آرزو شریفی؛ حسین شیرانی؛ علی اصغر بسالت پور؛ عیسی اسفندیارپور بروجنی
چکیده
فرسایش بینشیاری یکی از انواع مهم فرسایش است که سهم عمدهای در انتقال ذرات ریز خاک بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک دارد. به همین منظور هدف از انجام این مطالعه تعیین حساسیت خاک چهار نوع کاربری اراضی مختلف اطراف شهرستان جیرفت به فرسایش بینشیاری هم به وسیله شبیهسازی باران و هم از طریق تعیین تعدادی از شاخصهای پایداری خاکدانه بود. کاربریهای ...
بیشتر
فرسایش بینشیاری یکی از انواع مهم فرسایش است که سهم عمدهای در انتقال ذرات ریز خاک بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک دارد. به همین منظور هدف از انجام این مطالعه تعیین حساسیت خاک چهار نوع کاربری اراضی مختلف اطراف شهرستان جیرفت به فرسایش بینشیاری هم به وسیله شبیهسازی باران و هم از طریق تعیین تعدادی از شاخصهای پایداری خاکدانه بود. کاربریهای مورد بررسی شامل مرتع دستخورده، مرتع دستنخورده، جنگل حفاظت شده، و جنگل مصنوعی بود. برای انجام این کار متناسب با میانگین بلندمدت منطقه بارانی با شدت 60 میلیمتر بر ساعت توسط دستگاه شبیهساز باران بر روی خاک ایجاد و فرسایش بینشیاری اندازهگیری شد. سپس شاخصهای پایداری خاکدانه و برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار ماده آلی، رس و مقاومت کششی، و کمترین مقادیر جرم مخصوص ظاهری، درصد شن و بعد فراکتال در مرتع دستنخورده (پوشش غالب درمنه، گون، یال اسبی و گیس پیرزن) وجود داشت. توزیع اندازه ذرات رسوب در مرتع دستنخورده کوچکتر و در جنگل حفاظت شده بزرگتر بود. همچنین بیشترین غلظت رسوب و بیشترین مقدار فرسایش در مرتع دستخورده وجود داشت. کمترین غلظت رسوب در جنگل مصنوعی و کمترین مقدار فرسایش در جنگل مصنوعی و جنگل حفاظت شده دیده شد. به طور کلی نتایج نشان میدهد که رخداد فرسایش بیشیاری در برخی کاربریها به ویژگیهای ذاتی خاک مانند بافت خاک و در برخی دیگر به شیب زمین بستگی دارد. از طرف دیگر مقایسه مقدار فرسایش و غلظت رسوب نشان میدهد که این دو ویژگی در کاربریهای مورد مطالعه با هم مطابقت دارند. به این معنی که میتوان غلظت رسوب را به عنوان شاخص مقدار فرسایش در نظر گرفت. در مجموع بهترین روش در جهت کاهش فرسایش بینشیاری در منطقه را میتوان انجام اقدامات مدیریتی از قبیل حفظ و احیای پوشش گیاهی دانست که هم ساختمان خاک را بهبود بخشیده و هم فرسایشپذیری آن را کاهش دهد.
سمیه حمیدی نهرانی؛ علی رضا واعظی
چکیده
مارن ها از جمله سازندهای حساس به فرسایش آبی هستند. پلی وینیل استات به عنوان پلیمر قابل تجزیه در طبیعت است که مصرف آن اخیراً در برنامه های حفاظت خاک مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر پلی وینیل استات بر هدایت هیدرولیکی و تولید رواناب و رسوب در یک خاک مارنی انجام گرفت. برای این منظور پلیمر در پنج سطح شامل صفر، 50، 100، ...
بیشتر
مارن ها از جمله سازندهای حساس به فرسایش آبی هستند. پلی وینیل استات به عنوان پلیمر قابل تجزیه در طبیعت است که مصرف آن اخیراً در برنامه های حفاظت خاک مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر پلی وینیل استات بر هدایت هیدرولیکی و تولید رواناب و رسوب در یک خاک مارنی انجام گرفت. برای این منظور پلیمر در پنج سطح شامل صفر، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار در سه تکرار در سطح خاک مصرف گردید. خاک های تیمار شده با پلیمر به 15 فلوم فلزی به ابعاد 5/0 متر در 1 متر و عمق 15 سانتی متر ریخته شدند. فلوم ها در شیب 5 درجه (9 درصد) تحت پنج رخداد باران یکسان شبیه سازی شده (با شدت 40 میلی متر بر ساعت و مدت 30 دقیقه) به فاصله حدود یک هفته قرار گرفتند. بر اساس نتایج، نفوذپذیری و هدایت هیدرولیکی اشباع خاک به طور معنی داری به ترتیب در سطح احتمال 05/0 و 01/0 تحت تأثیر مثبت پلی وینیل استات قرار گرفت. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر تیمارهای پلی وینیل استات بر تولید رواناب و رسوب در سطح احتمال 05/0 معنی دار بود. مقدار 50 کیلوگرم در هکتار پلی وینیل استات بیشترین تأثیر را در افزایش هدایت هیدرولیکی اشباع و نفوذپذیری خاک و کاهش رواناب و رسوب در خاک مارنی داشت. مقدار نفوذپذیری خاک در تیمار 50 کیلوگرم در هکتار 6/16درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. این پژوهش نشان داد که پلی وینیل استات می تواند به عنوان پلیمری مناسب برای بهبود ساختمان خاک و مهار رواناب و رسوب در سازندهای مارنی مصرف گردد.
