فرزین پرچمی عراقی؛ سیدمجید میرلطیفی؛ شجاع قربانی دشتکی؛ مجید وظیفهدوست؛ عدنان صادقی لاری
چکیده
بهمنظور تبیین هرچه واقعبینانهتر فرآیندهای حاکم بر بیلان آب و انرژی و نیز فرآیندهای کیفیت آب و بیولوژیکی گیاه، نیاز به اطلاعات هواشناسی در مقیاسهای زمانی کوچکتر از آنچه که در اغلب مناطق در دسترس است، میباشد. در پژوهش حاضر، چارچوبی فیزیکیبنیان بهمنظور ریزمقیاسسازی دادههای هواشناسی روزانه مورد نیاز در برآورد تبخیر- تعرق ...
بیشتر
بهمنظور تبیین هرچه واقعبینانهتر فرآیندهای حاکم بر بیلان آب و انرژی و نیز فرآیندهای کیفیت آب و بیولوژیکی گیاه، نیاز به اطلاعات هواشناسی در مقیاسهای زمانی کوچکتر از آنچه که در اغلب مناطق در دسترس است، میباشد. در پژوهش حاضر، چارچوبی فیزیکیبنیان بهمنظور ریزمقیاسسازی دادههای هواشناسی روزانه مورد نیاز در برآورد تبخیر- تعرق مرجع زیرروزانه توسعه یافت. در این چارچوب، دادههای هواشناسی روزانه گم شده با بهکارگیری یک الگوریتم مبتنی بر جستجو- بهینهسازی برآورد میشوند. همینطور، با استفاده از گونه یکپارچهسازی شده الگوریتم بهینهسازی رفتار جمعی اجزا (UPSO)، مدلهای مختلف ریزمقیاسسازی دادههای هواشناسی واسنجی میگردد. تشعشع خورشیدی روزانه و زیرروزانه از طریق روش عمومی و فیزیکیبنیان یانگ و همکاران برآورد میشود. بهمنظور ارزیابی عملکرد چارچوب فوق، از دادههای بلندمدت سه ساعته و روزانه ایستگاه سینوپتیک آبادان (59 سال) و اهواز (50 سال) استفاده شد. نتایج نشان داد در مقایسه با مدلهای WAVE I، WAVE II، WCALC، ERBS و ESRA، مدل TM با ضریب کارآیی مدل (EF) 9775/0 تا 9924/0 دارای بهترین عملکرد در ریزمقیاسسازی دمای هوای روزانه بود. همچنین، آن دسته از مدلهای ریزمقیاسسازی دمای هوای روزانه که در آنها زمان وقوع دمای حداقل و حداکثر بهعنوان توابعی از زمان طلوع و غروب خورشید بیان میشود در مقایسه با مدلهایی که یک زمان قراردادی ثابت را برای رخدادهای یاد شده در نظر میگیرند از عملکرد بهتری در تبیین تغییرات زمانی دمای هوای زیرروزانه برخوردار بودند. مدل HUM III (که بر اساس ریزمقیاسسازی کسینوسی فشار بخار واقعی میباشد) با آماره EF در دامنه 7266/0 تا 8896/0 دارای بهترین عملکرد در ریزمقیاسسازی دمای نقطه شبنم، فشار بخار واقعی و رطوبت نسبی بود. مقادیر زیرروزانه سرعت باد با آماره EF در دامنه 3357/0 تا 6300/0 برآورد گردید. نتایج حاکی از انطباق بالای مقادیر مجموع 24 ساعته تشعشع خورشیدی زیرروزانه با مقادیر نظیر روزانه (EF بین 9729/0 تا 9801/0) بود. همچنین، برای مناطقی که مقادیر زیرروزانه اندازهگیری شده اطلاعات هواشناسی موجود نیست، استفاده از مدلهای WAVE II و HUM II (که بر اساس ریزمقیاسسازی خطی رطوبت نسبی میباشد) قابل توصیه است. نتایج حاکی از لزوم واسنجی مدل گرین و کوزک برای ریزمقیاسسازی سرعت باد در مناطق مختلف بود.
