دوماهنامه

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز،اهواز، ایران

3 مرکز تحقیقات کشاورزی خوزستان

10.22067/jsw.2025.89709.1433

چکیده

خاک‌ورزی جزء مهمی از مدیریت خاک محسوب می‌شود که بر تولید گیاهان زراعی تأثیر می‌گذارد،. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی وکاربرد بقایای گیاهی بر درصد پروتئین و نیتروژن گیاه تریتیکاله و شاخص‌های فیزیکی و شیمیایی خاک انجام شد. آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار درمزرعه آموزشی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال زراعی 1402-1401 اجرا گردید. فاکتور اصلی، شامل روش‌های خاک‌ورزی در سه سطح (خاک‌ورزی مرسوم، کم‌خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی) و فاکتور فرعی نیز شامل 5 سطح کاربرد بقایای گیاهی (بدون کاربرد یا افزودن بقایا ( شاهد)، بقایای گندم، لوبیا چشم بلبلی، کنجد و نصف بقایای گندم + نصف بقایای لوبیا چشم بلبلی) بود. ملاک انتخاب بقایا کشت رابج منطقه و میزان بقایای مورد استفاده برای هر کرت، تقریبا 30% عملکرد کاه و کلش و بیولوژیک محصول بود که بر این اساس برای گندم، کنجد و لوبیا چشم بلبلی به ترتیب 3، 5/1 و 1 تن در هکتار در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد عملکرد دانه در روش کم‌خاک‌ورزی 5/12 درصد و 6/7 درصد بیشتر از روش‌های مرسوم و بی‌خاک‌ورزی بود. همچنین روش کم‌خاک‌ورزی 2/32 درصد افزایش پروتئین دانه و 32 درصد افزایش نیتروژن دانه نسبت به روش خاک‌ورزی مرسوم نشان داد، نتایج نشان داد اثر متقابل تیمارهای خاک‌ورزی و کاربرد بقایا بر عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار می‌باشد. همچنین اثر متقابل خاک‌ورزی و کاربرد بقایا بر صفت جرم مخصوص ظاهری در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بر این اساس کمترین جرم مخصوص ظاهری خاک (g/cm3 3/1) مربوط به تیمار خاک‌ورزی مرسوم و کاربرد بقایای گندم و لوبیا چشم بلبلی و ترکیبی بود که در یک گروه قرار گرفتند. بیشترین جرم مخصوص ظاهری خاک (g/cm3 75/1) از تیمار بی‌خاک‌ورزی و عدم کاربرد (شاهد) به‌دست آمد. بر اساس نتایج بدست آمده اثر متقابل خاک‌ورزی و کاربرد بقایا بر روی صفت ماده آلی و کربن آلی و نیتروژن خاک در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار می‌باشد. بررسی برهم‌کنش اثرات خاک‌ورزی و کاربرد بقایا نشان داد که بیشترین ماده آلی خاک (53/1 درصد) از تیمار کم‌خاک‌ورزی و با کاربرد بقایای گندم بود. با توجه به اینکه اهداف کشاورزی پایدار در راستای تولید عملکرد مطلوب و در عین حال حفظ ساختار محیط و کمینه‌سازی پیامدهای منفی فعالیت‌های کشاورزی بوده و کمبود مواد آلی و تبعات آن یکی از مشکلات اصلی در کشاورزی پایدار می‌باشد، اجرای خاک‌ورزی حفاظتی و مدیریت بقایای گیاهی که یکی از ارکان اصلی تولید در کشاورزی است با بهبود کیفیت خاک، افزایش بهره‌وری در تولید را در پی خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The effect of different tillage methods and application of plant residues on yield, protein and nitrogen percentage of triticale plant(X Triticosecale Wittmack) and physical and chemical indicators of soil

نویسندگان [English]

  • Soheila Hosseinzadeh 1
  • ٍٍٍEsfandiar Fateh 2
  • amir aynehband 2
  • masoumeh farzaneh 1
  • JAFAR HABIBI ASL 3

1 Department of Production Engineering and Plant Genetic, Faculty of Agriculture ,Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz. Iran.

