سونیا زبردست؛ سید حسن طباطبائی؛ فریبرز عباسی؛ منوچهر حیدرپور؛ کارلو گالتیری
چکیده
مطالعه فرآیندهای پخش و انتقال املاح در کانال‌های روباز و جویچه‌ها به دلیل نقش آنها در انتشار آلودگی‌ها ازجمله فعالیت‌های مهم در برنامه‌های مدیریتی محیط زیست و توسعه پایدار بشمار می‌آید. در این پژوهش تاثیر دبی و ضریب زبری‌های مختلف بر ضریب پخشیدگی عرضی و حداکثر طول پخشیدگی در یک کانال با مقطع سهمی در دو بستر نفوذپذیر و نفوذناپذیر ...
بیشتر
مطالعه فرآیندهای پخش و انتقال املاح در کانال‌های روباز و جویچه‌ها به دلیل نقش آنها در انتشار آلودگی‌ها ازجمله فعالیت‌های مهم در برنامه‌های مدیریتی محیط زیست و توسعه پایدار بشمار می‌آید. در این پژوهش تاثیر دبی و ضریب زبری‌های مختلف بر ضریب پخشیدگی عرضی و حداکثر طول پخشیدگی در یک کانال با مقطع سهمی در دو بستر نفوذپذیر و نفوذناپذیر بررسی شد. سه سطح دبی تقریبی 5، 10 و 15 لیتر بر ثانیه و سه سطح ضریب زبری مانینگ تقریبی 02/0، 04/0 و 06/0 در نظر گرفته شد. نمک کلرید سدیم محلول در آب به غلظت حدود 25 گرم در لیتر به عنوان ماده ردیاب در بالادست جریان تزریق شده و نیمرخ غلظت ماده ردیاب پخش شده در آب به همراه نیمرخ سرعت در 8 مقطع به فاصله 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9 و 5/9 متری از بالادست اندازه‌گیری شد. نتایج آزمایشها نشان داد که مقادیر طول پخشیدگی در سطوح مختلف ضریب زبری و دبی در بستر نفوذناپذیر 108 تا 170 متر و در بستر نفوذپذیر (مشابه جویچه) 91 تا 129 متر بدست آمده است. آزمون t-test نشان داد که اختلاف بین مقادیر طول پخشیدگی در دو بستر در سطح 1 درصد معنیدار است. همچنین با توجه به نتایج بدست آمده از آزمایشها و مقدار دبی و زبری رایج در جویچه‌ها نشان داده شد که طول پخشیدگی برای جویچه‌ها کمتر از 70 متر خواهد بود.
مریم حاج هاشم خانی؛ مهدی قبادی نیا؛ سید حسن طباطبائی؛ علیرضا حسین پور؛ سعداله هوشمند گوچی
چکیده
با توجه به کمبود منابع آب، امروزه از پساب ها به عنوان یکی از منابع آبیاری استفاده می‌شود. در این راستا استفاده از جاذب ها از جمله زئولیت ها برای بهبود ویژگی های پساب توصیه شده است. نتایج نشان داده که زئولیت طبیعی هرچند باعث کاهش غلظت آلودگی خروجی می‌گردد اما نفوذپذیری خاک را به شدت کاهش می‌دهد که می‌تواند اثرات نامطلوبی روی خاک گذارد. ...
بیشتر
با توجه به کمبود منابع آب، امروزه از پساب ها به عنوان یکی از منابع آبیاری استفاده می‌شود. در این راستا استفاده از جاذب ها از جمله زئولیت ها برای بهبود ویژگی های پساب توصیه شده است. نتایج نشان داده که زئولیت طبیعی هرچند باعث کاهش غلظت آلودگی خروجی می‌گردد اما نفوذپذیری خاک را به شدت کاهش می‌دهد که می‌تواند اثرات نامطلوبی روی خاک گذارد. این پژوهش در سال 1391 در دانشگاه شهرکرد در 27 ستون PVC به منظور بررسی اثر ذرات میکروزئولیت اصلاح شده روی نفوذپذیری و کیفیت زه‌آب خروجی انجام شد. آزمایش ها شامل دو فاکتور نوع میکروزئولیت(طبیعی و اصلاح شده) و روش کاربرد میکروزئولیت(مخلوط و لایه ای) با سه تکرار و در مجموع 9 تیمار بود. تزریق پساب به داخل خاک به طریق غرقابی و 15 مرتبه با تناوب هفتگی تکرار شد. حجم پساب به کار برده شده در هر مرتبه آبیاری برابر nv می باشد. در تناوب های تزریق 1، 3، 5، 7، 11 و 15 نفوذ به روش بار افتان اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که به ترتیب تیمارهای اصلاح شده شامل مخلوط، لایه ای در وسط و لایه ای در سطح بیشترین سرعت نفوذ و تیمارهای همراه با زئولیت طبیعی شامل مخلوط، لایه ای در وسط و لایه ای در سطح دارای کمترین سرعت نفوذ بودند. همچنین نمونه های اصلاح شده 111 درصد نسبت به تیمارهای طبیعی مقدار کلسیم زه آب خروجی را کاهش داده و در نتیجه باعث شدند که تیمارهای اصلاح شده %45 نسبت به تیمار شاهد و %132 نسبت به تیمارهای اصلاح نشده میزان SAR را کاهش دهند.