فرزین پرچمی عراقی؛ سیدمجید میرلطیفی؛ شجاع قربانی دشتکی؛ مجید وظیفهدوست؛ عدنان صادقی لاری
چکیده
در کاربردهای مختلفی چون مدلسازی پویای زراعی-هیدرولوژیکی، نیاز به برآوردهای زیرروزانه تبخیر-تعرق مرجع (ETo) میباشد. با این حال، در بسیاری از مناطق، عدم دسترسی به دادههای هواشناسی زیرروزانه مانع از کمّیسازی ETo زیرروزانه گردیده است. در این مقاله، ET o زیرروزانه با استفاده از مدلهای پنمن-مانتیث ASCE و فائو 56 (به ترتیب، ASCE-PM و FAO56-PM) ...
بیشتر
در کاربردهای مختلفی چون مدلسازی پویای زراعی-هیدرولوژیکی، نیاز به برآوردهای زیرروزانه تبخیر-تعرق مرجع (ETo) میباشد. با این حال، در بسیاری از مناطق، عدم دسترسی به دادههای هواشناسی زیرروزانه مانع از کمّیسازی ETo زیرروزانه گردیده است. در این مقاله، ET o زیرروزانه با استفاده از مدلهای پنمن-مانتیث ASCE و فائو 56 (به ترتیب، ASCE-PM و FAO56-PM) و اطلاعات هواشناسی زیرروزانه حاصل از چارچوب ریزمقیاسسازی توسعه یافته برآورد گردید. بدین منظور، از اطلاعات هواشناسی بلندمدت روزانه ایستگاههای سینوپتیک آبادان (59 ساله) و اهواز (50 ساله) استفاده شد. نتایج حاکی از یک انطباق بسیار بالا بین مقادیر روزانه و برآوردهای مجموع 24 ساعته ETo اشتقاق یافته از مدلهای ASCE-PM (با ضریب کارآیی مدل (EF) بین 990/0 تا 994/0) و FAO56-PM (با EF بین 992/0 تا 995/0) در مقیاسهای زمانی مختلف بود. برآوردهای مجموع 24 ساعته ETo زیرروزانه اشتقاق یافته از هر دو مدل ASCE-PM و FAO56-PM، مقادیر ETo روزانه در مناطق آبادان و اهواز را به ترتیب، کمبرآورد (به ترتیب، 08/0 و 58/0 درصد) و بیشبرآورد (به ترتیب، 63/1 و 98/0 درصد) نمودند. عملکرد هر دو مدل فوق در بازسازی مقادیر روزانه مولفه آیرودینامیک، در مقایسه با مقادیر روزانه مولفه تشعشع بهتر بود. بهطور کلی، با افزایش مقیاس زمانی، میزان انطباق بین مقادیر مجموع 24 ساعته ETo با مقادیر روزانه فاقد روندی مشخص بود. نتایج نشان داد اتخاذ گام زمانی کوچکتر، لزوما به بهبود انطباق مقادیر مجموع 24 ساعته و روزانه ETo نمیانجامد.
مجتبی شفیعی؛ بیژن قهرمان؛ بهرام ثقفیان؛ کامران داوری؛ مجید وظیفه دوست
چکیده
تحلیل عدم قطعیت در شبیه سازی های آب در خاک این امکان را فراهم می کند تا بتوان اطلاعات بیشتری در مورد خروجی های مدل پیش بینی بهدست آورده و با اطمینان بیش تری از نتایج آن ها در فرآیندهای تصمیم گیری استفاده کرد. در این مطالعه، از مدل آگروهیدرلوژی SWAP جهت شبیه سازی مؤلفه های بیلان آب در خاک در دو مزرعه تحت کشت گندم و ذرت در منطقه ی خشک اصفهان ...
