حمزه علی علیزاده؛ عبدالمجید لیاقت؛ تیمور سهرابی
چکیده
رشد فزاینده جمعیت و صنعت در کلانشهر تهران باعث شده آب سدهای لتیان و ماملو به شرب تهران اختصاص یابد. بر اساس سیاست‌گذاری‌های کلان کشوری مقرر گردیده است با تخصیص آب سدهای لتیان و ماملو به شرب تهران، پساب تصفیه‌خانه جنوب تهران به کشاورزی دشت ورامین اختصاص یابد. بدیهی است که انتقال حجم عظیم پساب جنوب تهران به دشت ورامین دارای اثرات اقتصادی، ...
بیشتر
رشد فزاینده جمعیت و صنعت در کلانشهر تهران باعث شده آب سدهای لتیان و ماملو به شرب تهران اختصاص یابد. بر اساس سیاست‌گذاری‌های کلان کشوری مقرر گردیده است با تخصیص آب سدهای لتیان و ماملو به شرب تهران، پساب تصفیه‌خانه جنوب تهران به کشاورزی دشت ورامین اختصاص یابد. بدیهی است که انتقال حجم عظیم پساب جنوب تهران به دشت ورامین دارای اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی زیادی می‌باشد. هدف از این مطالعه مدلسازی اثرات بلندمدت استفاده از فاضلاب بر سلامت کشاورزان دشت ورامین با استفاده از روش پویایی سیستم می‌باشد. سناریوهای عرضه آب تصفیه خانه جنوب عبارت بود از سناریو یک: حفظ شرایط موجود، سناریو دو: تخصیص کامل سد لتیان به شرب تهران، اختصاص 200 میلیون مترمکعب فاضلاب تصفیه شده در فصل زراعی به کشاورزی منطقه و 40 میلیون مترمکعب به تغذیه مصنوعی در فصل غیرزراعی از سال 1395 به بعد، سناریوی سه: سناریو دو منهای تغذیه مصنوعی و سناریو چهار: سناریو دو + تخصیص 50 میلیون مترمکعب از سال 1410. نتایج نشان داد در صورت استفاده از فاضلاب خام تا سال 1420 غلظت عناصر مس و کادمیوم از حد مجاز عبور نموده و استفاده از فاضلاب اثرات بهداشتی زیانباری به همراه خواهد داشت. اما استفاده از پساب (فاضلاب تصفیه‌شده) تا حدود 150 سال دیگر ایمن بوده و مشکلات بهداشتی ناشی از فلزات سنگین به بار نخواهد آورد. نتایج شبیه‌سازی غلظت نیترات در آبهای زیرزمینی نشان داد در همه سناریوها تا سال1420 غلظت نیترات از حد مجاز جهت شرب عبور خواهد کرد. اعمال سناریوی چهار منجر به ایجاد کمترین غلظت نیترات و سناریو سه منجر به بیشترین غلظت نیترات در منابع آب زیرزمینی می‌شود.
فریبرز عباسی؛ عبدالمجید لیاقت؛ حمزه علی علیزاده؛ یاسر عباسی؛ امیر محسنی
چکیده
چکیده
در این تحقیق، به منظور مطالعه و بررسی اثرات کودآبیاری بر تلفات نیترات از طریق رواناب سطحی در آبیاری جویچه ای و همچنین ارزیابی یک مدل ریاضی کودآبیاری، 12 آزمایش در دو سال زراعی 1387 و 1388در مقیاس بزرگ و در حضور گیاه ذرت روی جویچه های انتها باز در یک خاک لومی انجام شد. تعداد جویچه های هر آزمایش 5 عدد، طول جویچه ها 165 متر، فاصله بین جویچه ...
