سیدحمیدرضا صادقی؛ ملیحه سادات ظریف معظم؛ خلاق میرنیا
چکیده
چکیده
مدیریّت صحیح یک حوزة آبخیز مشروط بر شناخت عوامل موثّر و بررسی رفتار آن ها در شرایط متفاوت می باشد. اگرچه تاکنون نقش خصوصیّات کلی توپوگرافی بر تولید روان آب و رسوب مورد بررسی قرار گرفته است، لیکن تغییرپذیری مؤلفه های هیدرولوژیکی مذکور در شرایط مختلف و خصوصاً حوزه های آبخیز ایران کم تر مورد توجّه قرار گرفته است. از این رو تحقیق ...
بیشتر
چکیده
مدیریّت صحیح یک حوزة آبخیز مشروط بر شناخت عوامل موثّر و بررسی رفتار آن ها در شرایط متفاوت می باشد. اگرچه تاکنون نقش خصوصیّات کلی توپوگرافی بر تولید روان آب و رسوب مورد بررسی قرار گرفته است، لیکن تغییرپذیری مؤلفه های هیدرولوژیکی مذکور در شرایط مختلف و خصوصاً حوزه های آبخیز ایران کم تر مورد توجّه قرار گرفته است. از این رو تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش تندی و جهت شیب بر حجم روان آب و رسوب در حوزة آبخیز جنگلی کجور واقع در جنوب شرقی شهرستان نوشهر طراحی شد. آزمایش های مورد نظر با استفاده از یک باران ساز پمپی با شدّت 6/1 میلی متر بر دقیقه و کرتی با ابعاد 30×30 سانتی متر در دو تیمار شیب کم تر و مساوی 25 درصد و بیش تر از 25 درصد و جهت-های شرقی و غربی انجام شد. آزمایش ها به صورت ماهانه و طی مهر 1387 تا اردیبهشت 1388 در سه تکرار و محل های ثابت انجام گردید. بررسی اثر تیمارهای تندی و جهت شیب با استفاده از طرح های فاکتوریل و مربّع لاتین در نرم افزار 17 SPSS صورت گرفت. نتایج نشان داد که تنها تندی شیب بر حجم روان آب تأثیر معنی دار (04/0≥P ) داشته است به نحوی که برخلاف تصوّر عموم حجم روان آب روی شیب زیاد، کم تر از شیب کندتر بوده است. هم چنین اثر شیب در برخی از ماه ها و اثر جهت در ماه های دیگر روی رسوب معنی دار (05/0≥P ) بوده است و در حالت کلّی با افزایش شیب، رسوب تولیدی به سبب بافت درشت خاک و محدودیت رسوب قابل دسترس، کم و در دامنة شرقی مقدار آن بیش تر بود.
واژه های کلیدی: ایجاد روان آب، تندی شیب، جهت شیب، آبخیز جنگلی کجور، مقدار رسوب
علیرضا سپهوند؛ مجید طایی سمیرمی؛ خلاق میرنیا؛ حمید رضا مرادی
چکیده
چکیده
نفوذ از جمله پدیده های مهمی است که متأثر از پارامتر های فیزیکی و هیدرولیکی خاک می باشد. به واسطه هزینه زیاد و زمان بر بودن اندازه-گیری نفوذ، تخمین نفوذ با استفاده از مدل های نفوذ منطقی به نظر می رسد. همچنین با توجه به تغییرپذیری رطوبت خاک در اثر عوامل مختلف، تعیین مدلی مناسب جهت تخمین صحیح نفوذ حائز اهمیت می باشد. لذا تحقیق حاضر ...
