علوم خاک
نسیم صحرایی؛ احمد لندی؛ سعید حجتی؛ ادواردو پاسولی
چکیده
فلزات با پتانسیل آلایندگی از مهمترین آلایندههای محیطی هستند که در تمام جوامع صنعتی یافت میشوند از اینرو ارزیابی وضعیت آلودگی خاک برای توسعه پایدار کشاورزی و احیا خاکهای آلوده به فلزات با پتانسیل آلایندگی امری ضروری است. مطالعه حاضر با هدف کمی سازی آلودگی فلزات سرب، نیکل، کروم و روی برای ارزیابی زیستمحیطی خاک با استفاده ...
بیشتر
فلزات با پتانسیل آلایندگی از مهمترین آلایندههای محیطی هستند که در تمام جوامع صنعتی یافت میشوند از اینرو ارزیابی وضعیت آلودگی خاک برای توسعه پایدار کشاورزی و احیا خاکهای آلوده به فلزات با پتانسیل آلایندگی امری ضروری است. مطالعه حاضر با هدف کمی سازی آلودگی فلزات سرب، نیکل، کروم و روی برای ارزیابی زیستمحیطی خاک با استفاده از شاخصهای آلودگی و یک رویکرد انعطافپذیر، بر اساس تحلیل چند متغیره در بخشی از اراضی مرکزی استان خوزستان انجام شد. بهمنظور برآورد میزان آلودگی خاک، 200 نمونه از خاک سطحی (عمق صفر تا 10 سانتیمتری) تهیه گردید. پس از نمونهبرداری و آمادهسازی خاکها، غلظت عناصر (روی، نیکل، سرب و کروم) با روش تیزآب سلطانی و دستگاه OES ICP- اندازهگیری و با استفاده از شاخصهای زیستمحیطی و تحلیلهای مختلف آماری، میزان آلودگی در منطقه ارزیابی شد. نتایج نشان داد که میانگین غلظت فلزات مورد مطالعه روی، نیکل، کروم و سرب به ترتیب 26/60، 96/50، 38/50 و 67/12 میلیگرم بر کیلوگرم بود. مطابق نتایج تجزیه و تحلیل همبستگی پیرسون تمامی فلزات بهجز کروم از همبستگی بالایی با یکدیگر برخوردار بودند، که نشان دهنده منابع مشابه برای این فلزات در منطقه میباشد. بهعلاوه بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل آماری چند متغیره هر دو عامل انسانزاد و زمینزاد، منشأ فلزات مورد بررسی در منطقه مورد مطالعه تشخیص داده شد. همچنین نتایج ارزیابی فاکتور آلودگی و شاخص زمین انباشتگی نشان داد که فلزات روی، نیکل، کروم و سرب بهصورت منفرد، آلودگی در خاک سطحی منطقه ندارند و شاخص غنیشدگی نیز سطح آلودگی متوسط را در منطقه نشان میدهد، این در حالی است که نتایج به دست آمده از شاخصهای آلودگی اصلاح شده و جامع آلودگی نمرو بیانگر شدت بالای آلودگی تجمیعی این فلزات در منطقه میباشد.
علوم خاک
فاطمه رحمتی؛ سعید حجتی؛ کاظم رنگزن؛ احمد لندی
چکیده
اندازهگیری ویژگیهای خاک در یک مقیاس وسیع به دلیل حجم بالای نمونهبرداری و تجزیههای آزمایشگاهی، زمانبر و گران است. بنابراین استفاده از روشهای ساده، سریع، ارزان و پیشرفته مانند طیفسنجی خاک میتواند مفید باشد. این مطالعه با هدف بررسی کارایی روش طیفسنجی در پیشبینی برخی از ویژگیهای خاک در منطقه سمیرم استان اصفهان انجام ...