بیشتر
چکیده
در این تحقیق، به منظور مطالعه و بررسی اثرات کودآبیاری بر تلفات نیترات از طریق رواناب سطحی در آبیاری جویچه ای و همچنین ارزیابی یک مدل ریاضی کودآبیاری، 12 آزمایش در دو سال زراعی 1387 و 1388در مقیاس بزرگ و در حضور گیاه ذرت روی جویچه های انتها باز در یک خاک لومی انجام شد. تعداد جویچه های هر آزمایش 5 عدد، طول جویچه ها 165 متر، فاصله بین جویچه ها 75 سانتی متر و شیب عمومی مزرعه 006/0 متر بر متر بود. کود مصرفی مورد نیاز مطابق توصیه کودی از منبع کود اوره و طی چهار تقسیم مساوی (قبل از کاشت، مرحله هفت برگی، مرحله ساقه رفتن و مرحله سنبله زدن) اضافه گردید. دبی جویچه ها با استفاده از فلوم WSC و غلظت نیترات خروجی از روش طیف سنجی اندازه گیری شد. از داده های سال اول برای تعیین بهترین زمان تزریق کود با هدف دستیابی به کمترین درصد تلفات نیترات استفاده شد. در سال دوم، تزریق کود فقط در زمان بهینه شده بر اساس نتایج سال اول انجام گرفت. نتایج نشان داد که بهترین زمان تزریق کود به سیستم آبیاری جویچه ای 20 دقیقه انتهایی آبیاری می باشد. تلفات نیترات از طریق رواناب سطحی در سال اول بسته به زمان تزریق کود بین 7/5 تا 0/42 و در سال دوم با اعمال مدت زمان تزریق بهینه بین 4/1 تا 3/12درصد متغیر بود. همچنین، نتایج نشان داد که مدل کودآبیاری مورد استفاده در این تحقیق قابلیت برآورد تلفات نیترات از طریق رواناب سطحی را دارد. ضریب تبیین (R2) بین مقادیر اندازه گیری و شبیه سازی شده تلفات آب در دو سال زراعی به طور متوسط 85/0 و برای تلفات کود به طور متوسط 80/0 بود.
واژه های کلیدی: کودآبیاری، تلفات نیترات، مدل ریاضی کودآبیاری، آبیاری جویچه ای
حمزه علی علیزاده؛ عبدالمجید لیاقت؛ فریبرز عباسی
چکیده
چکیده
آب و نیتروژن مهمترین عوامل محدود کنندۀ موثر بر تولید محصولات کشاورزی در نواحی خشک و نیمه خشک هستند. بنابراین افزایش کارایی مصرف آنها ضروری است. روش پخش کود نقشی اساسی در افزایش کارایی مصرف آب و کود دارد. در این پژوهش به منظور مطالعه و بررسی اثر کودآبیاری جویچه ای بر کارایی مصرف کود و آب، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای رقم دابل ...
بیشتر
چکیده
آب و نیتروژن مهمترین عوامل محدود کنندۀ موثر بر تولید محصولات کشاورزی در نواحی خشک و نیمه خشک هستند. بنابراین افزایش کارایی مصرف آنها ضروری است. روش پخش کود نقشی اساسی در افزایش کارایی مصرف آب و کود دارد. در این پژوهش به منظور مطالعه و بررسی اثر کودآبیاری جویچه ای بر کارایی مصرف کود و آب، عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای رقم دابل کراس 370، آزمایشی به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 87- 1386روی جویچه های انتها باز با طول 165 متر در مزرعه 400 هکتاری موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذرکرج انجام شد. بافت خاک لومی، شیب متوسط جویچه های آزمایشی 006/0 متر بر متر و فاصله جویچه ها از هم 75 سانتی متر بود. فاکتور اول شامل چهار سطح آب (W): 