سمیرا کشاورز؛ رضا قاسمی
چکیده
کاربرد تنظیم کنندههای رشد و سورفکتانت میتواند روش مؤثری برای مقابله با تنشهایی مانند آلودگی فلزات سنگین باشد. به منظور بررسی اثر تنظیم کنندههای رشد و سورفکتانت بر رشد و غلظت عناصر و شاخصهای گیاهپالایی در گیاه گلرنگ، آزمایشی گلخانهای در قالب طرح کاملا تصادفی و به صورت فاکتوریل 3×4 شامل سه سطح سورفکتانت (شاهد، 5/2 و 5 میلیمول ...
بیشتر
کاربرد تنظیم کنندههای رشد و سورفکتانت میتواند روش مؤثری برای مقابله با تنشهایی مانند آلودگی فلزات سنگین باشد. به منظور بررسی اثر تنظیم کنندههای رشد و سورفکتانت بر رشد و غلظت عناصر و شاخصهای گیاهپالایی در گیاه گلرنگ، آزمایشی گلخانهای در قالب طرح کاملا تصادفی و به صورت فاکتوریل 3×4 شامل سه سطح سورفکتانت (شاهد، 5/2 و 5 میلیمول در کیلوگرم) و چهار سطح تنظیم کننده رشد گیاه (شاهد، جیبرلیک اسید، ایندول استیک اسید و بنزیل آمینوپورین) با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد اضافه کردن سورفکتانت و تنظیم کنندههای رشد باعث افزایش معنیدار وزن خشک اندام هوایی، ضریب تجمع زیستی، شاخص جذب، غلظت و جذب کروم در اندام هوایی شدند. افزدون سورفکتانت باعث کاهش غلظت و جذب آهن در غیاب تنظیم کنندههای رشد شد، اما در حضور تنظیم کنندههای رشد گیاهی غلظت آهن افزایش می‌یابد. کاربرد 5 میلیمول بر کیلوگرم سورفکتانت میانگین غلظت منگنز، مس و روی را کاهش داد. درحالی‌که اضافه کردن 5/2 میلیمول بر کیلوگرم سورفکتانت غلظت فلزات را افزایش داد. اگرچه افزودن 5 میلیمول بر کیلوگرم سورفکتانت وزن خشک را افزایش میدهد اما اثر مطلوبی روی افزایش غلظت عناصر در گیاه ندارد. بنظر میرسد که استفاده از تنظیم کنندههای رشد گیاه مقاومت گیاه را به سمیت کروم افزایش میدهد که احتمالا از طریق افزایش جذب عناصر است. با توجه به نتایج استفاده از سورفکتانت به همراه تنظیم کنندههای رشد گیاه میتواند علاوه بر افزایش توانایی گلرنگ در مقابله با سمیت کروم، گیاهپالایی را نیز افزایش دهد.
نرگس آبدار؛ رضا قاسمی
چکیده
روی از عناصر ضروری رشد گیاه است که نقش‌های متابولیکی زیادی را در گیاه ایفا می‌کند. بنابراین انتشار روی از سطوح خاک به محلول خاک یک عامل مهم در تعیین قابلیت دسترسی روی به گیاهان در حال رشد است. لذا به منظور بررسی تأثیر عمق خاک و پوشش گیاهی بر الگوی آزادسازی روی، 54 نمونه خاک از بخش درون و خارج سایه‌انداز سه رقم نخل شاهانی، حلوانی و قصب ...