بیشتر
تحلیل عدم قطعیت در شبیه سازی های آب در خاک این امکان را فراهم می کند تا بتوان اطلاعات بیشتری در مورد خروجی های مدل پیش بینی بهدست آورده و با اطمینان بیش تری از نتایج آن ها در فرآیندهای تصمیم گیری استفاده کرد. در این مطالعه، از مدل آگروهیدرلوژی SWAP جهت شبیه سازی مؤلفه های بیلان آب در خاک در دو مزرعه تحت کشت گندم و ذرت در منطقه ی خشک اصفهان استفاده شد. ابتدا میزان عدم قطعیت در شبیه سازی تغییرات رطوبت خاک در مزارع مذکور با کاربرد روش عمومی عدم قطعیت تشابهات (GLUE) با یکدیگر مقایسه و سپس براساس نتایج بهدست آمده از عدم قطعیت پارامترهای هیدرولیکی خاک، تاثیر عدم قطعیت در شبیه سازی رطوبت خاک بر مؤلفه های جریان آب در خاک بررسی شده است. نتایج نشان داد که در شرایط فاریاب، دقّت برآورد تبخیر-تعرق واقعی تحت شرایط عدم قطعیت در شبیه سازی رطوبت خاک، نسبتاً بالا بوده بهطوری که ضریب تغییرات آن برای هر دو مزرعه کم تر از 4 درصد به دست آمد. درحالی که دقّت برآورد مقادیر نفوذ عمقی در هر دو مزرعه کم-تر بوده و به شدت تحت تاثیر مقادیر نامطمئن هدایت هیدرولیکی اشباع خاک می باشد.
میثم مجیدی؛ امین علیزاده؛ مجید وظیفه دوست؛ علیرضا فریدحسینی
چکیده
پیچیدگی فرایند تبخیر از پیکرههای آبی مانند دریاچهها و مخازن سدها، کمبود اطلاعات کافی و معتبر مورد نیاز و از طرفی عدم اتکاء مدیریت این منابع و مخازن به دادههای زمانی و مکانی دقیقتر، موجب کند شدن پیشرفتهای تحقیقاتی و کاربردی در این زمینه نسبت به سایر مولفههای هیدرولوژیکی شده است. مدیریت و بهرهبرداری از ذخایر سدها بهویژه ...
بیشتر
پیچیدگی فرایند تبخیر از پیکرههای آبی مانند دریاچهها و مخازن سدها، کمبود اطلاعات کافی و معتبر مورد نیاز و از طرفی عدم اتکاء مدیریت این منابع و مخازن به دادههای زمانی و مکانی دقیقتر، موجب کند شدن پیشرفتهای تحقیقاتی و کاربردی در این زمینه نسبت به سایر مولفههای هیدرولوژیکی شده است. مدیریت و بهرهبرداری از ذخایر سدها بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک نیاز به برآوردهای مطمئنتری از تبخیر دارد. این وضعیت در شرایطی مانند سد دوستی که منبع استراتژیک تامین بخش وسیعی از آب شرب مشهد نیز میباشد، اهمیتی دوچندان مییابد. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی جامع روشهای برآورد تبخیر از سطح آب و مقایسه آنها با بیلان انرژی دریاچه سد دوستی با استفاده از دادههای اندازهگیری شده، انجام پذیرفت. به منظور بررسی رفتار روشهای مختلف ضمن مقایسات سالانه، ماهانه و روزانه، تحلیل حساسیت این مدلها به دادههای ورودی به منظور سنجش پایداری برآوردهای حاصل از هر روش نیز انجام پذیرفت. در نهایت 19 روش برآورد تبخیر بر اساس بیلان انرژی دریاچه به لحاظ دقت برآوردها رتبهبندی گردیدند. بر اساس نتایج حاصل شده، روشهای جنسن ـ هیز، مککینک، دبروین و پنمن، با مقادیر RMSD به ترتیب برابر با 2/1، 34/1، 62/1 و 65/1 میلیمتر بر روز نتایج مطلوبتری نسبت به سایر روشها حاصل نمودند. در این میان، روشهای جنسن ـ هیز و مککینک، به دلیل سادگی، دقت مطلوب، دادههای ورودی اندک و حساسیت کمتر به این دادهها، گزینههای مناسبتر و مقرون به صرفهای برای برآورد تبخیر از دریاچه سد دوستی هستند.
فرشته زادجانعلی چوبری؛ مریم نوابیان؛ مجید وظیفهدوست؛ مهدی اسمعیلی ورکی
چکیده
فسفر یکی از آلایندههای زهاب زهکشهای سطحی بخش کشاورزی محسوب میشود که حد غیر مجاز این ماده باعث خوراکوری منابع آب سطحی میشود. در این تحقیق کارایی زئولیت طبیعی سمنان که توسط سورفاکتانت هگزا دسیل تری متیل آمونیوم بروماید اصلاح شد، در حذف فسفر زهاب در شرایط جریان در زهکشهای کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا بعد از ...
