شنو حقیقی؛ زاهد شریفی
چکیده
علی‌رغم وجود میزان فراوان عناصر غذایی در خاکهای آهکی، فرم قابل جذب این عناصر کمتر از میزان لازم برای رشد و نمو بهینه گیاهان است. از طرفی این خاک‌ها، معمولاً در اقلیم خشک و نیمه خشک با کمیمواد آلی مواجه هستند که کمبود قابلیت دسترسی عناصر را تشدید می‌نماید. بنابراین کمبود عناصر غذایی یکی از عوامل مهم محدود کننده تولید محصول در این ...
بیشتر
علی‌رغم وجود میزان فراوان عناصر غذایی در خاکهای آهکی، فرم قابل جذب این عناصر کمتر از میزان لازم برای رشد و نمو بهینه گیاهان است. از طرفی این خاک‌ها، معمولاً در اقلیم خشک و نیمه خشک با کمیمواد آلی مواجه هستند که کمبود قابلیت دسترسی عناصر را تشدید می‌نماید. بنابراین کمبود عناصر غذایی یکی از عوامل مهم محدود کننده تولید محصول در این خاک‌هاست. پژوهش‌های زیادی در رابطه با افزایش قابلیت دسترسی عناصر غذایی در خاکهای آهکی انجام شده است اما پژوهشی که تمام این روش‌ها را با هم مقایسه کند و بهترین راهکار را پیشنهاد نماید تاکنون انجام نشده است. بنابراین این پژوهش با هدف افزایش قابلیت دسترسی عناصر غذایی در یک خاک آهکی با کاربرد نه تیمار شامل، شاهد (خاک بدون تیمار) (Blank)، خاک + اسید هیومیک (HA)، خاک + اسیدسولفوریک (H2SO4)، خاک + تیوباسیلوس (T)، خاک + گوگرد (Sº)، خاک + گوگرد + تیوباسیلوس (Sº+T)، خاک + ورمیکمپوست (VC)، خاک + ورمیکمپوست + تیوباسیلوس (VC+T) و خاک + گوگرد + ورمیکمپوست + تیوباسیلوس ((Sº+VC+T، هر کدام در 3 تکرار بـه مـدت 90 روز در شرایط آزمایشگاه مورد انکوباسیون قرار گرفت. آنالیز نتایج این پژوهش با بهره‌گیری از آمار کلاسیک نشان داد که به دلیل ظرفیت بالای بافری خاکهای آهکی و پیچیده بودن عواملی که حلالیت کانی‌ها و قابلیت دسترسی عناصر غذایی در این خاک‌ها را کنترل می‌کنند، کاربرد منفرد تیمارهای مورد بررسی اثر چشمگیری بر قابلیت دسترسی عناصر غذایی در این خاک‌ها را ندارند، اما اثر ﺗﻴﻤﺎر Sº+VC+T در افزایش شاخصهای مورد بررسی به طور معنی‌داری بیش از اثر تیمارهای Sº+T و VC+T ﺑـﻮد. بنابراین ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ، کاربرد توأم تیمارهای آلی، بیولوژیک و گوگرد عنصری که به‌طور همزمان تأمین کننده منبع انرژی و کربن برای جامعه میکروبی خاک و سبب کاهش pH خاک میشوند، به‌گونه چشمگیری می‌توانند موانع بر سر راه افزایش قابلیت جذب عناصر غذایی را در خاکهای آهکی رفع نمایند. بنابراین کاربرد همزمان تیمار کودهای آلی، گوگرد عنصری و باکتری تیوباسیلوس ((Sº+VC+T می‌تواند یک رویکرد امیدوارکننده در راستای افزایش حلالیت عناصر غذایی در خاکهای آهکی باشد.
اکبر حسنی؛ مریم اعتمادیان؛ مهدی نورزاده حداد؛ مهرداد حنیف ئی
چکیده
کاربرد اسیدهای آلی و معدنی در کشاورزی در سال‌های اخیر رو به افزایش است اما به نظر می‌رسد تأثیر آنها بر رشد و عملکرد گیاهان در این زمینه به پژوهش بیشتری نیاز دارد. هدف از این پژوهش مطالعه تأثیر کاربرد اسیدهای آلی و معدنی بر رشد گیاه ذرت علوفه‌ای در یک خاک آهکی بود. این آزمایش در گلخانه علوفه‌ای در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی در 9 تیمار ...
