محمد علی محمودی؛ سیده پریا نقشبندی
چکیده
فرسایش خاک یک تهدید زیستمحیطی جدی است. یکی از مدلهای تجربی پرکاربرد برای تخمین فرسایش خاک معادلۀ جهانی فرسایش خاک بازنگری شده موسوم به مدل RUSLE میباشد. هدف از انجام این پژوهش تلفیق دادههای بدست آمده از پیمایش صحرایی با دادههای سنجش از دور جهت برآورد میزان فرسایش خاک با استفاده از مدل RUSLE در حوزۀ آبخیز سد گاوشان در استان کردستان ...
بیشتر
فرسایش خاک یک تهدید زیستمحیطی جدی است. یکی از مدلهای تجربی پرکاربرد برای تخمین فرسایش خاک معادلۀ جهانی فرسایش خاک بازنگری شده موسوم به مدل RUSLE میباشد. هدف از انجام این پژوهش تلفیق دادههای بدست آمده از پیمایش صحرایی با دادههای سنجش از دور جهت برآورد میزان فرسایش خاک با استفاده از مدل RUSLE در حوزۀ آبخیز سد گاوشان در استان کردستان بود. مقدار عامل فرسایندگی سالیانۀ باران با استفاده از دادههای بارش ماهانۀ 11 ساله در 7 ایستگاه در اطراف حوضه محاسبه شد. سپس تغییرات مکانی آن با استفاده از کریجینگ معمولی برآورد شد. شاخص فرسایشپذیری خاک از نقشۀ خاک، که خود با استفاده از پیمایش صحرایی و دادههای سنجش از دور تهیه شد، بدست آمد. عامل توپوگرافی از مدل رقومی ارتفاع با قدرت تفکیک مکانی 30 متر استخراج شد. عامل پوشش گیاهی سالیانه نیز از دادههای سنجش از دور برآورد شد. از آنجایی که در حوضة مورد مطالعه عملیات حفاظت خاک ناچیز است، مقدار عامل حفاظت خاک در سرتاسر حوضه 1 در نظر گرفته شد. نتایج بدست آمده نشان داد که متوسط مقدار فرسایش سالیانۀ خاک در این حوضه 35/2 تن در هکتار است. با اینحال در نیمی از مناطق حوضه مقدار فرسایش سالیانه از 92/0 تن در هکتار کمتر است. نواحی با فرسایش خیلی زیاد در حدود 4 درصد از حوضه را در بر میگیرند که عمدتاً در شیبهای زیاد در قسمتهای جنوب غربی حوضه واقع شدهاند. بر اساس نتایج بدست آمده درجۀ شیب مهمترین عامل کنترلکنندۀ شدت فرسایش خاک در این حوضه است.
