علوم آب
نادر کریمی؛ سید حسن طباطبایی؛ محمدحسن رحیمیان؛ سید علیرضا اسمعیل زاده حسینی
چکیده
در سال‌های اخیر استفاده از روش‌های آبیاری قطرهای- نواری (نظیر Tape در مزارع گندم) به‌عنوان یک راهکار مدیریت آب در مزرعه به کشاورزان توصیه شده است. این روش در مزارع گندم به دلیل هزینه‌ها و همچنین احتمال بروز مشکلات شوری خاک، دارای محدودیت‌هایی است که بخشی از این موارد می‌تواند از طریق افزایش فاصله لوله‌های آبده و کاهش مصرف نوارهای ...
بیشتر
در سال‌های اخیر استفاده از روش‌های آبیاری قطرهای- نواری (نظیر Tape در مزارع گندم) به‌عنوان یک راهکار مدیریت آب در مزرعه به کشاورزان توصیه شده است. این روش در مزارع گندم به دلیل هزینه‌ها و همچنین احتمال بروز مشکلات شوری خاک، دارای محدودیت‌هایی است که بخشی از این موارد می‌تواند از طریق افزایش فاصله لوله‌های آبده و کاهش مصرف نوارهای آبیاری در واحد سطح مرتفع شود. در این پژوهش که طی سال زراعی 1399-1400 و در استان یزد انجام شد، تأثیر فاصله لوله‌های آبده (لترال) بر توزیع سطحی و عمقی شوری خاک مورد بررسی قرار گرفت. برای این هدف، دو تیمار شوری آب آبیاری شامل 3 و 8 دسیزیمنس بر متر و دو سیستم آبیاری غرقابی و قطرهای- نواری با فواصل لترال 60، 100 و 140 سانتیمتر مد نظر قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اگرچه روش قطرهای - نواری در شرایط شور (8 دسیزیمنس بر متر) نسبت به شرایط غیر شور (3 دسیزیمنس بر متر) منجر به تجمع بیشتر املاح در خاک شده و احتمال بروز خسارت به گیاه را تشدید میکند، اما نتایج نهایی این پژوهش حاکی از آن بود که با افزایش فواصل لترالهای آبیاری و به تناسب آن افزایش عمق آبیاری و دور نگهداشتن املاح از بستر کاشت، می‌توان محیط مناسب‌تری را برای رشد گیاه آماده کرد و از مزایای اقتصادی این اقدام نیز بهره برد. همچنین، از نظر کنترل شوری اعماق خاک نیز شرایط به گونه‌ای بوده است که تیمار با فاصله لترال 140 سانتیمتر نسبت به تیمارهای 60 و100سانتیمتر منجر به مقادیر کمتر شوری خاک در لایه‌های زیرین گردیده و شرایط بهتری را برای گیاه فراهم کرده است. به‌طوری‌که با افزایش فواصل لترالها از 60 به 140 سانتیمتر و به تبع آن، افزایش عمق آبیاری‌ها، امکان انتقال املاح به اعماق پایینتر خاک نیز فراهم شد.
