیلوگرم) و مقدار کبالت (میانگین 19 میلیگرم برکیلوگرم) زیر حد آستانه (40 میلیگرم برکیلوگرم) بود. مقادیر این عناصر در خاکهای افیولیتها بیشترین و در خاکهای مخروطافکنه کمترین بود. مقدار شاخص زمینانباشتگی برای سه عنصر در خاکهای افیولیتی حداکثر و مخروطافکنه (حدود 7/7) و در حاشیه پلایا (9/3 تا 2/6) کاهش چشمگیر داشت. مقدار فاکتور غنیشدگی برای نیکل نیز در تپههای افیولیتی (میانگین 6/0) به سمت مخروطافکنه (میانگین 7/0) تقریبا ثابت و در پلایا (میانگین 1/0) کاهش و برای دو عنصر دیگر از افیولیتها (به ترتیب 9/0 و 6/0 برای کروم و کبالت) به سمت مخروطافکنه ( 5/0 برای هر دو عنصر) و پلایا (به ترتیب، 3/0 و 1/0 برای کروم و کبالت) کاهش نشان داد. مقادیر شاخص زمینانباشتگی در خاکها، وجود آلودگی را تأیید کرد و مقادیر فاکتور غنیشدگی نیز بیانگر این بود که منشاء عناصر در خاک از منشاء مواد مادری و از توده افیولیتی منطقه است. مطالعات آتی در زمینه امکان انتقال این عناصر به آب زیرزمینی و باغهای میوه موجود در مخروط افکنه قلعهبهمن ضروری به نظر میرسد.
آناهید سلمان پور؛ محمد حسن صالحی؛ جهانگرد محمدی
چکیده
از مؤلفه های مهم کشاورزی پایدار در مناطق خشک و نیمه خشک، مقدار آب و شوری آب و خاک است که از عوامل مهم کاهش کیفیت خاک، محسوب میشوند. مواد آلی شاخصی از کیفیت خاک است، اما از آنجا که به تغییرات مدیریت خاک به کندی پاسخ می دهد، مطالعه اجزاء حساستر آن ممکن است باعث تشخیص بهتر نقش تغییر مدیریت بر کیفیت خاک گردد. از این رو تحقیق حاضر با هدف بررسی ...
بیشتر
از مؤلفه های مهم کشاورزی پایدار در مناطق خشک و نیمه خشک، مقدار آب و شوری آب و خاک است که از عوامل مهم کاهش کیفیت خاک، محسوب میشوند. مواد آلی شاخصی از کیفیت خاک است، اما از آنجا که به تغییرات مدیریت خاک به کندی پاسخ می دهد، مطالعه اجزاء حساستر آن ممکن است باعث تشخیص بهتر نقش تغییر مدیریت بر کیفیت خاک گردد. از این رو تحقیق حاضر با هدف بررسی کیفیت خاک با استفاده از شاخصهای کربن ناپایدار و مدیریت کربن خاک در تعدادی از اراضی کشاورزی نیریز در استان فارس انجام گردید. برای این منظور پنج مزرعه از مزارع گندم و جو آبی در حومه شهر نیریز که مقدار و شوری آب آبیاری متفاوت داشتند، انتخاب گردیدند. در هر مزرعه، سه نقطه انتخاب و نمونههای خاک از عمق 40-0 سانتیمتر و نمونههای گیاه در مربعهای 1×1 متر، تهیه شد. نمونه آب نیز، از چاه آبیاری برداشت گردید. ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک و آب اندازه گیری و مقدارکربن ناپایدار و شاخص مدیریت کربن خاک محاسبه گردید. نتایج نشان داد کربن ناپایدار خاک نسبت به کربن آلی کل، حساسیت بیشتری به مدیریت زراعی دارد و حتی در مزارع با مدیریت زراعی یکسان و عملکرد مشابه، مقدار و یا شوری متفاوت آب آبیاری می تواند باعث تغییر در کربن ناپایدار خاک و در نتیجه کیفیت خاک گردد. براساس نتایج، مقدار بالاتر شاخص مدیریت کربن لزوماً با عملکرد بالاتر محصول ارتباط ندارد و ممکن است با ویژگیهای کیفی محصول ارتباط داشته باشد که نیاز به تحقیق بیشتر دارد.
