مطالعه تغییرات هدایت هیدرولیکی اشباع خاک با زمان

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

• عقیل یاری ¹
• عبداله درزی ²
• مجتبی شقاقی ³
• روح اله یاری ²

¹ مک گیل

² دانشگاه تربیت مدرس

³ دانشگاه تهران

10.22067/jsw.v0i0.2914

چکیده

چکیده
دمای آب ورودی به خاک و تغییرات دمای خاک، از طریق تاثیر دما بر لزجت آب، بر هدایت هیدرولیکی اشباع خاک (Ks) تاثیر می گذارد. در این تحقیق تغییرات زمانی Ks بعنوان تابعی از دما مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش های لازم در مزرعه تحقیقاتی پردیس ابوریحان واقع در پاکدشت، 25 کیلومتری جنوب شرقی تهران، انجام شد. برای این کار 18 چاهک در یک کرت حفر و هدایت هیدرولیکی اشباع خاک با استفاده از روش چاهک معکوس اندازه گیری شد. آزمایش ها در 12 زمان مختلف انجام شد که شروع آن 26 مرداد 1384 و پایان آن 25 خرداد 1385 بوده است. بررسی ها نشان داد که حداقل مقادیر Ks در فصل زمستان به دست آمد که دمای هوا و خاک حداقل است و با افزایش دمای خاک و هوا این مقادیر افزایش یافت. همچنین رابطه بین دمای خاک و لزجت سیال با Ks مطالعه شد. آنالیز آماری آزمایش ها نشان داد دمای خاک می تواند به طور قابل ملاحظه ای بر نتایج تاثیر بگذارد. استفاده از متوسط مقادیر Ks اندازه گیری شده در طراحی سیستم های زهکشی نشان داد که صرف نظر کردن از تغییرات زمانی Ks می تواند سبب افزایش و کاهش فاصله زهکشها به ترتیب به مقدار 9/18 و 3/23 درصد شود. همچنین استفاده از مقدار متوسط Ks اندازه گیری شده که در محدوده دمایی 16 تا 20 درجه سانتی گراد به دست آمد، حداقل تاثیر را بر تغییر فاصله زهکشها داشت لذا می توان از آنها بعنوان مقدار متوسط برای فاصله زهکشها استفاده کرد.

واژه های کلیدی: هدایت هیدرولیکی اشباع، تغییرات زمانی، سیستم های زهکشی

---

عنوان مقاله [English]

Study of the time variability of saturated hydraulic conductivity

نویسندگان [English]

• A. Yari ¹
• A. Darzi ²
• M. Shaghaghi ³
• R. Yari ²

¹ McGill University

² Tarbiat modare University, Tehran

³ University of Tehran

چکیده [English]

Abstract
The temperature of water entering the soil or variation in soil temperature has a direct impact on soil hydraulic conductivity via the effect on water viscosity. In this research, the time variability of soil saturated hydraulic conductivity (Ks) was studied. The relation between soil temperature and fluid viscosity with hydraulic conductivity were also studied. The necessary experiments were conducted on Aboureyhan campus research farm located in Pakdasht, 25 km southeast of Tehran. 18 holes were digged in a plot and saturated hydraulic conductivity of soils were measured in these holes using inverse hole method. Experiments were carried out 12 times from 16-Aug-2005 to 14-Jun-2006. Investigations showed that the lowest value of Ks was obtained in winter when the soil and air temperatures are at minimum and by increasing the soil and air temperatures, these values increased too. Statistical analysis of experiments indicated that soil or air temperatures can considerably affect the results. Using the average of measured Ks to design drainage systems showed that neglecting the time variability of Ks may result in over or underestimating of drain spacing by 18.9% and 23.3%, respectively. Using the average of Ks values which was obtained in soil temperature of 16-20 oC had least effect on drain spacing, so it can be used as an average Ks to design drain spacing.

Keywords: Saturated hydraulic conductivity, Time variability, Drainage systems