علوم خاک
مهوان حسن زاده بشتیان؛ علیرضا کریمی کارویه؛ عادل سپهر؛ امیر لکزیان؛ امید بیات
چکیده
خاک‌ها با اشکال اراضی که بر روی آنها تکامل می‌یابند، ارتباط تنگاتنگ دارند و ویژگی‌های آنها به نوبه خود بر تکامل ژئوفرم‌ها تأثیر می‌گذارد. این پژوهش به بررسی تغییر و تحول خاک در امتداد گرادیان ارتفاعی یک مخروطافکنه نیمه‌خشک در جنوب رشته‌کوه بینالود در شمال شرق ایران پرداخته است. همچنین، تأثیر فرآیندهای خاک بر تنفس میکروبی ...
بیشتر
خاک‌ها با اشکال اراضی که بر روی آنها تکامل می‌یابند، ارتباط تنگاتنگ دارند و ویژگی‌های آنها به نوبه خود بر تکامل ژئوفرم‌ها تأثیر می‌گذارد. این پژوهش به بررسی تغییر و تحول خاک در امتداد گرادیان ارتفاعی یک مخروطافکنه نیمه‌خشک در جنوب رشته‌کوه بینالود در شمال شرق ایران پرداخته است. همچنین، تأثیر فرآیندهای خاک بر تنفس میکروبی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور در بخش بالایی، میانی و قاعده مخروطافکنه، هر کدام، یک خاکرخ شاهد تشریح و از افق‌های آنها نمونه‌برداری شد. آزمایش‌های معمول فیزیکی و شیمیایی، میکرومورفولوژی و تنفس میکروبی بر روی نمونه‌ها انجام شد. همچنین، طبقه‌بندی خاکرخ‌های مطالعاتی براساس دو سامانه آمریکایی و جهانی صورت گرفت. در هر سه خاکرخ، توالی‌های رسوبگذاری و خاک‌سازی مشاهده شد. افق‌های وزیکولار (V)، آرجیلیک (Bt)، آرجیلیک-کلسیک (Btk)، کلسیک (BCk) و کمبیک (Bw) شناسایی شدند. هر دو سامانه بخش بالایی را در طبقه‌بندی متمایزی از دو بخش دیگر قرار دادند. خاک‌های میانه و قاعده مخروطافکنه براساس سامانه رده‌بندی آمریکایی در زیرگروه Xeric Calciargids قرار گرفتند، در حالی‌که خاکرخ بالایی را در Xeric Haplocambids قرار داد. در هر سه خاکرخ افق وزیکولار نازک در زیر سنگفرش بیابانی، تشکیل شده بود. در زیر افق وزیکولار، شواهد پوسته‌های رسی، نودول‌های کربنات پدوژنیک و اگزالات‌های کلسیم در ریشه‌ها در مقاطع نازک مشاهده شد. این شواهد نشان‌دهنده نقش پوسته‌های زیستی در تشکیل این ویژگی‌ها است. در افق‌های زیرین خاکرخ‌ها، نودول‌های کربنات پدوژنیک، پندانت‌های آهکی و پوسته‌های رسی مشاهده شد. وجود توالی‌های رسوبگذاری و افق‌های کلسیک و آرجیلیک، نشان‌دهنده تشکیل آنها در تناوب تغییرات اقلیمی است. به‌نظر می‌رسد که خاک رویین در هر سه خاکرخ، در دوره‌های مرطوب‌تر هولوسن تشکیل شده است و پوسته‌های زیستی هم در فرآیندهای آهکی شدن و انتقال و تجمع رس نقش داشته‌اند. افق‌های آرجیلیک در لایه‌های زیرین، در دوره‌های پایدار پلئیستوسن انتهایی تشکیل شده‌‌اند. مطالعه تنفس میکروبی خاک در افق‌های مختلف نشان داد که در افق‌های آرجیلیک میزان تنفس میکروبی کاهش یافته است؛ در حالی که در افق‌های کلسیک افزایش داشته است. پیشنهاد می‌شود در مطالعات بعدی مقادیر اجزای کربن در ارتباط با زیستتوده میکروبی در افق‌ها و خاک‌های قدیمی بررسی گردد.
تیمور اسلام کیش؛ میلاد کردی
چکیده
در این مطالعه به بررسی ویژگی‌های میکرومورفولوژیکی و مینرالوگرافی نوری نمونه‌های خاک حاصل از مرداب سوته در استان گلستان پرداخته‌شده است. در این مطالعه، مرداب جنگلی سوته به‌عنوان یک مرداب حاوی آلی و معدنی در قسمت جنوبی استان گلستان جهت نمونه‌برداری انتخاب گردید. نمونه‌برداری از عمق سطح زمین تا 40 سانتی‌متری به شعاع 10 سانتی‌متر ...