جلیل کاکه؛ منوچهر گرجی اناری
چکیده
پوسته های زیستی خاک، اجتماعی تنگاتنگ بین ذرات خاک و موجودات زنده ای از قبیل سیانوباکتری، جلبک، قارچ، گلسنگ و خزه در
نسبت های مختلف هستند که بر روی سطح زمین یا در داخل چند میلی متر فوقانی خاک زندگی می کنند. پوسته های زیستی خاک از نقطه نظر
بوم شناسی و تأثیراتشان بر محیط پیرامون خود جایگاه ویژه ای به خصوص در زیست بوم های مرتعی و بیابانی ...
بیشتر
پوسته های زیستی خاک، اجتماعی تنگاتنگ بین ذرات خاک و موجودات زنده ای از قبیل سیانوباکتری، جلبک، قارچ، گلسنگ و خزه در
نسبت های مختلف هستند که بر روی سطح زمین یا در داخل چند میلی متر فوقانی خاک زندگی می کنند. پوسته های زیستی خاک از نقطه نظر
بوم شناسی و تأثیراتشان بر محیط پیرامون خود جایگاه ویژه ای به خصوص در زیست بوم های مرتعی و بیابانی دارند و همین امر باعث شده که محققان بیش از پیش نگرشی ویژه به این اجزاء زیست بوم داشته باشند. در این مقاله نتایج بررسی نقش پوسته های زیستی بر خصوصیات شوری و سدیمی خاک، در مراتع قره قیر استان گلستان ارائه می گردد. در منطقه ی مورد مطالعه چهار ناحیه که شامل بخش های پوشیده از پوسته های زیستی خاک و فاقد آن باشند، انتخاب شد و در هر بخش، از اعماق 5-0 و 15-5 سانتی متر، در چهار تکرار نمونه برداری صورت گرفت و سپس داده ها در قالب طرح آشیانه ای مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان دادند که درصد کربنات کلسیم معادل، اسیدیته و ویژگی-های شوری و سدیمی خاک از قبیل قابلیت هدایت الکتریکی، عناصر کلسیم، منیزیم و سدیم و در نتیجه نسبت جذب سدیم و درصد سدیم قابل تبادل در هر دو عمق در خاک دارای پوشش پوسته نسبت به خاک بدون پوسته به طور چشمگیر و معنی داری کمتر است. همچنین غلظت پتاسیم بین دو سطح پوششی تفاوت معنی داری ندارد اما درصد رطوبت قابل دسترس خاک در دو عمق مذکور و سرعت نفوذپذیری در سطح پوششی پوسته دار نسبت به بدون پوسته به طور معنی داری بیشتر است. در کل می توان نتیجه گرفت که افزایش نفوذپذیری و رطوبت قابل دسترس خاک و خاصیت زیست انباشتگی پوسته های زیستی منجر به کاهش وضعیت شوری و سدیمی خاک می شود.
رضا غفوریان؛ علی باقریان کلات؛ امیر گُرد نوشهری
چکیده
بخشی از آب رودخانه‌ها در حین حرکت به بستر رودخانه نفوذ می‌نماید. میزان آب نفوذ یافته به بستر، به ویژگی‌های مختلف رودخانه بستگی دارد. همواره این سوال مطرح بوده که از میزان آب در حال جریان در یک رودخانه، چه مقدار آن به بستر رودخانه نفوذ کرده و در صورت فراهم بودن سایر شرایط، آبهای زیرزمینی را تغذیه می‌کند؟ در این ارتباط تعدادی از رودخانه‌های ...
بیشتر
بخشی از آب رودخانه‌ها در حین حرکت به بستر رودخانه نفوذ می‌نماید. میزان آب نفوذ یافته به بستر، به ویژگی‌های مختلف رودخانه بستگی دارد. همواره این سوال مطرح بوده که از میزان آب در حال جریان در یک رودخانه، چه مقدار آن به بستر رودخانه نفوذ کرده و در صورت فراهم بودن سایر شرایط، آبهای زیرزمینی را تغذیه می‌کند؟ در این ارتباط تعدادی از رودخانه‌های بخش جنوبی حوضه آبریز کشف رود شامل فریزی، زشک (شاندیز) و گلستان، واقع در شمال ارتفاعات بینالود، انتخاب شده و با اندازه‌گیری مستقیم جریان در دبی‌های مختلف با دستگاه سرعت‌سنج (مولینه) در طول بهار سالهای 88، 89 و 90، در ابتدا و انتهای بازه‌ای از رودخانه، واقع در ابتدای مخروط‌افکنه پایین دست حوضه آبریز هر رودخانه، میزان نفوذ آب به بستر رودخانه‌ها با استفاده از تفاضل مقادیر دبی در ابتدا و انتهای بازه، محاسبه گردید. با برداشت پروفیل طولی و مقاطع عرضی و اجرای مدل Hec-Ras، مقادیر سطح نشت و محیط خیس‌شده در هر یک از بازه‌ها تعیین گردید. رابطه نمایی معنی‌داری بین مقادیر درصد نفوذ و متغیرهای دبی در ابتدای بازه و متوسط محیط خیس‌شده بازه در هر کیلومتر طول بستر برای رودخانه‌های تحت بررسی بدست آمد. نتایج نشان داد با افزایش دبی، میزان درصد نفوذ در هر کیلومتر طول بستر کاهش می‌یابد. همچنین میزان شدت نفوذپذیری از غرب به شرق به‌ترتیب در رودخانه فریزی بیشترین و در رودخانه گلستان، کمترین مقدار است. با توجه به مقادیر نفوذ بدست آمده برای هر کیلومتر بستر، توسعه مدلی نمایی و مستقل از محیط خیس شده بستر، به فرم برای برآورد میزان دبی کاهش یافته در هر نقطه از مسیر هریک از رودخانه‌های یادشده، از نتایج دیگر این تحقیق است.
