رزیابی اثر بارندگی بر برنامه ریزی و مدیریت زراعی (مطالعه موردی: منطقه گلستان)

نوع مقاله : مقالات پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 دانشگاه فردوسی مشهد

3 استاد آبیاری، زهکشی و هواشناسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

چکیده
تأمین آب مورد نیاز کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این خصوص نزولات جوی یکی از مهمترین منابع طبیعی تأمین کننده آب مورد نیاز در کشاورزی محسوب می شود. این مسأله در استان گلستان با توجه به موقعیت جغرافیایی آن در نزدیکی رشته کوههای البرز از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است، به طوری که در مناطق جنوبی و دامنه های شمالی رشته کوه البرز، میزان نزولات جوی زیاد و در مناطق شمالی تا حد بسیار کم مشاهده می شود. در این تحقیق تأثیر نزولات جوی بر الگو و تراکم کشت مزارع کشاورزی استان گلستان مورد بررسی قرار گرفت و از باران به دو گونه استفاده شد: یکی باران های پیش بینی شده برای یک سال زراعی و دیگر بارندگی با توزیع های مناسب احتمالاتی. در گزینه اول با استفاده از یک دوره درازمدت و با استفاده از نرم افزارMinitab-13 ، میزان بارندگی در 36 دوره 10 روزه از یک سال زراعی تولید گردید. در گزینه دوم با استفاده از نرم افزار LST مقادیر بارندگی در دوره های ترسالی و خشکسالی برای احتمالات مختلف برآورد شد. سپس با استفاده از ضریب تبدیل باران به باران مؤثر (برگرفته از معادله باران مؤثر روش USDA) بخش مؤثر باران در کشاورزی محاسبه و در بهینه سازی الگو وتراکم کشت مزارع مورد استفاده قرار گرفت. در بهینه سازی الگو و تراکم کشت از نرم افزار Lingo-8 استفاده شد. بررسی ها نشان داد که در منطقه جنوبی با اقلیم نیمه مرطوب با کاهش بارندگی از مساحت محصولاتی نظیر گوجه فرنگی و سیب زمینی کاسته شده و مساحت کلزا افزایش یافت و نیز مساحت شالیزارها کم شد. در منطقه میانی و شمالی با اقلیم های نیمه خشک تا خشک با کاهش بارندگی از مساحت هندوانه کاسته و بر مساحت کلزا افزوده شد. در گزینه احتمالاتی بارندگی نتیجه شد که با کاهش بارندگی و با وقوع خشکسالی در منطقه مطالعاتی، کاشت محصولاتی نظیر کلزا، هندوانه و پنبه از اهمیت بیشتری برخوردار بودند. همچنین وضعیت ترسالی و خشکسالی می تواند علاوه بر مساحت اختصاص یافته موجب تغییر الگوی کشت نیز گردد.

واژه های کلیدی: الگوی کشت، تراکم کشت، نزولات جوی، گلستان

عنوان مقاله [English]

اEvaluation of Rainfall effect to Programing and Management of Agricultural (Case Study: Golestan region)

نویسندگان [English]

  • H. Sharifan 1
  • B. Ghahraman 2
  • A. Alizadeh 3
1 Gorgan University of Agricultural Sciences & Natural Resources
2 College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad
3 Professor in Water Resources Engineering, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Evaluation of Rainfall Effect on Programing of Agricultural Management (Case Study: Golestan region)

Abstract
Securing of water need in agricultural is important. Precipitation are one of the most important of water resources in agricultural, in Golestan province, especially , because Alborze mountains are in Golestan south. In research has investigated effects of rainfall to cropping pattern and intensification in Golestan farms. Rainfall used: a) have forecasted rainfalls by Minitab-13 program, b) Different probabilities of rainfalls by LST Program. Then estimated effective rainfall (by USDA method). For optimization used Lingo-8 program. Evaluations shown that in southern region (climate is: smi wet), if rainfall decreased, area of tomato and potato decreased , but canola area increased. In central and north regions (climates are: semi dried to dried), if rainfall decreased, watermelon area decreased, but canola area increased. Also if drought conditions, planting of canola, watermelon and cotton crops are important.

Key words: Cropping pattern, Intensification, Precipitation, Golestan

CAPTCHA Image