بیشتر
اندازهگیری ویژگیهای خاک در یک مقیاس وسیع به دلیل حجم بالای نمونهبرداری و تجزیههای آزمایشگاهی، زمانبر و گران است. بنابراین استفاده از روشهای ساده، سریع، ارزان و پیشرفته مانند طیفسنجی خاک میتواند مفید باشد. این مطالعه با هدف بررسی کارایی روش طیفسنجی در پیشبینی برخی از ویژگیهای خاک در منطقه سمیرم استان اصفهان انجام شد. به این منظور تعداد200 نمونه خاک سطحی (10 سانتیمتری) جمعآوری گردید. مقادیر کربن آلی، pH، EC وکربنات کلسیم معادل در آزمایشگاه اندازهگیری شدند. همچنین، طیفسنجی نمونههای خاک با استفاده از دستگاه طیفسنج زمینی FieldSpec3 درمحدوده طول موج 350 تا 2500 نانومتر انجام گرفت. سپس روشهای پیشپردازش مشتق اول و مشتق دوم با فیلتر ساویتزکی گلای و متغیر نرمال استاندارد بر روی طیفها انجام شدند. برای برقراری ارتباط بین ویژگیهای خاک با ویژگیهای طیفی آن از مدلهای حداقل مربعات جزئی (PLSR)، رگرسیون مؤلفه اصلی (PCR)، شبکه عصبی مصنوعی (ANN) و رگرسیون ماشین بردار پشتیبان (SVMR) استفاده گردید. بهترین مدل در برآورد هدایت الکتریکی خاک، کربنات کلسیم و کربن آلی مدل PLSR و برای واکنش خاک مدل SVMR و بهترین روشهای پیشپردازش، روشهای مشتقگیری بودند که ضرایب تبیین آنها به ترتیب 94/0، 88/0، 9/0 و 79/0 بودند و تمام برآوردها، کمترین RMSE را نسبت به روشهای دیگر و 2 RPD> داشتند. به طور کلی نتایج این مطالعه بر قابلیت روش طیفسنجی مرئی مادون قرمز نزدیک در برآورد مکانی چندین ویژگی خاک به صورت همزمان، دلالت دارد. بنابراین، این روش میتواند به عنوان روشی جایگزین برای روشهای مرسوم آزمایشگاهی در تعیین ویژگیهای خاک مورد استفاده قرار گیرد.
علیرضا اوجی؛ احمد لندی؛ سعید حجتی
چکیده
ماده آلی خاک از مهمترین عوامل ارزیابی کیفیت خاک است و ارتباط نزدیکی با ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک دارد. از طرفی، ترسیب کربن در زیتوده گیاهی و خاکهای متأثر از آن هستند، سادهترین و به لحاظ اقتصادی عملیترین راهکار ممکن جهت کاهش خطرات دیاکسید کربن اتمسفری است. اطلاعات کمی در ارتباط با تأثیر مدیریت قرق بر ترسیب ...
بیشتر
ماده آلی خاک از مهمترین عوامل ارزیابی کیفیت خاک است و ارتباط نزدیکی با ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک دارد. از طرفی، ترسیب کربن در زیتوده گیاهی و خاکهای متأثر از آن هستند، سادهترین و به لحاظ اقتصادی عملیترین راهکار ممکن جهت کاهش خطرات دیاکسید کربن اتمسفری است. اطلاعات کمی در ارتباط با تأثیر مدیریت قرق بر ترسیب و مدیریت کربن در خاکهای مراتع استان خوزستان وجود دارد؛ لذا این مطالعه با هدف بررسی تأثیر مدیریت قرق بر میزان و تغییرات ترسیب و مدیریت کربن خاک و با دیدگاه اقتصادی در برخی خاکهای مراتع دشت پنتی ایذه و منطقه دیمه رامهرمز در استان خوزستان انجام شد. چهار مرتع با مدیریتهای مختلف (قرق شده و تحت چرا) در اطراف ایذه و رامهرمز انتخاب و سپس از 15 نقطه به صورت تصادفی و از دو عمق سطحی و زیرسطحی (با توجه به مرز تفکیک افقها) نمونهبرداری صورت گرفت. نتایج حاصل از ترسیب و شاخص مدیریت کربن در این مطالعه نشان دهنده بازیابی کربن خاک و بهبود کیفیت آن طی قرق میباشد. از طرفی، برآورد ارزش اقتصادی ترسیب کربن طی قرق در مراتع مطالعاتی بسیار قابل توجه بوده و موجب افزایش 17 و 7/12 درصدی ارزش ترسیب کربن در منطقه ایذه و رامهرمز گردیده است. از این رو ضروری به نظر میرسد که تیمار قرق بهعنوان یکی از برنامههای اصلی در طرحهای منابع طبیعی تجدید شونده مد نظر قرار گیرد.