60%، 80%، 100% و120% آبیاری کامل و فاکتور دوم شامل چهار سطح کود (N): شاهد بدون کود، 60%، 80% و 100% توصیه کودی به روش کودآبیاری می باشد. تیمارهای 16 گانه فوق در نهایت با روش معمول پخش کود (عرف منطقه)، مقایسه میانگین شدند. کود مصرفی در تیمارهای کودآبیاری طی چهار تقسیط مساوی (قبل از کاشت، مرحله هفت برگی، مرحله ساقه رفتن و مرحله سنبله دهی) و در روش پخش سطحی مطابق با عرف منطقه در دو تقسیط مساوی (قبل از کاشت و مرحله هفت برگی) اضافه گردید. نتایج نشان داد که در سطح 1 درصد اختلاف معنی داری در عملکرد دانه، ارتفاع بوته تا گل تاجی، طول و عرض برگ، قطر ساقه در سطوح مختلف کود و آب وجود داشت. با افزایش مقدار کود، کارایی مصرف آب و کود به ترتیب افزایش و کاهش یافت. با افزایش مقدار آب تا سطح 100 درصد کارایی مصرف نیتروژن افزایش و از آن به بعد کاهش یافت. بیشترین عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (ارتفاع بوته، طول و عرض برگ و ....) در تیمار 100 درصد نیاز آبی اتفاق افتاد. هرچند در بیشتر موارد بین سطوح آب 120%، 100% و 80% تفاوت معنی دار وجود نداشت اما از لحاظ رتبه بندی، سطح آبی 80% همواره بالاتر از سطح 120% قرار داشت. بنابراین به منظور افزایش سطح زیر کشت، سطح آبی 80% توصیه می شود. کودآبیاری باعث افزایش عملکرد و کارایی مصرف آب و کود گردید. بیشترین و کمترین کارایی مصرف آب به ترتیب در تیمارهای W80%N100% و W100%N60% با مقادیر 24/2 و 66/0 کیلوگرم بر مترمکعب و بیشترین و کمترین کارایی مصرف کود به ترتیب در تیمارهای W100%N100% و تیمار عرف منطقه با مقادیر 58/29 و 52/8 کیلوگرم بر کیلوگرم بدست آمد.
واژه های کلیدی: کودآبیاری، کارایی مصرف کود، عملکرد، ذرت
حمزه علی علیزاده؛ عبدالمجید لیاقت؛ مجید نوری محمدیه
چکیده
چکیده
استفاده از کم آبیاری به منظور صرفه جویی در آب و همچنین اعمال حداقل ضریب آبشویی در طول فصل آبیاری و یا حتی در سراسر چندین فصل آبیاری باعث انباشته شدن املاح در منطقه ریشه می‌شود. طبیعتا وقتی از آبهای با کیفیت کم مثل پسابها و یا آبهای نامتعارف استفاده می کنیم وضع بدتر هم می شود. در چنین شرایطی گیاهان به طور همزمان تحت تأثیر تنش ...
بیشتر
چکیده
استفاده از کم آبیاری به منظور صرفه جویی در آب و همچنین اعمال حداقل ضریب آبشویی در طول فصل آبیاری و یا حتی در سراسر چندین فصل آبیاری باعث انباشته شدن املاح در منطقه ریشه می‌شود. طبیعتا وقتی از آبهای با کیفیت کم مثل پسابها و یا آبهای نامتعارف استفاده می کنیم وضع بدتر هم می شود. در چنین شرایطی گیاهان به طور همزمان تحت تأثیر تنش شوری و کم آبی قرار می گیرند. در زمینه چگونگی پاسخ گیاهان به تنش همزمان شوری و خشکی و سهم هر یک از آن ها در کاهش جذب آب مدل های ریاضی متعددی وجود دارد. مدل های جذب آب در شرایط تنش همزمان به سه دسته جمع پذیر، ضرب پذیر و مدل های مفهومی تقسیم بندی می شوند. از آنجایی که بیشترین مقدار آب مصرفی در مناطق خشک و نیمه خشک صرف تعرق می شود، کارآیی مدلهای شبیه سازی پیش بینی حرکت