بیشتر
روی از عناصر ضروری رشد گیاه است که نقش‌های متابولیکی زیادی را در گیاه ایفا می‌کند. بنابراین انتشار روی از سطوح خاک به محلول خاک یک عامل مهم در تعیین قابلیت دسترسی روی به گیاهان در حال رشد است. لذا به منظور بررسی تأثیر عمق خاک و پوشش گیاهی بر الگوی آزادسازی روی، 54 نمونه خاک از بخش درون و خارج سایه‌انداز سه رقم نخل شاهانی، حلوانی و قصب از سه عمق 20-0، 40-20 و 60-40 سانتی‌متر در سه تکرار از روستای سیمکان واقع در شهرستان جهرم جمع‌آوری شد. بررسی سینتیک واجذبی روی در هشت دوره زمانی مختلف (5، 15، 30، 60، 120، 240، 480، 1440 دقیقه) با عصاره‌گیر AB-DTPA انجام گرفت. هشت مدل سینتیکی برای توصیف آزادسازی روی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، معادلات الوویچ ساده شده، پخشیدگی پارابولیک و تابع توانی به دلیل مقادیر نسبتا بالاتر از ضرایب تبیین و خطای استاندارد برآورد پایین، توانستند پیش‌بینی مناسبی از سینتیک آزادسازی روی در خاک‌های مورد مطالعه داشته باشند. مقدار روی تجمعی آزاد شده در خاک‌های زیر سایه‌انداز بیشتر از خاک‌های خارج سایه‌انداز بود و همچنین بیشترین مقدار روی تجمعی آزاد شده در خاک‌های زیر سایه‌انداز رقم قصب اتفاق افتاد. بررسی همبستگی بین ضرایب معادلات سینتیکی تابع توانی، الوویچ ساده شده و انتشار پارابولیکی نشان داد که بین ضرایب معادلات حاصل از خاک‌های زیر سایه‌انداز نسبت خاک‌های خارج سایه‌انداز همبستگی بیشتری وجود دارد.
مهشید شفیق؛ رضا قاسمی؛ عبدالمجید رونقی
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر چهار تنظیم‌کننده رشد (ایندول استیک اسید، بنزیل آدنین، سالیسیلیک اسید و جیبرلیک اسید) و یک ماده هیومیکی بر گیاه بهسازی (گیاهپالایی) یک خاک آهکی آلوده به نیکل زیر کشت ذرت، آزمایشی در شرایط گلخانهای به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که احتمالاً گیاهپالایی نیکل ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر چهار تنظیم‌کننده رشد (ایندول استیک اسید، بنزیل آدنین، سالیسیلیک اسید و جیبرلیک اسید) و یک ماده هیومیکی بر گیاه بهسازی (گیاهپالایی) یک خاک آهکی آلوده به نیکل زیر کشت ذرت، آزمایشی در شرایط گلخانهای به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که احتمالاً گیاهپالایی نیکل به‌وسیله ذرت از طریق فرایند گیاه پایاسازی (تثبیت گیاهی) می‌باشد و کاربرد تنظیم‌کننده‌های رشد بر این فرایند مؤثر بود. استفاده از تنظیم‌کننده‌های رشد، موجب افزایش فاکتور غلظت نیکل در ریشه و کاهش فاکتور انتقال این عنصر گردید و در بین تنظیم‌کننده‌ها کمترین فاکتور انتقال با محلول‌پاشی بنزیل آدنین و بیشترین فاکتور غلظت نیکل در ریشه با کاربرد سالیسیلیک اسید یا بنزیل آدنین حاصل شد. این در حالی است که ماده هیومیکی اثر معنی‌داری در مقایسه با شاهد بر این فاکتورها از خود نشان نداد. تأثیر تنظیم‌کننده‌ها بر جذب نیکل ریشه به ترتیب با سالیسیلیک اسید > بنزیل آدنین > جیبرلیک اسید > ایندول استیک اسید بدست آمد. جیبرلیک اسید بالاترین تاثیر را بر افزایش وزن خشک اندام هوایی و شاخص تحمل گیاه داشت. استفاده از تنظیم‌کننده رشد بنزیل آدنین در مقایسه با شاهد و سایر تنظیم‌کننده ها بر توزیع نیکل در گیاه ذرت تأثیر معنی‌داری داشت و موجب افزایش درصد تجمع این عنصر در ریشه و کاهش حضور آن در اندام هوایی گردید. همچنین طی این آزمایش مشاهده شد که استفاده از ماده هیومیکی بر شاخص تحمل گیاه نسبت به نیکل اثر منفی داشت و کاربرد بیشترین سطح به کار رفته موجب کاهش معنیدار وزن خشک ریشه و اندام هوایی گردید.