نعیمه عنایتی ضمیر؛ احمد لندی
چکیده
هوادیدگی کانیهای خاک، خاستگاه بسیاری از عناصر غذایی ضروری رشد گیاه مانند پتاسیم هستند. کانی های میکایی خاستگاه اصلی برآورد پتاسیم در خاک های کشورمان هستند. این پژوهش با هدف جداسازی باکتریهای حل کننده پتاسیم از ریزوسفر گندم و بررسی توانایی این باکتریها در بهره گیری از پتاسیم ساختاری کانیهای مسکوویت و ورمیکولیت انجام شد. این ...
بیشتر
هوادیدگی کانیهای خاک، خاستگاه بسیاری از عناصر غذایی ضروری رشد گیاه مانند پتاسیم هستند. کانی های میکایی خاستگاه اصلی برآورد پتاسیم در خاک های کشورمان هستند. این پژوهش با هدف جداسازی باکتریهای حل کننده پتاسیم از ریزوسفر گندم و بررسی توانایی این باکتریها در بهره گیری از پتاسیم ساختاری کانیهای مسکوویت و ورمیکولیت انجام شد. این پژوهش در زیستگاه درون شیشهای با آرایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش سه سطح باکتری (شاهد بدون مایه زنی، و مایه زنی با باکتری1 و 2) و چهار گونه تیمار کانی پتاسیم (مسکویت، ورمیکولیت، مسکویت+K2HPO4 ، ورمیکولیت + K2HPO4) بود. در پایان دوره کشت، بخش هوایی گیاه برداشت و به روش خاکستر خشک پتاسیم آن به کمک فروغ سنج اندازه گیری شد. همچنین صفات وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، بلندی گیاه و درازی ریشه اندازه-گیری شد. این بررسی نشان داد که پیامد مایه زنی دو باکتری برهمه ویژگیهای اندازهگیری شده در سطح یک درصد معنیدار است. همه ویژگی های یاد شده در بودن Bacillus subtilis و کانی ورمیکولیت بالاترین اندازهها را داشتند. اندازه پتاسیم جذب شده در گیاه به گونه معنیداری وابسته به بستر کشت گیاه بود. اندازه پتاسیم جذب شده در گیاه، در سطح یک درصد به گونه معنیداری وابسته به باکتری حلکننده پتاسیم بود. بیشترین غلظت پتاسیم اندام هوایی (062/0 درصد) در تیمار بستر ورمیکولیت به همراه پتاسیم محلول در بودن Bacillus subtilis بود. بیشترین اندازه جذب پتاسیم در اندام هوایی گیاه ( 049/0میلیگرم در گلدان) نیز در بستر ورمیکولیت به همراه پتاسیم محلول در بودن Bacillus subtilis و پس از آن در اندام هوایی گیاه (036/0 میلیگرم در گلدان) کشت شده در بستر مسکویت به همراه پتاسیم محلول در بودن Bacillus subtilis با اختلاف معنیدار در سطح 5 درصد اندازهگیری شد.