بیشتر
چکیده
نفوذ از جمله پدیده های مهمی است که متأثر از پارامتر های فیزیکی و هیدرولیکی خاک می باشد. به واسطه هزینه زیاد و زمان بر بودن اندازه-گیری نفوذ، تخمین نفوذ با استفاده از مدل های نفوذ منطقی به نظر می رسد. همچنین با توجه به تغییرپذیری رطوبت خاک در اثر عوامل مختلف، تعیین مدلی مناسب جهت تخمین صحیح نفوذ حائز اهمیت می باشد. لذا تحقیق حاضر با هدف تعیین حساسیت مدل های نفوذ کوستیاکوف، فیلیپ، هورتون، سازمان حفاظت خاک آمریکا و گرین-آمپت اصلاح شده نسبت به سطوح مختلف رطوبتی انجام شد. این مطالعه در منطقه ای واقع در بخش مورموری استان ایلام و با لحاظ شرایط همگنی خاک و شیب انجام شد. در این تحقیق با ایجاد چهار سطح رطوبتی شاهد، 5، 10 و 15 لیتر در کرت-هایی به ابعاد یک متر مربع، اندازه گیری نفوذ با استفاده از روش استوانه های مضاعف صورت گرفت. در ادامه با استفاده از معیار های سنجش خطا شامل درصد خطای نسبی (RE)، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE)، ضریب کارایی (EF) و ضریب تبیین (R2) مدل برتر انتخاب گردید. نتایج نشان داد که در مجموع مدل کوستیاکوف در سطوح مختلف رطوبت خاک، تخمین بهتری را از میزان نفوذ در مقایسه با سایر مدل ها از خود نشان داده است. ولی مدل های فیلیپ، سازمان حفاظت خاک آمریکا و مدل هورتون با افزایش مقدار رطوبت خاک، مقدار نفوذ را با دقّت بالاتری برآورد می نماید. در مجموع مدل سازمان حفاظت خاک آمریکا نسبت به سایر مدل ها کمترین حساسیت را به تغییر سطوع رطوبتی داشته است. بنابراین مدل های کوستیاکوف و فیلیپ به عنوان مدل های مناسب برای تخمین نفوذپذیری خاک توصیه می شوند.
واژه های کلیدی: نفوذ، مدل های نفوذ، استوانه های مضاعف، منطقه مورموری
راضیه خلیلیراد؛ خلاق میرنیا؛ حسینعلی بهرامی
چکیده
چکیده
عملکرد گیاه تابعی از توزیع ریشه و فعالیت آن میباشد. با توسعه ریشه در واحد حجم خاک، جذب آب و مواد غذایی تسهیل خواهد شد. از مهمترین عوامل مؤثر بر نحوه و میزان توسعه ریشه، مقدار و مدیریت مصرف آب میباشد. به منظور تعیین مناسبترین مقدار آب برای دستیابی به حداکثر رشد ریشه ذرت (Zea mays L.)، این تحقیق در سال 1385 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده ...
بیشتر
چکیده
عملکرد گیاه تابعی از توزیع ریشه و فعالیت آن میباشد. با توسعه ریشه در واحد حجم خاک، جذب آب و مواد غذایی تسهیل خواهد شد. از مهمترین عوامل مؤثر بر نحوه و میزان توسعه ریشه، مقدار و مدیریت مصرف آب میباشد. به منظور تعیین مناسبترین مقدار آب برای دستیابی به حداکثر رشد ریشه ذرت (Zea mays L.)، این تحقیق در سال 1385 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس انجام گرفت. مقدار آب مصرفی 55، 70، 85، 100 و 110 درصد نیازآبی بود. تیمار 100 درصد نیاز آبی به عنوان شاهد در نظرگرفته شد. نمونهبرداری از ریشهها در مراحل 9-8 برگی، تولید ابریشم و خمیری انجام گرفت. وزن مرطوب و خشک، طول، حجم، سطح ریشه در سه مرحله مذکور اندازهگیری شد. علاوه بر این نسبت وزن ریشه به شاخه نیز محاسبه گردید. وزن، حجم، سطح و طول ریشهها با افزایش مقدار آب کاربردی تا تیمار 100 درصد نیاز آبی افزایش پیدا کرد. در مورد اکثر پارامترها، بین تیمارهای 85، 100 و 110 درصد نیاز آبی و تیمار 55 درصد نیازآبی، تفاوتها در سطح 5 درصد معنیدار بود. با افزایش مقدار آب کاربردی، نسبت وزن ریشه به شاخه کاهش یافت. هر چه میزان آب مصرفی به آب مورد استفاده در تیمار شاهد نزدیک میشد، رشد ریشهها افزایش، ولی باکاهش آب مصرفی، رشد ریشهها کاهش یافت. وقتی میزان آب مصرفی بیشتر از حد نیازآبی ذرت بود عملکرد و شاخصهای مربوط به آن کاهش یافتند. به دلیل معنیدار نبودن تفاوت پارامترهای ریشهای تیمار 70 درصد با تیمار شاهد و به منظور صرفهجویی در مصرف آب استفاده از تیمار 70 درصد نیاز آبی به جای مقادیر بیشترتوصیه میگردد.
واژههای کلیدی: ذرت (Zea mays L.)، توسعه ریشه، نیازآبی، تنش رطوبتی