لیلا زارع؛ عبدالمجید رونقی؛ سید علی اکبر موسوی؛ رضا قاسمی
چکیده
به منظور مطالعه اثر کاربرد ورمی کمپوست بر رشد و ترکیب شیمیایی ذرت تحت تنش آبی، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل (3×4) و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد استفاده شامل چهار سطح ورمی کمپوست دامی (0، 10، 20 و 30 گرم در کیلوگرم خاک) و سه سطح رطوبت ( 100، 80 و 60 درصد ظرفیت مزرعه) بود. نتایج نشان داد که افزایش سطوح ورمی کمپوست ...
بیشتر
به منظور مطالعه اثر کاربرد ورمی کمپوست بر رشد و ترکیب شیمیایی ذرت تحت تنش آبی، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل (3×4) و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای مورد استفاده شامل چهار سطح ورمی کمپوست دامی (0، 10، 20 و 30 گرم در کیلوگرم خاک) و سه سطح رطوبت ( 100، 80 و 60 درصد ظرفیت مزرعه) بود. نتایج نشان داد که افزایش سطوح ورمی کمپوست سبب افزایش معنادار وزن خشک ذرت و غلظت نیتروژن، فسفر، آهن، مس و روی در اندام هوایی ذرت شد. اما غلظت منگنز به طور معناداری کاهش یافت، هرچند غلظت منگنز در گستره کفایت بود. با افزایش سطوح تنش آبی وزن خشک ذرت به طور معناداری کاهش یافت و به دلیل کاهش زیست توده گیاه، غلظت عناصر ذکر شده در اندام هوایی ذرت افزایش معنادار داشت. کاربرد 30 گرم ورمی کمپوست تحت تنش آبی 60 و 80 درصد ظرفیت مزرعه، غلظت نیتروژن، فسفر، روی، مس و آهن اندام هوایی ذرت را نسبت به تیمار شاهد در هر سطح تنش آبی به طور معناداری افزایش داد. در سطح تنش آبی 60 درصد ظرفیت مزرعه کاربرد 30 گرم ورمی کمپوست سبب افزایش معنادار وزن خشک ذرت نسبت به تیمار شاهد (در تنش آبی مربوطه) شد. با توجه به اثر مثبت کاربرد ورمی‌کمپوست در کاهش اثر سوء تنش آبی بر عملکرد و غلظت عناصر غذایی و همچنین با توجه به نقش این کود در بهبود وضعیت تغذیه ای ذرت، کاربرد ورمی کمپوست می تواند کود مناسبی برای استفاده در زمین های کشاورزی که با مشکل کمبود آب مواجه هستند، باشد.
محبوبه بهرامی نیا؛ مهدی زارعی؛ عبدالمجید رونقی؛ رضا قاسمی
چکیده
به منظور بررسی کارایی قارچ‌های میکوریز آربوسکولار در گیاه پالایی خاک آهکی آلوده به عنصر روی توسط گیاه وتیور، یک آزمایش در شرایط گلخانهای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل روی در چهار سطح (10، 150، 300 و 600 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک) از منبع سولفات روی، قارچ در سه سطح (شاهد بدون قارچ، گلوموس اینترارادیسز ...