عاطفه عموزاده؛ احمد لندی؛ سعید حجتی
چکیده
هرچند که تا کنون در رابطه با تاثیر مواد آلی بر روی رهاسازی پتاسیم غیر تبادلی و همچنین تاثیر مواد آلی بر روی مقدار جذب پتاسیم توسط گیاهان تحقیقات نسبتاً زیادی انجام شده است اما در رابطه با تاثیر مواد آلی خاک بر روی جذب پتاسیم اضافه شده به خاک توسط اجزاء معدنی خاک، مخصوصاً کانی های رسی و بررسی همدماهای جذب سطحی پتاسیم در حضور و عدم حضور ...
بیشتر
هرچند که تا کنون در رابطه با تاثیر مواد آلی بر روی رهاسازی پتاسیم غیر تبادلی و همچنین تاثیر مواد آلی بر روی مقدار جذب پتاسیم توسط گیاهان تحقیقات نسبتاً زیادی انجام شده است اما در رابطه با تاثیر مواد آلی خاک بر روی جذب پتاسیم اضافه شده به خاک توسط اجزاء معدنی خاک، مخصوصاً کانی های رسی و بررسی همدماهای جذب سطحی پتاسیم در حضور و عدم حضور ماده آلی در خاک مطالعات زیادی انجام نگرفته است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی تاثیر حذف مواد آلی بر جذب پتاسیم در pHهای مختلف است. به این منظور سه نمونه خاک از نقاط مختلف استان خوزستان (ایذه، شاوور و اهواز) جمع آوری شده و خصوصیات فیزیکوشیمیایی و کانی شناسی آن ها تعیین شد. آزمایشات جذب سطحی پتاسیم در حضور (شاهد) و عدم حضور مواد آلی خاک (حذف با آب اکسیژنه) و غلظت های اولیه 10، 20، 50، 100 و 200 میلی گرم پتاسیم در لیتر در pH-های 6 و 5/7 انجام شدند. مدل های خطی، فروندلیچ و لانگ مویر به داده ها برازش داده شدند. نتایج نشان دادند که همدماهای جذب سطحی پتاسیم در خاک از نوع L می باشند و معادلات فروندلیچ و لانگ مویر توانایی زیادی برای برازش نتایج حاصل از جذب پتاسیم در خاک دارند (9/0
مجتبی فتحی؛ احمد لندی؛ محمد طهرانی
چکیده
خاک مهمترین منبع تغذیه گیاه است و هر گونه کمبود یا بیش بود عناصر غذایی در خاک، رشد گیاه را محدود خواهد کرد. بنا بر این درک عوامل موثر بر توزیع عناصر غذایی، برای مدیریت خاک و کاربرد صحیح کودها ضروری است. به منظور بررسی و تعیین فراهمی آهن، منگنز، روی و مس در 98 نمونه از خاکهای آهکی دشت گلپایگان و ارتباط آن با ویژگیهای اصلی خاک و لندفرم ...