2 Department of Production Engineering and Plant Genetic, Faculty of Agriculture ,Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz. Iran.

3 the Center of Agricultural and Natural Resources Research and Education, Khozestan, Ahvaz, Iran.

چکیده [English]

2. Introduction

Tillage is an important component of soil management that affects the production of crops. Maintaining and improving the quality of the soil is a basic requirement to ensure the sustainability of the ecosystem. This experiment was conducted in order to investigate the effect of different tillage methods and the use of plant residues on the yield, protein and nitrogen percentage of triticale plant and physical and chemical indicators of the soil.

3. Materials and Methods

The experiment was carried out in split plots based on a randomized complete block design with three replications at Shahid Chamran University of Ahvaz during 2022-2023. The main factor includes different methods of tillage in three levels (conventional tillage, reduced tillage and no tillage) and the sub factor also includes 5 levels of plant residue application (without residues (control), wheat residues, mung bean, sesame and half of wheat residues + half of residues Mung bean) was considered. The amount of residues used for each plot was approximately 30% of the biological yield of the product, which was considered to be 3, 1.5 and 1 ton.ha-1 for wheat, sesame and mung bean, respectively. At the end of the experiment yield and yield components, seed nitrogen and protein of triticale plant and physical characteristics (bulk density, percentage of porosity) and chemical (PH, EC, organic carbon content, nitrogen) soil properties were calculated, all statistical calculations were made using SAS 9.3 statistical software and for The LSD test was used to compare the means at a probability level of 5%.

4. Results and Discussion

The interaction of tillage treatments and the use of plant residues showed that the highest grain yield was equal to 8.6 ton.ha-1 from the treatment of reduced tillage and the use of Mung bean residues, and the lowest value obtained was related to the effect of the treatment conventional tillage and NO residues (Control) with 3.5 ton.ha-1. The grain yield in the reduced tillage method was 12.5% and 7.6% more than the conventional tillage and no tillage methods. . Also, the reduced tillage method showed a 32.2% increase in seed protein and a 32% increase in seed nitrogen compared to conventional tillage, the results showed that the interaction effect of tillage treatments and the use of residues on yield grain (p<0.01). Also, the interaction effect of tillage and application of residues on the bulk density (p<0.01). Based on this, the lowest bulk density of (1.3 g.cm-3) was related to the conventional tillage treatment and the use of wheat and Mung bean residues and the combination, which were placed in the same group. The highest bulk density (1.75 g.cm-3) was obtained from the no-tillage treatment and the use of NO residues (Control) . Based on the obtained results, the interaction effect of tillage treatments and the use of residues on soil organic matter, soil organic carbon and nitrogen soil (p<0.05). The interaction between the effects of tillage and the use of residues showed that the highest soil organic matter (1.53%) was from the treatment of reduced and the use of wheat residues.



5. Conclusion

The results showed that tillage methods and the use of plant residues, in addition to affecting the percentage of nitrogen and protein of triticale seeds, also affected the physical and chemical indicators of the soil. The changes related to the physical and chemical indicators of the soil in the method No tillage are more than the two methods of reduced tillage and conventional tillage, and the improvement of these characteristics has been limited even at this time. Overall, from the point of view of soil protection, the results of this experiment clearly show the superiority of conservation tillage methods compared to conventional tillage methods. Considering that the purposes of sustainable agriculture are to produce optimal yields while maintaining the structure of the environment and minimizing the negative consequences of agricultural activities, and the lack of organic matter and its consequences is one of the main problems in sustainable agriculture, the implementation of conservation tillage and management of plant residues that It is one of the main elements of production in agriculture. By improving the quality of the soil, it will increase productivity in production.

6. Acknowledgement

We would like to thank the Research and Technology Vice-Chancellor of Shahid Chamran University of Ahvaz for funding this research, which is part of the research contract SCU.AA1400.309.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soil Fertility
  • Soil Health
  • Sustainable Agriculture. Organic Matter
  • Organic Carbon Content
CAPTCHA Image