آب و املاح تا حد زیادی به توانایی آنها در پیش بینی تعرق بستگی دارد. در این مطالعه شش تابع کاهش جذب آب ماکروسکوپی وان گنوختن (جمع پذیر و ضرب پذیر)، دیرکسن و آگوستیجن، وان دام و همکاران، اسکگز و همکاران و همایی با استفاده از داده های گل خانه ای گوجه فرنگی مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با هشت سطح شوری (75/0، 5/1، 5/2، 5/3، 5/4، 6، 8 و 10 دسیزیمنز بر متر) انجام شد. سطوح خشکی به صورت تغییرات پتانسیل ماتریک و در طول دور آبیاری اعمال می شد. نتایج نشان داد که در شرایط عدم وجود تنش شوری همه مدل ها برازش خوبی با داده های اندازه گیری شده داشتند. همچنین نتایج نشان داد در شوری های کم واکنش گیاهان به تنش همزمان شوری و خشکی جمع پذیر است در حالیکه در شوری های بالاتر از 5/3 دسیزیمنز بر متر مدل های ضرب پذیر برازش بهتری دارند. از میان مدل های ضرب پذیر مدل مفهومی همایی و مدل اسکگز و همکاران برازش بهتری دارند.
واژه های کلیدی: تنش شوری، تنش خشکی، تابع کاهش، گوجه فرنگی
حمزه علی علیزاده؛ بیژن نظری؛ عبدالمجید لیاقت
چکیده
چکیده
هدایت هیدرولیکی اشباع خاک (Ks) یکی از مهمترین مشخصه های فیزیکی خاک است که تخمین آن در مطالعات آب و خاک اهمیت زیادی دارد. در مناطقی که سطح آب زیر زمینی پایین است، روش های متعددی برای تخمین Ks وجود دارد که می توان به روش چاهک معکوس، استوانه مضاعف و نفوذ سنج تک حلقه ای اشاره کرد. اندازه گیری Ks با این روش ها اغلب نیازمند صرف زمان زیاد ...
بیشتر
چکیده
هدایت هیدرولیکی اشباع خاک (Ks) یکی از مهمترین مشخصه های فیزیکی خاک است که تخمین آن در مطالعات آب و خاک اهمیت زیادی دارد. در مناطقی که سطح آب زیر زمینی پایین است، روش های متعددی برای تخمین Ks وجود دارد که می توان به روش چاهک معکوس، استوانه مضاعف و نفوذ سنج تک حلقه ای اشاره کرد. اندازه گیری Ks با این روش ها اغلب نیازمند صرف زمان زیاد و حجم آب فراوان می باشد. روش بار افتان ساده شده (SFH) یکی از روش های سریع اندازه گیری هدایت هیدرولیکی می باشد که حجم آب مورد نیاز آن کم بوده و حمل و نقل تجهیزاتش آسان است. از این رو، این روش برای مطالعات تفصیلی و افزایش تعداد نمونه برداری در گستره های وسیع بسیار مناسب است. در این مطالعه، به منظور ارزیابی کارآیی روش SFH در تخمین Ks، نتایج این روش با نتایج روش های نفوذسنج تک حلقه ای و استوانه مضاعف مقایسه گردید. نتایج نشان داد که در خاک با بافت لومی روش SFH هدایت هیدرولیکی را به ترتیب 6/9 و 5/18درصد بیشتر از استوانه مضاعف و نفوذسنج تک حلقه ای تخمین می زند. تحلیل آماری نتایج بدست آمده نشان داد که بین میانگین مقادیر بدست آمده برای Ks از سه روش فوق در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری وجود ندارد. طبق نتایج این مطالعه، با توجه به مزایای ذکر شده برای روش SFH، این روش می تواند به عنوان یک روش مناسب در تخمین Ks در خاک های لومی توصیه گردد.
واژه‌های کلیدی: هدایت هیدرولیکی اشباع، نفوذسنج تک حلقه ای، استوانه مضاعف
