هادی غفوریان؛ سید حسین ثنایی نژاد؛ کامران داوری
چکیده
اکثر سیستمهای ارزیابی خشکسالی عمدتاً برمبنای دادههای بارش استوارند. اما کوتاه بودن دوره آماری بسیاری از داده ها، تراکم ناکافی ایستگاهها و کیفیت نامطلوب دادههای شبکههای سنجش بارش، توانایی نشان دادن الگوی مکانی خشکسالی را کاهش میدهد. بنابراین لازم است منابع داده اقلیمی، که بتوانند این نقیصهها را مرتفع سازند، شناسایی ...
بیشتر
اکثر سیستمهای ارزیابی خشکسالی عمدتاً برمبنای دادههای بارش استوارند. اما کوتاه بودن دوره آماری بسیاری از داده ها، تراکم ناکافی ایستگاهها و کیفیت نامطلوب دادههای شبکههای سنجش بارش، توانایی نشان دادن الگوی مکانی خشکسالی را کاهش میدهد. بنابراین لازم است منابع داده اقلیمی، که بتوانند این نقیصهها را مرتفع سازند، شناسایی نموده و پس از ارزیابی، به عنوان مکمل یا جایگزین مورد استفاده قرار گیرند. بر همین اساس در این پژوهش برای پایش خشکسالی در استان خراسان رضوی، با کمک دادههای 10 ایستگاه سینوپتیک و 107 ایستگاه بارانسنجی واقع در این استان، اقدام به ارزیابی دادههای ماهانه ماهوارهTRMM گردید. محاسبات پایش خشکسالی به کمک شاخص SPI و برای مقیاسهای زمانی 1، 3، 6 و 12 ماهه در دوره آماری 13ساله (2010- 1998 میلادی) انجام پذیرفت. ارزیابی دادههای ماهانه ماهواره با کمک شاخصهای CSI و R2 انجام شد. نتایج نشان داد غیر مقیاس زمانی 1 ماهه، سازگاری بسیار خوبی بین دادههای ماهانه ماهواره و ایستگاههای زمینی وجود دارد. میزان مطابقت، در تمامی مقیاسهای زمانی در بیشتر مناطق استان بیش از 50% بدست آمد. بر اساس نتایج بدست آمده، برای دستیابی به دقت بیش از 60% در استفاده از دادههای ماهواره TRMM برای مناطق مختلف استان در مقیاسهای زمانی 1،3، 6 و 12 ماهه، باید به صورت زیر برای پایش خشکسالی استفاده شود: 1 ماهه فقط برای مناطق شمالی، 3 ماهه برای تمامی مناطق غیر از بخش شرقی، 6 ماهه برای تمامی مناطق غیر از بخش شمالی و 12 ماهه برای تمامی مناطق غیر از بخش شمالی و قسمتی از مرکز استان.