بیشتر
خاک مهمترین منبع تغذیه گیاه است و هر گونه کمبود یا بیش بود عناصر غذایی در خاک، رشد گیاه را محدود خواهد کرد. بنا بر این درک عوامل موثر بر توزیع عناصر غذایی، برای مدیریت خاک و کاربرد صحیح کودها ضروری است. به منظور بررسی و تعیین فراهمی آهن، منگنز، روی و مس در 98 نمونه از خاکهای آهکی دشت گلپایگان و ارتباط آن با ویژگیهای اصلی خاک و لندفرم این پژوهش انجام شد. بر اساس نتایج دامنه تغییرات میزان عناصر آهن، منگنز، روی و مس قابل عصاره گیری با DTPA به ترتیب 46/6- 04/1، 82/19- 82/1، 24/2 – 02/0 و 38/2- 16/0 میلی-گرم در کیلوگرم بود. کمبود آهن بیشترین گسترش را در منطقه مطالعاتی داشت. سمیت عناصر در هیچیک از نمونه ها مشاهده نگردید. همبستگی معنی داری بین میزان قابل جذب عناصر و برخی ویژگیهای اندازه گیری شده خاک از قبیل بافت، میزان مواد آلی و آهک وجود داشت. آهکی بودن خاکها و پائین بودن مادة آلی از مهمترین عوامل مؤثر بر کمبود عناصر کم مصرف در منطقه است. بین مقدار قابل جذب آهن و منگنز و مس همبستگی مثبت مشاهده شد که می تواند به دلیل منشأ زمین شناسی یکسان این عناصر در خاکها باشد. به رغم شباهت مواد مادری روند متفاوت فرایندهای خاکساز و هوازدگی بر میزان، گسترش و فراهم بودن عناصر کم مصرف تاثیر گذار بوده و واحدهای مختلف اراضی از نظر برخی عناصر تفاوت معنی دار نشان دادند. بیشترین مقدار عناصر ریز مغذی به جز در مورد منگنز در خاکهای Torrifluvents وجود داشت. کمترین میزان روی و مس به ترتیب در واحدهای اراضی فلات و واریزه های بادبزنی مشاهده و تفاوت آن با دشتهای سیلابی و دامنه ای (Entisols) معنی دار گردید. می توان گفت درجه متفاوت تکامل خاک از طریق تاثیر بر ویژگیهای خاک چرخه عناصر ریزمغذی را تحت تاثیر قرار می دهد.
رضا بیت لفته؛ احمد لندی؛ سعید حجتی؛ غلامعباس صیاد
چکیده
سال های اخیر آلودگی ناشی از ریزگردها یکی از معضلات زیست محیطی در قسمتهای غربی کشور و به ویژه استان خوزستان بوده است. مطالعات بسیار اندکی در زمینه بررسی خصوصیات ذرات گرد و غبار در این مناطق انجام شده است. هدف این مطالعه بررسی تاثیر وقوع طوفان های گرد و غبار بر نرخ ترسیب، کانی شناسی و الگوی توزیع اندازه ذرات ذرات گردوغبار با استفاده ...
بیشتر
سال های اخیر آلودگی ناشی از ریزگردها یکی از معضلات زیست محیطی در قسمتهای غربی کشور و به ویژه استان خوزستان بوده است. مطالعات بسیار اندکی در زمینه بررسی خصوصیات ذرات گرد و غبار در این مناطق انجام شده است. هدف این مطالعه بررسی تاثیر وقوع طوفان های گرد و غبار بر نرخ ترسیب، کانی شناسی و الگوی توزیع اندازه ذرات ذرات گردوغبار با استفاده از تله های شیشه ای در 12 نقطه اطراف تالاب هورالعظیم به صورت ماهانه و در طول یک دوره شش ماه از مرداد تا بهمن ماه 1390 انجام شد. نتایج نشان داد که میانگین نرخ ترسیب ذرات گرد و غبار در دوره های با وقوع گرد و غبار (5/12 گرم بر متر مربع در ماه) خیلی بیشتر از دوره های بدون وقوع گرد و غبار (5/7 گرم بر مترمربع در ماه) است. مطالعات کانی شناسی نیز حاکی از حضور کانی های کوارتز، کلسیت، فلدسپار، هالیت، دولومیت و پالیگورسکیت می باشد. الگوی توزیع اندازه ذرات گرد و غبار ترسیبی در منطقه مورد مطالعه نشان داد که در هر دو شرایط وقوع و عدم وقوع پدیده گرد و غبار توزیع اندازه ذرات گرد و غبار دو قله ای بوده و ذرات ترسیب یافته عمدتاً در اندازه سیلت می باشند. به علاوه، تشابه در الگوی توزیع اندازه ذرات گرد و غبار و الگوی توزیع اندازه ذرات در برخی خاک های محلی حاکی از این است که بخشی از ذرات ترسیب یافته دارای منشأ محلی است. در مقابل در دوره های با وقوع پدیده گردوغبار سهم منابع خارجی مانند مناطق بیابانی در کشور عراق در تولید ذرات گردوغبار افزایش می یابد.