بیشتر
فسفر یکی از آلایندههای زهاب زهکشهای سطحی بخش کشاورزی محسوب میشود که حد غیر مجاز این ماده باعث خوراکوری منابع آب سطحی میشود. در این تحقیق کارایی زئولیت طبیعی سمنان که توسط سورفاکتانت هگزا دسیل تری متیل آمونیوم بروماید اصلاح شد، در حذف فسفر زهاب در شرایط جریان در زهکشهای کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا بعد از اصلاح زئولیت طبیعی ابتدا آزمایشهای سینیتیک جذب، ایزوترم جذب، اثرگذاری و دما بر میزان حذف فسفر توسط زئولیت اصلاح شده در مقیاس آزمایشگاهی انجام شد. آزمایشها بر روی زئولیت با اندازه 5-3 میلیمتر برای حذف اثر اندازه ذرات بر حذف فسفر انجام شد. برای ارزیابی شرایط جریان بر فرآیند حذف فسفر، مدل فیزیکی زهکش و حوضچه فیلتر زئولیت اصلاح شده در طولهای 2،3 و 5 سانتیمتر ساخته شد. دو دبی 05/0 و 1/0 لیتر بر ثانیه در زهکش اعمال و تغییرات غلظت فسفر پس از عبور از حوضچههای فیلتری در زمانهای مختلفی اندازهگیری گردید. آزمایش سینتیک جذب فسفر نشان داد زئولیت اصلاح شده در 2 ساعت اول بیشترین درصد حذف فسفر را داشت. بهعلاوه درصد حذف فسفر، با افزایش از 3 به 8، کاهش و از 8 تا 12، افزایش یافت. همچنین درصد حذف با افزایش دما در بازه 17 تا 30 درجه سانتیگراد کاهش یافت. تحقیقات نشان داد، ایزوترم لنگمویر تطابق خوبی برای بیان حذف فسفر توسط زئولیت اصلاح شده دارد. نتایج مدل فیزیکی نشان داد که درصد حذف فسفر در دبی بالاتر و طول کمتر حوضچههای فیلتری به دلیل تماس بیشتر زئولیت اصلاح شده با زهاب زیادتر بود.
مریم نوابیان؛ محبوبه آقاجانی؛ مجید وظیفهدوست؛ مجتبی رضایی
چکیده
چکیده
در استان گیلان برنج عمدهترین محصول کشاورزی محسوب میشود که در برابر شوری و قلیائیت بالای آب و خاک حساس میباشد. استفاده از سموم و کود شیمیایی در اراضی کشاورزی، احداث سدهای متعدد در بالادست رودخانه، ورود پسماندهای صنعتی، خانگی و وقوع خشکسالی در سالهای اخیر سبب کاهش تدریجی دبی و افزایش شوری آب رودخانه سفیدرود به عنوان منبع ...
بیشتر
چکیده
در استان گیلان برنج عمدهترین محصول کشاورزی محسوب میشود که در برابر شوری و قلیائیت بالای آب و خاک حساس میباشد. استفاده از سموم و کود شیمیایی در اراضی کشاورزی، احداث سدهای متعدد در بالادست رودخانه، ورود پسماندهای صنعتی، خانگی و وقوع خشکسالی در سالهای اخیر سبب کاهش تدریجی دبی و افزایش شوری آب رودخانه سفیدرود به عنوان منبع آب شبکه آبیاری سفیدرود در استان گیلان شده است. در این تحقیق تلاش بر این است با راهکار شبیهسازی- بهینهیابی عمق و دوره تناوبی بهینه آبیاری برنج متناسب با شوری آب رودخانه سفیدرود به گونهای تعیین شوند که حداقل کاهش عملکرد محصول ایجاد گردد. در این راستا از مدل اگروهیدرولوژیکی SWAP برای شبیهسازی مراحل مختلف رشد گیاه برنج و از مدل بهینهیابی در محدوده منطقی عمق و دوره تناوب آبیاری برنج با توجه به مراحل مختلف رشد استفاده شد. به دلیل اثرپذیری ارقام برنج نسبت به شوری، دادههای صحرایی رقم هاشمی در سال 1386 رشت برای واسنجی مدل مد نظر قرار گرفتند. مقادیر بهینه رژیم آبیاری تناوبی در شوری کنونی رودخانه سفیدرود ( شوری 747/1 دسیزیمنس بر متر) به ترتیب دوره تناوب آبیاری 8 روز و عمق آب آبیاری 5، 4، 3 و 1 سانتیمتر به ترتیب در مراحل رویشی، پنجهزنی، زایشی و رسیدن بهدست آمدند. اعتبارسنجی مدل شبیهسازی- بهینهیابی با دادههای صحرایی سال 1389 رقم هاشمی در رشت نشان از کارایی مدل در بهینهیابی دارد به گونهای که در میان تیمارهای دادههای صحرایی نیز دوره تناوبی 8 روز با عمق آبیاری 5 سانتیمتر در طول فصل رشد در شوری 2 دسیزیمنس بر متر دارای بالاترین عملکرد محصول بود.
