احمد رستگارنیا؛ مهدی کرمی؛ محمد غفوری
چکیده
بررسی کیفیت منابع آب موجود در ساختگاه سدها یکی از مطالعات اولیه در طراحی چنین سازههایی میباشد. در این پژوهش با انجام مطالعات آزمایشگاهی و صحرایی، شاخصهای متعددی جهت بررسی کیفیت منابع آب ساختگاه سد بازفت برای اهداف مختلف بررسی شد. سد بازفت از نوع بتنی دو قوسی با ارتفاع 211 متر از پی در جنوب غرب ایران در استان چهارمحال و بختیاری واقع ...
بیشتر
بررسی کیفیت منابع آب موجود در ساختگاه سدها یکی از مطالعات اولیه در طراحی چنین سازههایی میباشد. در این پژوهش با انجام مطالعات آزمایشگاهی و صحرایی، شاخصهای متعددی جهت بررسی کیفیت منابع آب ساختگاه سد بازفت برای اهداف مختلف بررسی شد. سد بازفت از نوع بتنی دو قوسی با ارتفاع 211 متر از پی در جنوب غرب ایران در استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. پی سنگ ساختگاه سد شامل آهکها و دولومیتهای سازند آسماری و جهرم میباشد. پس از مطالعات صحرایی، آنالیز شیمیایی نمونههای آب برداشت شده از منابع آبی چشمه، رودخانه و گمانههای اکتشافی واقع در ساختگاه سد انجام شد. نتایج نشان داد که آنیونهای HCO3،Cl ، SO4، CO3 و NO3 به ترتیب و کاتیونهای Ca، Na، Mg و K به ترتیب بیشترین هستند. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که 87.13 درصد از تغییرات کیفی آب توسط چهار گروه عاملی کنترل میشود. مهمترین عامل مؤثر بر کیفیت آب ساختگاه شامل EC، TDS، Na%، SAR، کلرید، سولفات، قلیاییت، Na و کربنات با 50.91 درصد میباشند. ماتریکس همبستگی عناصر بررسی شد و دقت برخی از روابط بر اساس معیارهای مختلف آماری بررسی شد. خورندگی آب بالا و تمام شاخصها نشانگر کیفیت مناسب منابع آب ساختگاه برای کشاورزی و آشامیدن میباشد.
علی اکبر سبزی پرور؛ فرزین تفضلی؛ حمید زارع ابیانه؛ محمد موسوی بایگی؛ محمد غفوری؛ سید اسدالله محسنی موحد؛ زهره مریانجی
چکیده
چکیده
با توجه به ضرورت برآورد تبخیر- تعرق در مدیریت منابع آب، برنامه ریزی آبیاری و ارزیابی اثرات تغییر کاربری اراضی بر روی بازده وتأمین نیاز آبی گیاهان، تعیین دقیق تبخیر-تعرق گیاه مرجع بسیار مهم و حیاتی میباشد. با توجه به مشکلات متعددی که در به‌کارگیری لایسیمترها وجود دارد، استفاده از مدل‌هایی که بتواننداین فرآیند را با دقت نسبتاً ...
بیشتر
چکیده
با توجه به ضرورت برآورد تبخیر- تعرق در مدیریت منابع آب، برنامه ریزی آبیاری و ارزیابی اثرات تغییر کاربری اراضی بر روی بازده وتأمین نیاز آبی گیاهان، تعیین دقیق تبخیر-تعرق گیاه مرجع بسیار مهم و حیاتی میباشد. با توجه به مشکلات متعددی که در به‌کارگیری لایسیمترها وجود دارد، استفاده از مدل‌هایی که بتواننداین فرآیند را با دقت نسبتاً مطلوبی شبیه سازی و برآورد نمایند، امری ضروری بنظر می‌رسد. در این راستا، مدل‌های تبخیر-تعرقی که به مولفه‌های تابش نیاز دارند، به دلیل عدم دسترسی به داده‌های واقعی تابش، کمتر مورد استقبال کاربران قرار گرفته است. در این تحقیق، 4 مدل تبخیر-تعرق گیاه مرجع: جنسن هیز اصلاح شده (JH1)، جنسن-هیز (JH2)، پنمن-مانتیث فائو 56 (PMF56)، و پنمن-مانتیث فائو با تابش ایرماک (PMFI) برای تخمین تبخیر-تعرق مرجع روزانه چمن (ETo) در اقلیم سرد نیمه خشک مورد ارزیابی قرار گرفت. تابش کل(Rs) مورد نیاز با 4 مدل شامل: آنگستروم، پاتریج، دانشیار و صباغ محاسبه شد. در مجموع، 16 سناریوی مختلف تولید و تحت بررسی قرار گرفتند. واسنجی نتایج ETo بدست آمده با داده‌های چهار لایسیمتر زهکش دار در دوره رشد (اردیبهشت آبان) برای دو سال و با استفاده از معیارهای آماری R2، RMSE، MBE، و t انجام گرفت. نتایج بررسی نشان داد که از 16 سناریوی مطالعه شده، مدل جنسن-هیز که معادله تابش دانشیار در آن به‌کار گرفته شده است، در مقایسه با سایر مدل‌ها، مقدار ETo را در سطح معنی‌دار (5 % p< ) و با دقتی بهتر از مدل PMF56 در اقلیم سرد نیمه خشک همدان برآورد می‌نماید (85./ 0R2 >). نتایج برآورد مدل PMF56 با تابش کل (Rs) محاسبه شده به روش پاتریج و تابش خالص محاسبه شده به روش ایرماک، از نظر دقت برآورد در جایگاه بعدی قرار گرفت. اگر چه استفاده همه گیر از مدل تابش آنگستروم، در اغلب سناریوهایی که از مدل تابش آنگستروم استفاده شده بود، نتایج مطلوبی به‌دست نیامد. این تحقیق نشان داد، در صورتی که مدل مناسب تابش به‌کار برده شود، می‌توان مدل‌های ساده‌تر ETo را جهت تخمین مقدار تبخیر-تعرق مرجع روزانه جایگزین مدل‌های ترکیبی نظیر PMF56 نمود. تکرار این تحقیق برای محاسبه ETo ، با هدف استفاده بهینه از مدل‌های تابش در سایر اقلیم‌ها نیز توصیه می‌گردد.
واژه‌های کلیدی: مدل‌های تبخیر- تعرق گیاه مرجع، لایسیمتر زهکشدار، مدل‌های تابش ، اقلیم سرد نیمه خشک.