بیشتر
کاربرد اسیدهای آلی و معدنی در کشاورزی در سال‌های اخیر رو به افزایش است اما به نظر می‌رسد تأثیر آنها بر رشد و عملکرد گیاهان در این زمینه به پژوهش بیشتری نیاز دارد. هدف از این پژوهش مطالعه تأثیر کاربرد اسیدهای آلی و معدنی بر رشد گیاه ذرت علوفه‌ای در یک خاک آهکی بود. این آزمایش در گلخانه علوفه‌ای در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی در 9 تیمار و 3 تکرار انجام شد. تیمارهای 1 و 2 کاربرد اسید سیتریک به ترتیب با غلظت 5 و 10میلی‌مولار، تیمار 3 و 4: کاربرد اسید استیک به ترتیب با غلظت 5 و 10 میلی‌مولار، تیمار 5 و 6: کاربرد اسید اگزالیک به ترتیب با غلظت 5 و 10 میلی‌مولار، تیمار 7: کاربرد مخلوط سه اسید آلی هرکدام با غلظت 33/3 میلی‌مولار، تیمار 8: کاربرد اسید سولفوریک با غلظت 5 میلی‌مولار، تیمار 9: بدون کاربرد اسید (شاهد) انجام شد. اسیدها با آب آبیاری در سه مرحله در طول فصل رشد اضافه شدند. طبق نتایج تیمار اسید سیتریک در هر دو سطح غلظتی نسبت به تیمار شاهد منجر به افزایش در وزن تر و خشک بخش هوایی شد. بیشترین غلظت نیتروژن در بخش هوایی در اسیدهای سیتریک، اگزالیک و اسید سولفوریک دیده شد. بیشترین غلظت پتاسیم (ریشه) و منگنز (بخش هوایی و ریشه) در تیمار اسید سولفوریک، بیشترین غلظت آهن (بخش هوایی) در تیمار اسید سیتریک و بیشترین غلظت روی (بخش هوایی و ریشه) در تیمار مخلوط اسیدهای آلی دیده شد.
ساره نظامی؛ محمدجعفر ملکوتی
چکیده
مطالعه های اخیر نشان می دهند که ترشحات ریشه ممکن است به عنوان فاکتور موثری در استخراج مقادیر قابل ملاحظه ای از عناصر غذایی مورد نیاز گیاه در خاک های آهکی عمل کنند. بدین منظور در آزمایشی اثر اسیدهای آلی در استخراج عناصر فسفر و روی از یک خاک آهکی بررسی شد. در این آزمایش غلظت های 1/0، 1 و 10 میلی مولار اسیدهای آلی اگزالیک و سیتریک به نمونه های ...
بیشتر
مطالعه های اخیر نشان می دهند که ترشحات ریشه ممکن است به عنوان فاکتور موثری در استخراج مقادیر قابل ملاحظه ای از عناصر غذایی مورد نیاز گیاه در خاک های آهکی عمل کنند. بدین منظور در آزمایشی اثر اسیدهای آلی در استخراج عناصر فسفر و روی از یک خاک آهکی بررسی شد. در این آزمایش غلظت های 1/0، 1 و 10 میلی مولار اسیدهای آلی اگزالیک و سیتریک به نمونه های خاک افزوده شده و سپس نمونه ها در زمان-های 10، 60، 180 و 360 دقیقه با دور 200 در دقیقه شیک، و سپس به مدت 10 دقیقه سانتریفیوژ (g16000) شدند. در نهایت عصاره های به دست آمده از خاک صاف شده و مقادیر عناصر فسفر و روی در آنها تعیین شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر غلظت های مختلف اسید های آلی در استخراج عناصر از خاک در سطح یک درصد معنی دار بود. بیشترین مقدار فسفر توسط اسید اگزالیک 10 میلی مولار و در زمان 360 دقیقه شیک کردن حاصل شد. اما غلظت های مختلف اسید های آلی در زمان های مختلف شیک کردن تاثیر چندانی در استخراج روی از خاک مورد نظر نداشتند و مقدار روی استخراج شده توسط آنها کمتر از مقدار استخراج شده توسط شاهد (آب مقطر) بود. بر اساس نتایج به دست آمده به نظر می رسد که غلظت های بیش از 10 میلی‌مولار اسید های آلی برای استخراج عنصر روی از خاک لازم باشد.