واژههای کلیدی: برنج، بهینهیابی مدیریت آبیاری تناوبی، سفیدرود، شوری، مدل SWAP
مرتضی کمالی؛ سهراب حجام؛ مجید وظیفهدوست
چکیده
چکیده
بارش برف در تولید گندم دیم و آبی از اهمیت ویژهای برخوردار است. برف میتواند با ذخیره رطوبت در خاک نقش اساسی در تولید و میزان عملکرد محصولات زمستانه از قبیل گندم و جو که تامین کننده عمده غذای مردم ایران میباشد، بهویژه درمناطق برفگیر داشته باشد. در این مطالعه برای بهدست آوردن سطح پوشش برف در محدوده استان خراسان شمالی از ...
بیشتر
چکیده
بارش برف در تولید گندم دیم و آبی از اهمیت ویژهای برخوردار است. برف میتواند با ذخیره رطوبت در خاک نقش اساسی در تولید و میزان عملکرد محصولات زمستانه از قبیل گندم و جو که تامین کننده عمده غذای مردم ایران میباشد، بهویژه درمناطق برفگیر داشته باشد. در این مطالعه برای بهدست آوردن سطح پوشش برف در محدوده استان خراسان شمالی از محصول 8 روزه سطح برف از سنجنده مادیس استفاده گردید. طول دوره آماری با توجه به آمار موجود عملکرد گندم دیم در شهرستانهای استان خراسان شمالی و همچنین تصاویر سطح برف که از سال 2000 تا 2009 موجود بود، تعیین گردید. دوره زمانی بارش برفی در منطقه، پس از بررسی تصاویر ماهوارهای در حد فاصل ماه آبان تا اردیبهشت تعیین شد و با استفاره از این بازه برای هر سال 24 تصویر و در مجموع 216 تصویر در طول دوره آماری مورد پردازش قرار گرفت. با توجه به زیاد بودن حجم تصاویر ماهوارهای تمامی عملیات پردازش تصاویر با استفاده از نرم افزار مطلب انجام شد. سطح پوشش برف به تفکیک کلاسهای ارتفاعی و مرز شهرستان با استفاده از نقشه توپوگرافی، مرز شهرستانهای استان بر حسب پیکسل برفی محاسبه گردید. بهمنظور ارزیابی اثر برف بر عملکرد گندم ازسه شاخص سطح پوشش برف SCI، شاخص مدت پوشش برف SCD و شاخص نسبت پوشش برف SAE استفاده گردید. بررسیها نشان داد که همبستگی دوشاخص SCI (شاخص سطح پوشش برف) و SCD (شاخص مدت پوشش برف ) با عملکرد گندم دیم در 4 شهرستان استان خراسان شمالی شامل فاروج، شیروان، بجنورد و اسفراین درسطح 5% معنیدار میباشد. شاخص بدون بعد SAE در هیچ یک ازشهرستان استان خراسان شمالی باعملکرد همبستگی خوبی را نشان نداد. نتایج نهائی نشان داد که درصورت داشتن تصاویر دقیق ماهوارهای میتوان از این شاخصها برای پیشبینی عملکردگندم دیم استفاده نمود.
