الهام سلیمانی ساردو؛ محمد هادی فرپور
چکیده
خاکها بهعنوان اجزای مهمی از مکانهای باستانی تشخیص داده میشوند و عموما بهعنوان نشانگرهای چینهشناسی مورد استفاده قرار میگیرند. هدف از این مطالعه، بررسی میکرومورفولوژی و کانیشناسی رس بخشی از مکانهای باستانی دقیانوس و گورستانهای باستانی کنارصندل (بستر قدیم و جدید هلیلرود) و ترکیب اطلاعات بهدست آمده در زمینه خاکشناسی ...
بیشتر
خاکها بهعنوان اجزای مهمی از مکانهای باستانی تشخیص داده میشوند و عموما بهعنوان نشانگرهای چینهشناسی مورد استفاده قرار میگیرند. هدف از این مطالعه، بررسی میکرومورفولوژی و کانیشناسی رس بخشی از مکانهای باستانی دقیانوس و گورستانهای باستانی کنارصندل (بستر قدیم و جدید هلیلرود) و ترکیب اطلاعات بهدست آمده در زمینه خاکشناسی و باستانشناسی و نیز همپوشانی مناسب اطلاعات بهمنظور شناخت بهتر وقایع گذشته میباشد. به همین منظور تعداد سه خاکرخ در نقاط باستانی منطقه حفر شد و پس از نمونهبرداری از اعماق مختلف، آزمایشهای فیزیکی و شیمیایی، میکرومورفولوژی و کانیشناسی رسی روی آنها انجام گرفت. در بررسی نتایج کانیشناسی رس، وجود کانیهای کائولینیت، ایلیت، کلریت، اسمکتیت و پالیگورسکیت تأیید شد. نتایج میکرومورفولوژی، حضور نوعی فسیل جلبک کاروفیت که نشاندهنده محیط آب شیرین تا لب شور در عصر دونین تا حال حاضر میباشد را در خاکرخ دقیانوس نشان داد. همچنین بررسی مقاطع نازک، وجود بلورهای گچ عدسی شکل و بهصورت صفحات درهم قفل شده در خاکرخهای کنار صندل، بهویژه بستر جدید هلیلرود و عدم وجود گچ در خاکرخ دقیانوس را تأیید کردند. این موضوع میتواند بهدلیل تأثیرپذیری منطقه کنار صندل از سازندهای نئوژن و گچی بالادست و رژیم بالارونده آب زیرزمینی باشد. وجود پوششهای قوی رس و کلسیت در اطراف حفرات، بهترتیب نشانگر شرایط تکامل بالاتر در خاکرخ دقیانوس و بستر جدید هلیلرود بود. احتمالا بهدلیل تأثیرات هلیلرود بر بستر قدیم خود در طی زمانهای طولانی، تکامل پایینتر این خاکرخ در منطقه مشاهده شد. نتایج ردهبندی خاک در منطقه باستانی دقیانوس، وجود افق آرجیلیک که نشاندهنده بیشتر بودن رطوبت قابل دسترس در گذشته است را اثبات نمود.