طاهره رئیسی؛ علیرضا حسین پور؛ فایز رئیسی
چکیده
این پژوهش با هدف ارزیابی اثرات ریزوسفر لوبیا بر بعضی از ویژگی های میکروبیولوژیکی و شیمیایی در 10 خاک آهکی تیمار نشده و تیمار شده با لجن فاضلاب شهری در ریزوباکس اجرا شد. بدین منظور در قالب طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار، لوبیا در ریزوباکس های تهیه شده کشت شد. در پایان دوره کشت، گیاه برداشت، ریزوباکس ها باز، خاکهای ریزوسفری و غیرریزوسفری ...
بیشتر
این پژوهش با هدف ارزیابی اثرات ریزوسفر لوبیا بر بعضی از ویژگی های میکروبیولوژیکی و شیمیایی در 10 خاک آهکی تیمار نشده و تیمار شده با لجن فاضلاب شهری در ریزوباکس اجرا شد. بدین منظور در قالب طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار، لوبیا در ریزوباکس های تهیه شده کشت شد. در پایان دوره کشت، گیاه برداشت، ریزوباکس ها باز، خاکهای ریزوسفری و غیرریزوسفری جدا، و فسفاتاز قلیایی، فسفاتاز اسیدی، کربن آلی محلول، کربن زیست توده میکروبی، فسفر زیست توده میکروبی و فسفر محلول (قابل استخراج با کلرید کلسیم رقیق) تعیین گردید. نتایج نشان داد عموماً در هر دو تیمار (با و بدون کاربرد لجن فاضلاب شهری) مقادیر فسفاتازهای اسیدی و قلیایی، کربن آلی محلول، کربن و فسفر زیست توده میکروبی در خاک ریزوسفری به طور معنی داری بالاتر از خاک غیرریزوسفری بود. با این وجود، مقدار فسفر محلول در خاکهای ریزوسفر هر دو تیمار کمتر از خاک های غیرریزوسفری بود که با افزایش میزان فسفر زیست توده میکروبی مطابقت دارد. علاوه براین، افزودن لجن فاضلاب چه در خاک های ریزوسفری و چه در خاک های غیرریزوسفری منجر به افزایش معنی دار کربن آلی محلول، کربن و فسفر زیست توده میکروبی، فسفر محلول ولی کاهش معنی دار فسفاتاز اسیدی و قلیایی شد.
حمید رضا بوستانی؛ عبدالمجید رونقی
چکیده
لجن فاضلاب به‌عنوان یک منبع عناصر غذایی مورد نیاز گیاه در بسیاری از کشور ها، جهت تولید گیاهان زراعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌منظور بررسی اثر کاربرد لجن فاضلاب در مقایسه با کود شیمیایی، بر عملکرد و غلظت برخی عناصر غذایی پر مصرف و کم مصرف در گیاه ذرت، آزمایشی در شرایط گلخانه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار ...
بیشتر
لجن فاضلاب به‌عنوان یک منبع عناصر غذایی مورد نیاز گیاه در بسیاری از کشور ها، جهت تولید گیاهان زراعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌منظور بررسی اثر کاربرد لجن فاضلاب در مقایسه با کود شیمیایی، بر عملکرد و غلظت برخی عناصر غذایی پر مصرف و کم مصرف در گیاه ذرت، آزمایشی در شرایط گلخانه به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول شامل لجن فاضلاب (0، 10، 20، 40، و 80 گرم در کیلوگرم خاک) و عامل دوم بافت خاک (لوم رسی، لوم شنی و شنی) بود. یک تیمار کود شیمیایی نیز جهت مقایسه با اثر کاربرد سطوح لجن فاضلاب بر رشد و ترکیب شیمیایی ذرت استفاده گردید. جهت مقایسه سطوح لجن فاضلاب کاربردی (فاکتور اول) با تیمار کود شیمیایی در هر بافت خاک از یک طرح کاملا تصادفی با شش تیمار و سه تکرار استفاده شد. نتایج نشان داد که افزودن لجن فاضلاب، عملکرد خشک ذرت را در همه بافت‌های خاک به‌طور معنی داری افزایش داد. کاربرد لجن فاضلاب سبب افزایش معنی‌دار غلظت نیتروژن، فسفر، آهن، روی، مس و منگنز در اندام هوایی ذرت گردید و نشانه‌های کمبود این عناصر مشاهده نشد. غلظت عناصر غذایی در ذرت، حتی در سطوح بالای کاربرد لجن فاضلاب به‌حد سمیت نرسید و غلظت کادمیم و سرب در اندام هوایی گیاه کم و قابل اندازه گیری نبود. با توجه به‌کمبود عناصر غذایی در خاکهای آهکی به‌خصوص آهن و روی، کاربرد لجن فاضلاب می‌تواند به‌عنوان گزینه‌ای جهت جبران کمبود این عناصر باشد. به‌طور کلی کاربرد لجن فاضلاب در افزایش غلظت عناصر غذایی و عملکرد خشک گیاه ذرت برتر از کود شیمیایی بود. قبل از هر گونه توصیه کاربرد لجن فاضلاب، نتایج این تحقیق بایستی در شرایط مزرعه نیز تایید گردد.
