سعید خلیفه؛ سیدعلیرضا اسماعیلی؛ کاظم اسماعیلی؛ سعید رضا خداشناس
چکیده
روندیابی سیلاب یکی از الزامات مهم در مطالعات مهندسی رودخانه محسوب میشود. روندیابی هیدرولوژیکی در رودخانههای شریانی و رودخانههای فاقد آمار حوضه میانی متداول است. به این منظور نیاز به تهیه مقاطع عرضی و تعیین شیبها در کلیه بازههای رودخانه میباشد. روش ماسکینگام می تواند با استفاده از آن ضمن صرفهجویی در زمان و هزینه، اطلاعات مربوط ...
بیشتر
روندیابی سیلاب یکی از الزامات مهم در مطالعات مهندسی رودخانه محسوب میشود. روندیابی هیدرولوژیکی در رودخانههای شریانی و رودخانههای فاقد آمار حوضه میانی متداول است. به این منظور نیاز به تهیه مقاطع عرضی و تعیین شیبها در کلیه بازههای رودخانه میباشد. روش ماسکینگام می تواند با استفاده از آن ضمن صرفهجویی در زمان و هزینه، اطلاعات مربوط به عمق و دبی جریان سیلابی را در هر زمان مشخص نماید. کاربست روشهای فراکاوشی نتایج رضایت بخشی را در این زمینه تاکنون نشان داده است. از این رو در این پژوهش، به ارزیابی کارایی الگوریتم جستجوی موجودات همزیست (SOS) در تخمین پارامترهای بهینه مدل غیرخطی ماسکینگام پرداخته شد. بهمنظور بررسی میزان مطلوبیت یافتههای پژوهش، نتایج حاصل از الگوریتم موجودات همزیست (SOS)، با نتایج سایر روش های فراکاوشی شامل الگوریتم وراثتی (GA)، الگوریتم ازدحام ذرات (PSO)، الگوریتم رقابت استعماری (ICA) مقایسه گردید. در الگوریتم پیشنهادی، روش تابع جریمه غیرمستقیم در مدل برای جلوگیری از منفی شدن خروجی و ذخیره اعمال شده است. الگوریتم مذکور بهینه سراسری یا نزدیک سراسری را بدون در نظر گرفتن مقادیر اولیه پارامترها با همگرایی سریع پیدا می‌کند. نتایج الگوریتم SOS برای دو رودخانه ویلسون و کارده نشان دهنده کمینه‌سازی مجموع مربعات باقیمانده‌ها (SSQ) میباشد که برای رودخانه ویلسون با MSE (85/5) و SSQ (78/128) و رودخانه کارده با MSE (505/0) و SSQ (552/4) می باشد و مانند الگوریتم‌های PSO و ICA عملکرد بهتری نسبت به الگوریتم GA داشته است در نتیجه الگوریتم پیشنهادی می‌تواند با اطمینان خوبی بهمنظور برآورد مقادیر بهینه پارامترهای مدل ماسکینگام غیر خطی مورد استفاده قرار گیرد.