حمید زارع ابیانه؛ الهام فرخی؛ مجید وظیفه دوست؛ خلیل اژدری
چکیده
چکیده
بررسی وضعیت رطوبت در خاک های تحت کشت گیاهان زراعی، جهت نیل به عملکرد بالا و کاهش آب مصرفی، ضروری می باشد. آگاهی از نحوه توزیع رطوبت در ناحیه ریشه مستلزم صرف وقت و انجام آزمایش های صحرایی پرهزینه است که مدل های شبیه ساز جایگزین مناسبی در پاسخ گویی به مسائل مربوط به حرکت و توزیع آب هستند. در این پژوهش، بررسی وضعیت رطوبت خاک به کمک ...
بیشتر
چکیده
بررسی وضعیت رطوبت در خاک های تحت کشت گیاهان زراعی، جهت نیل به عملکرد بالا و کاهش آب مصرفی، ضروری می باشد. آگاهی از نحوه توزیع رطوبت در ناحیه ریشه مستلزم صرف وقت و انجام آزمایش های صحرایی پرهزینه است که مدل های شبیه ساز جایگزین مناسبی در پاسخ گویی به مسائل مربوط به حرکت و توزیع آب هستند. در این پژوهش، بررسی وضعیت رطوبت خاک به کمک مدل شبیه ساز اگروهیدرولوژیکی SWAP صورت گرفت و توانمندی مدل فوق در مقایسه با نتایج میدانی ارزیابی شد. مدل SWAP براساس اطلاعات آبیاری در یک مزرعه پیاز مجهز به سامانه آبیاری قطره ای در منطقه بسطام شاهرود و پارامترهای هیدرولیکی خاک به دست آمده از مدل RETC اجرا گردید. اطلاعات رطوبتی با برداشت نمونه های خاک از محل قطره چکان و 10 سانتی متری آن، از لایه های 15-0، 30-15، 45-30 و 60-45 به تعداد 9 کرت مورد آزمایش حاصل شد. مقایسه متناظر رطوبت شبیه سازی با رطوبت مشاهداتی تا عمق 60 سانتی متری در محل قطره چکان و 10 سانتی متری آن در قالب ترسیم نموداری و محاسبه معیارهای جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، جذر میانگین مربعات خطای نرمال (NRMSE) و میانگین خطای مطلق (MAE) انجام شد. مقادیر RMSE ، NRMSE و MAE در محل قطره چکان 001/0، 03/0، 07/0 سانتی مترمکعب بر سانتی مترمکعب و در 10 سانتی متری از قطره چکان 08/0، 02/0 و 07/0 سانتی مترمکعب بر سانتی مترمکعب به دست آمد. کم بودن آماره های خطاسنجی محاسبه شده در کاربرد مدل SWAP نشان دهنده دقت مناسب این مدل در شبیه سازی رطوبت توزیعی در منطقه ریشه است. انجام عملیات آبیاری از طریق یک سیستم آبیاری قطره ای با دور آبیاری 48 ساعت انجام شد که عملکردی معادل kg/ha 14780 در مقابل kg/ha 14134 عملکرد برآورد شده توسط مدل را در پی داشت. در مجموع نتایج حاصل حاکی از آن بود که مدل SWAP قادر است پاسخ های معتبری را با صحت و دقت کافی در زمان نسبتاً کوتاهی ارائه نماید. این مدل می تواند به عنوان ابزاری کارآمد و سودمند برای ارزیابی و بهینه سازی رطوبت توزیع شده در ناحیه ریشه گیاهان زراعی مورد استفاده قرار گیرد.
واژه های کلیدی: شبیه سازی رطوبت، مدل SWAP، آبیاری قطره ای، مزرعه پیاز
حمیده نوری؛ عبدالمجید لیاقت؛ مسعود پارسی نژاد؛ مجید وظیفه دوست
چکیده
چکیده
در این تحقیق ارزیابی مدل SWAP در شبیه سازی عملکرد گندم و ذرت علوفه ای و انتقال آب و نمک در خاک در دو واحد زراعی واقع در شبکه آبیاری و زهکشی وشمگیر در استان گلستان انجام شد. داده های عملکرد محصول، شوری و رطوبت خاک در شرایط توام محدودیت آب و شوری در مراحل زمانی مختلف سال زراعی 86-1385 اندازه گیری گردید و نتایج بدست آمده با مقادیر شبیه سازی ...