بیشتر
به منظور بررسی کارایی قارچ‌های میکوریز آربوسکولار در گیاه پالایی خاک آهکی آلوده به عنصر روی توسط گیاه وتیور، یک آزمایش در شرایط گلخانهای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل روی در چهار سطح (10، 150، 300 و 600 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک) از منبع سولفات روی، قارچ در سه سطح (شاهد بدون قارچ، گلوموس اینترارادیسز و گلوموس ورسیفرم) بود. با افزایش سطوح روی وزن خشک اندام هوایی و ریشه، کاهش یافت. تلقیح با قارچ‌های میکوریز آربوسکولار باعث افزایش این پارامترها در مقایسه با تیمار شاهد بدون قارچ شد. با افزایش سطح روی و با کاربرد قارچ‌های میکوریز آربوسکولار جذب روی اندام هوایی و ریشه افزایش یافت. درصد کلنیزاسیون ریشه با کاربرد قارچ افزایش اما با افزایش سطوح روی به طور معنی‌داری کاهش یافت. تلقیح با قارچ‌های میکوریز آربوسکولار کارایی استخراج، جذب و انتقال گیاهی روی را در مقایسه با تیمار شاهد بدون قارچ افزایش دادند. فاکتور انتقال روی از ریشه به اندام هوایی با افزایش سطوح روی کاهش یافت اما کاربرد قارچ‌های میکوریز آربوسکولار میزان انتقال را در مقایسه با تیمار شاهد بدون قارچ افزایش داد. قارچ گلوموس اینترارادیسز در مقایسه با قارچ گلوموس ورسیفرم کارایی استخراج و جذب بیشتری ولی کارایی انتقال و فاکتور انتقال از ریشه به اندام هوایی کمتری داشته است.
صمد عبدی؛ رضا قاسمی؛ نجفعلی کریمیان؛ محمد فیضیان
چکیده
مجموع شکل‌های محلول و تبادلی پتاسیم خاک به طور گسترده برای تعیین قابلیت استفاده پتاسیم برای گیاه به کار برده می‌شود. قابلیت اطمینان این روش‌ها در خاک‌های حاوی سیلیکات‌های لایه‌ای 2:1 کافی نیست. علاوه بر پتاسیم تبادلی، پتاسیم غیرتبادلی هم در تغذیه گیاه نقش مهمی دارد. اطلاعات مربوط به قابلیت استفاده و سینتیک آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی ...
بیشتر
مجموع شکل‌های محلول و تبادلی پتاسیم خاک به طور گسترده برای تعیین قابلیت استفاده پتاسیم برای گیاه به کار برده می‌شود. قابلیت اطمینان این روش‌ها در خاک‌های حاوی سیلیکات‌های لایه‌ای 2:1 کافی نیست. علاوه بر پتاسیم تبادلی، پتاسیم غیرتبادلی هم در تغذیه گیاه نقش مهمی دارد. اطلاعات مربوط به قابلیت استفاده و سینتیک آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی در خاک‌های آهکی استان فارس محدود است. برای این منظور عصاره‌گیرهای استات‌آمونیم، اسید نیتریک مولار جوشان، اسید نیتریک 1/0 مولار، کلرید سدیم 2 مولار و آب جهت بررسی قابلیت استفاده پتاسیم برای گیاه ذرت در ده نمونه از خاک های آهکی استان فارس مورد ارزیابی قرار گرفت. سینتیک آزادسازی پتاسیم غیر تبادلی با 15 بار عصاره-گیری 15 دقیقه‌ای با کلریدکلسیم 01/0 مولار بررسی شد. مدل‌های سینتیکی توصیف‌کننده سرعت آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی شامل مرتبه صفر، مرتبه اول، مرتبه دوم، پخشیدگی سهموی، توانی و الوویچ مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عصاره‌گیرهای استات آمونیم، اسید نیتریک 1/0 مولار، آب و کلرید سدیم همبستگی معنی‌داری با جذب پتاسیم ذرت دارند. مقدار پتاسیم آزاد شده در بین خاک های مورد مطالعه از 243 تا 814 میلی‌گرم برکیلوگرم خاک متفاوت بود. با توجه به مقادیر R2 و SE ، سینتیک آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی به طور رضایت بخش با مدل‌های توانی، مرتبه اول، الوویچ و پخشیدگی سهموی توصیف شد. با توجه به اینکه ثابت سرعت معادلات الوویچ و پخشیدگی سهموی همبستگی بالایی با جذب پتاسیم گیاه نشان دادند توصیه می‌شود این دو معادله در خاک‌های مورد مطالعه به کار روند.