بیشتر
در این مطالعه به بررسی ویژگی‌های میکرومورفولوژیکی و مینرالوگرافی نوری نمونه‌های خاک حاصل از مرداب سوته در استان گلستان پرداخته‌شده است. در این مطالعه، مرداب جنگلی سوته به‌عنوان یک مرداب حاوی آلی و معدنی در قسمت جنوبی استان گلستان جهت نمونه‌برداری انتخاب گردید. نمونه‌برداری از عمق سطح زمین تا 40 سانتی‌متری به شعاع 10 سانتی‌متر در اردیبهشت‌ماه سال 1393 انجام گرفت. بدین منظور، از نمونه‌های خاک تهیه شده و خشک شده به روش استاندارد، مقاطع میکروسکوپی به‌صورت مقاطع نازک و صیقل تهیه گردید و نمونه‌ها در آزمایشگاه مینرالوگرافی دانشگاه صنعتی امیرکبیر موردمطالعه قرار گرفت. نتایج مطالعات کانی‌شناسی نوری نشان می‌دهد که کوارتز، اورتوز، مسکویت، بیوتیت، کلسیت، پیروکسن‌های اپاسیتی شده و کانی‌های اپاک مهم‌تری نکانی‌هایتشکیل‌دهنده این مرداب می‌باشند. نتایج مطالعات مقاطع صیقلی حاکی از وجود آهن فراوان در نمونه‌هامی‌باشد که درواقع همان کانی‌های اپاک فراوان است. نتایج مطالعات میکرومورفولوژی نشان‌دهنده حضور ریشه گیاهان و دیگر ارگان‌های باقی‌مانده به‌صورت ترکیبی با مواد آلی است. حضور فسیل بریوزوآ می‌توان بیانگر سن احتمالی این مرداب در عهد حاضر باشد. همچنین مطالعات مینرالوگرافی نوری نشان داد که اکثر ذرات ویژگی‌های سنگ مادر را از خود نشان می‌دهند.
مسلم زرینی بهادر؛ کمال نبی اللهی؛ مهدی نوروزی
چکیده
این مطالعه به منظور بررسی تأثیر جهت های متفاوت شیب بر پیدایش و ویژگی های خاک، در خاک های جنگلی منطقه رستم آباد شمالی در استان گیلان انجام شده است. پنج خاکرخ در دامنة جنوبی تپه با پوشش جنگلی انجیلی- بلوط و پنج خاکرخ در دامنة شمالی تپه با همان پوشش جنگلی با شیب برابر 40 درصد و مواد مادری مشابه آندزیت بازالتی حفر شد. نتایج حاصل از آزمون های ...
بیشتر
این مطالعه به منظور بررسی تأثیر جهت های متفاوت شیب بر پیدایش و ویژگی های خاک، در خاک های جنگلی منطقه رستم آباد شمالی در استان گیلان انجام شده است. پنج خاکرخ در دامنة جنوبی تپه با پوشش جنگلی انجیلی- بلوط و پنج خاکرخ در دامنة شمالی تپه با همان پوشش جنگلی با شیب برابر 40 درصد و مواد مادری مشابه آندزیت بازالتی حفر شد. نتایج حاصل از آزمون های تجزیه واریانس چند متغیره (MANOVA) و T2 هتلینگ اختلاف کلی خصوصیات خاک را بین دو جهت شیب متفاوت نشان داد. نتایج آزمون t نشان داد مقدار pH، شن، نسبت شن به رس و فسفر قابل دسترس در شیب جنوبی بیشتر از شیب شمالی بوده است. مقدار رس و ظرفیت تبادل کاتیونی در شیب شمالی بهطور معنی داری بیشتر از شیب جنوبی می باشد. مطالعات میکرومورفولوژیکی نشان داد که فعالیت بیولوژیکی قوی تر در شیب شمالی نسبت به شیب جنوبی وجود دارد. بیشتر بودن تجمع رس درون حفرات، قطعات پوشش رسی (پاپیول)، حفرات چمبر، نودول ها و ریزلایه های اکسید آهن- منگنز در شیب شمالی، و بقایای سنگی بیشتر در شیب جنوبی، همگی از دلایل هوادیدگی بیشتر خاک در شیب شمالی نسبت به شیب جنوبی می باشد. بطور کلی شیب جنوبی، دارای خاک های با تحول کمتر (انتی سول) و شیب شمالی دارای خاک های با تکامل بیشتر (آلفی سول) می باشد.