بیشتر
چکیده
در این تحقیق ارزیابی مدل SWAP در شبیه سازی عملکرد گندم و ذرت علوفه ای و انتقال آب و نمک در خاک در دو واحد زراعی واقع در شبکه آبیاری و زهکشی وشمگیر در استان گلستان انجام شد. داده های عملکرد محصول، شوری و رطوبت خاک در شرایط توام محدودیت آب و شوری در مراحل زمانی مختلف سال زراعی 86-1385 اندازه گیری گردید و نتایج بدست آمده با مقادیر شبیه سازی شده توسط مدل مقایسه گردید. مقایسه آماری براساس مقادیر مجذور مربعات خطا ( ton ha-149/0)، ضریب همبستگی (85/0) و کارایی مدل (84/0) برای برآورد عملکرد تولید وزن خشک کل محصول گندم و ذرت علوفه ای نشان دهنده تطابق خوب مقادیر برآوردی توسط مدل SWAP در مقایسه با مقادیر اندازه گیری شده است. مقادیر مطلوب شاخص های آماری در برآورد رطوبت و شوری خاک توسط مدل SWAP نشان داد که لحاظ کردن شرایط مرزی پایین در مدل که در بیلان آب و نمک در خاک نقش بسیار مهمی دارد در برآورد مناسب مقادیر رطوبت و شوری خاک بسیار موثر بوده است.
واژه های کلیدی: عملکرد محصول، محدودیت آب و شوری، شوری خاک، مدل SWAP
مجید وظیفه دوست؛ امین علیزاده؛ غلامعلی کمالی؛ محمد فیضی
چکیده
چکیده
به منظور کاوش راهکارهایی که منجر به افزایش بهره وری آب می گردد ،یک مدل اگروهیدرولوژی (SWAP) با استفاده از داده های اندازه گیری شده در 8 مزرعه کشاورز برای محصولات گندم، ذرت علوفه ای، آفتاب گردان و چغندرقند در منطقه برخوار اصفهان و در طی سال زراعی84-1383 اعتبار سنجی گردید. میزان بهره وری آب (WP ) برای این گیاهان با استفاده از اجزای بیلان ...
بیشتر
چکیده
به منظور کاوش راهکارهایی که منجر به افزایش بهره وری آب می گردد ،یک مدل اگروهیدرولوژی (SWAP) با استفاده از داده های اندازه گیری شده در 8 مزرعه کشاورز برای محصولات گندم، ذرت علوفه ای، آفتاب گردان و چغندرقند در منطقه برخوار اصفهان و در طی سال زراعی84-1383 اعتبار سنجی گردید. میزان بهره وری آب (WP ) برای این گیاهان با استفاده از اجزای بیلان آب و عملکرد قابل فروش که توسط مدل SWAP شبیه سازی شده بود تحت عبارات YM T -1 ، YM ET -1 و YM I -1 محاسبه گردید. متوسط WP تحت عبارت YM T -1 (kg m-3) 18/1 برای گندم ، 38/3 برای ذرت علوفه ای، 33/0 برای آفتاب گردان و 72/1 برای چغندرقند محاسبه گردید که این نشان دهنده سود اقتصادی بالاتر درکشت ذرت علوفهای در منطقه آبیاری برخوار بود. تبخیر مستقیم از خاک موجب کاهش 11 تا 27 درصدی WP تحت عنوان YM ET-1 در مقایسه با WP تحت عنوان YM T-1 گردید. علاوه بر این، به دلیل هدر رفتن آب از منطقه توسعه ریشه ها به صورت نفوذ عمقی ، مقادیر متوسط WP تحت عنوان YM ET-1 به اندازه 24 تا 42 در صد کمتر از مقادیر متوسط WP تحت عنوان YM I-1 (kg m-3) بود. کاهش دور آبیاری و کم آبیاری به میزان چشمگیری کارایی مصرف آب WPI را افزایش داد اما تاثیر چندانی بر WPET نداشت.
واژههای کلیدی : بهره وری آب، گندم، ذرت علوفه ای، عملیات آبیاری، آفتاب گردان، چغندر قند