حمید رضا بوستانی؛ عبدالمجید رونقی
چکیده
امروزه استفاده از لجن فاضلاب در کشاورزی به عنوان یک منبع ارزان قیمت حاوی عناصر غذایی پرمصرف و کم مصرف مورد توجه گرفته است. هدف از اجرای آزمایش مقایسه اثر کاربرد لجن فاضلاب با کود شیمیایی بر فراهمی برخی عناصر غذایی در سه بافت یک خاک آهکی پس از برداشت ذرت بود. آزمایش در شرایط گلخانه به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور ...
بیشتر
امروزه استفاده از لجن فاضلاب در کشاورزی به عنوان یک منبع ارزان قیمت حاوی عناصر غذایی پرمصرف و کم مصرف مورد توجه گرفته است. هدف از اجرای آزمایش مقایسه اثر کاربرد لجن فاضلاب با کود شیمیایی بر فراهمی برخی عناصر غذایی در سه بافت یک خاک آهکی پس از برداشت ذرت بود. آزمایش در شرایط گلخانه به صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور و در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که نیتروژن کل خاک، فسفر و پتاسیم قابل استفاده گیاه در هر سه بافت خاک تحت تاثیر کاربرد لجن فاضلاب افزایش معنی داری نشان داد. اثر کود شیمیایی در افزایش غلظت نیتروژن کل و فسفر قابل استفاده گیاه در مقایسه با تیمار لجن فاضلاب در هر سه بافت مورد مطالعه به طور معنی داری کمتر بود. افزایش غلظت پتاسیم خاکهای مورد مطالعه در مقایسه با افزایش فسفر و نیتروژن خاک در تیمار لجن فاضلاب کمتر بود، که به دلیل غلظت کم پتاسیم در لجن فاضلاب است. کاربرد لجن فاضلاب سبب افزایش معنی دار غلظت آهن، روی، مس و منگنز عصاره گیری شده توسط دی تی پی ا ((DTPA در هر سه بافت خاک شد و نسبت به نمونه های خاک تیمار شده با کود شیمیایی به طور معنی داری بیشتر بود. با توجه به سطح فراهمی عناصر غذایی در خاک پس از برداشت ذرت، به ویژه در سطوح بالای کاربرد لجن فاضلاب، نیاز به افزودن بیشتر عناصر غذایی برای کشت بعدی نمی باشد. غلظت کادمیم و سرب عصاره گیری شده توسط دی تی پی ا در سه بافت خاک پس از برداشت گیاه ناچیز و قابل اندازه گیری نبود. با توجه به غلظت بسیار کم کادمیم و سرب در لجن فاضلاب کاربردی، خطر آلودگی خاک به این عناصر بعید به نظر می رسد، هر چند در صورت کاربرد مکرر و افزودن سطوح بالای لجن فاضلاب انجام آزمون خاک به منظور اطمینان از عدم تجمع و آلودگی خاک به کادمیم و سرب پیشنهاد می شود. تامین عناصر غذایی مورد نیاز ذرت و بر طرف نمودن کمبود آهن و روی در خاک های آهکی از مزایای مهم کاربرد لجن فاضلاب در زمین های کشاورزی است. قبل از هر گونه توصیه کاربرد لجن فاضلاب، نتایج این تحقیق بایستی در شرایط مزرعه نیز تایید گردد.
