محمدرضا عسگری؛ عبدالمجید لیاقت؛ مسعود پارسی نژاد
چکیده
چکیده
در سیستم‌های زهکشی زیرزمینی گرچه نقش اصلی جذب و دفع زه‌آب از خاکرخ بر عهده لترال‌ها است، لیکن چنانچه جمعکنندهها از لوله‌های مشبک یا منقطع ساخته شده باشند، بخشی از زه‌آب مستقیماً از طریق جمعکنندهها تخلیه می‌شود. در طراحی زهکش‌های زیرزمینی، این بخش از تخلیه به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات لازم و دشوار بودن برآورد ...
بیشتر
چکیده
در سیستم‌های زهکشی زیرزمینی گرچه نقش اصلی جذب و دفع زه‌آب از خاکرخ بر عهده لترال‌ها است، لیکن چنانچه جمعکنندهها از لوله‌های مشبک یا منقطع ساخته شده باشند، بخشی از زه‌آب مستقیماً از طریق جمعکنندهها تخلیه می‌شود. در طراحی زهکش‌های زیرزمینی، این بخش از تخلیه به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات لازم و دشوار بودن برآورد میزان آن معمولاً مورد توجه قرار نمی‌گیرد. در صورتی که میزان تخلیه زه‌آب توسط جمعکنندهها تعیین و ضریب زهکشی طرح نسبت به آن اصلاح گردد، زهکش‌های زیرزمینی می‌توانند با فواصل بیشتر و ظرفیت کمتر و در نتیجه اقتصادی‌تر طراحی شوند. این تحقیق با هدف تعیین میزان تخلیه جمعکنندهها و تعدیل ضریب زهکشی در شبکه زهکشی زیرزمینی واحد کشت و صنعت امیرکبیر (از واحدهای کشت و صنعت نیشکر خوزستان) به انجام رسیده است. در منطقه مورد مطالعه بافت خاکها بطور کلی متوسط تا سنگین و در بعضی از موارد بسیار سنگین میباشد. اندازه‌گیری سطح ایستابی، تخلیه لترال‌ها و جمعکنندهها در مزرعۀ ARC2-14 به مساحت 25 هکتار در اراضی تحقیقاتی مرکز تحقیقات نیشکر در واحد امیرکبیر که یکی از واحدهای هفتگانۀ طرح توسعه نیشکر میباشد در سال 1388 ثبت گردیده است. همچنین شعاع تأثیر جمعکنندهها و نیز وضعیت سطح ایستابی در حد فاصل زهکش‌های مزرعه نیز اندازه‌گیری و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از اندازه‌گیری‌ها نشان داد که به طور متوسط 8/2 لیتر در ثانیه یا 2 میلیمتر در روز زه‌آب مستقیماً از طریق جمعکنندهها جذب و تخلیه می‌شود. مقایسه تخلیه مستقیم جمعکنندهها با تخلیه کل سیستم نشان داد که بهطور متوسط 24 درصد از کل تخلیه شبکه زهکشی از طریق جمعکنندهها صورت می‌گیرد که در صورت اعمال آن بر ضریب زهکشی طرح، ضریب زهکشی به جای 24/8 میلیمتر در روز به رقم 24/6 میلیمتر در روز کاهش یافته، که این میزان باعث افزایش فواصل زهکش ها از 40 به 44 متر می‌شود. همچنین شعاع تأثیر جمعکنندهها 50 متر محاسبه شد.
واژه های کلیدی: تعدیل ضریب زهکشی، زهکش جمع‌کننده، جریان ماندگار
