علوم خاک
مهدی زنگی آبادی؛ منوچهر گرجی اناری؛ پیمان کشاورز
چکیده
انتخاب مهمترین ویژگیهای فیزیکی کیفیت خاک و تجمیع آنها در قالب یک شاخص، میتواند به اخذ تصمیمات صحیح مدیریتی منابع و اراضی کمک شایانی نماید. این پژوهش با هدف تعیین شاخص کیفیت فیزیکی خاک در پنج کلاس بافتی لوم، لوم شنی، لوم سیلتی، لوم رسی و لوم رسی سیلتی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی طرق در استان خراسانرضوی انجام ...
بیشتر
انتخاب مهمترین ویژگیهای فیزیکی کیفیت خاک و تجمیع آنها در قالب یک شاخص، میتواند به اخذ تصمیمات صحیح مدیریتی منابع و اراضی کمک شایانی نماید. این پژوهش با هدف تعیین شاخص کیفیت فیزیکی خاک در پنج کلاس بافتی لوم، لوم شنی، لوم سیلتی، لوم رسی و لوم رسی سیلتی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی طرق در استان خراسانرضوی انجام شد. پس از نمونهبرداریهای لازم از خاک 30 نقطه و انجام اندازهگیریهای صحرایی و آزمایشگاهی، تعداد 35 ویژگی فیزیکی خاک تعیین و با استفاده از روش آماری تجزیه مؤلفههای اصلی، مهمترین ویژگیهای فیزیکی کیفیت خاک تعیین گردید. سپس با وزندهی و استفاده از دو روش امتیازدهی خطی به ویژگیهای منتخب، شاخص کیفیت فیزیکی خاک در قالب یک مقدار عددی محاسبه شد. نتایج نشان داد که تنها شش ویژگی فیزیکی خاک شامل میانگین قطر منافذ، آب قابل استفاده (ظرفیت مزرعه در مکش 100 سانتیمتر)، تخلخل کل، انرژی انتگرالی دامنه رطوبتی با حداقل محدودیت (ظرفیت مزرعه در مکش 330 سانتیمتر)، شاخص پایداری خاکدانه و آب قابل استفاده (ظرفیت مزرعه در مکش 330 سانتیمتر) میتوانند حدود 90 درصد تفاوت خاکهای مورد مطالعه را توجیه نمایند. مقایسه روشهای مختلف محاسبه شاخص عددی کیفیت فیزیکی خاک نشان داد که بیشترین مقدار ضریب حساسیت مربوط به روش انتخاب متغیرها با استفاده از تجزیه مؤلفههای اصلی و وزندهی آنها و استفاده از روش امتیازدهی در محدوده بین صفر و یک بوده و شاخص محاسبه شده با این روش بهعنوان مناسبترین معیار جهت طبقهبندی خاکهای مطالعه شده در قالب چهار کلاس کیفیت خاک میباشد.
