نرگس محراب؛ مصطفی چرم؛ مجتبی نوروزی مصیر
چکیده
با توجه به پیامدهای آلودگی فلزات سنگین در محیط زیست، آلودگیزدایی این فلزات از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق کارایی کلاتکننده نیتریلوتریاستیکاسید (NTA) بر آبشویی کادمیوم و جذب آن توسط گیاه ذرت در یک خاک آلوده در آزمایشی گلخانهای بررسی گردید. در این مطالعه از سه سطح کادمیوم (0، 25 و 50 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) و سه سطح کلات ...
بیشتر
با توجه به پیامدهای آلودگی فلزات سنگین در محیط زیست، آلودگیزدایی این فلزات از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق کارایی کلاتکننده نیتریلوتریاستیکاسید (NTA) بر آبشویی کادمیوم و جذب آن توسط گیاه ذرت در یک خاک آلوده در آزمایشی گلخانهای بررسی گردید. در این مطالعه از سه سطح کادمیوم (0، 25 و 50 میلیگرم بر کیلوگرم خاک) و سه سطح کلات NTA (0، 15 و 30 میلیمول در لیتر در گلدان 8 کیلوگرمی) در خاکی با بافت لومی در کشت و عدم کشت گیاه ذرت و تحت شرایط سه دور آبیاری استفاده گردید. NTA طی سه مرحله بصورت محلول به گلدانها اضافه گردید. نتایج نشان داد که با افزایش سطح آلودگی کادمیوم و مقدار NTA مصرفی، میزان کادمیوم زهآب و همچنین جذب کادمیوم توسط گیاه ذرت افزایش یافت. سطوح مختلف کادمیوم و NTA در دور اول آبشویی اختلاف معنیداری در کادمیوم شسته شده نشان دادند و در دو دور بعدی تفاوت قابل ملاحظهای دیده نشد. میزان کادمیوم آبشویی شده از خاک گلدانهای بدون کشت گیاه در تیمار 50 میلیگرم بر کیلوگرم کادمیوم با کاربرد 15 و 30 میلیمول NTA نسبت به عدم کاربرد NTA به ترتیب 8 و 4/15 برابر افزایش داشت. درصورتی که در تیمارهای مشابه در حضور گیاه ذرت، میزان آبشویی کادمیوم در خاک به ترتیب 8/5 و 6 برابر نسبت به عدم کاربرد NTA افزایش نشان داد. کادمیوم جذب شده توسط گیاه ذرت در تیمارهای حاوی 50 میلیگرم بر کیلوگرم کادمیوم در کاربرد 30 میلیمول NTA حداکثر بوده و این مقدار 57 درصد بیش از عدم کاربرد NTA اندازهگیری شد. NTA با کاهش در pH خاک و انحلال کربنات کلسیم از خاک بر افزایش کادمیوم آبشویی شده و کادمیوم جذب شده توسط گیاه اثر معنیداری نشان داد. این نتایج بهخوبی اثر توأم NTA و گیاه ذرت در پالایش کادمیوم از خاک آلوده را نشان میدهد.
اکبر کریمی؛ عبدالامیر معزی؛ مصطفی چرم؛ نعیمه عنایتی ضمیر
چکیده
هدف از این پژوهش بررسی تأثیر کاربرد زغالهای زیستی تهیه شده از باگاس نیشکر در دماهای مختلف بر تغییرات شکلهای شیمیایی روی در یک خاک آهکی بود. به این منظور زغالهای زیستی تهیه شده در دماهای 200 (B200)، 350 (B350) و 500 (B500) درجه سلسیوس در سطوح 1 و 2 درصد وزنی با نمونه خاک ترکیب شدند. نمونهها بهمدت سه ماه در شرایط انکوباسیون و در دمای ثابت نگهداری ...
بیشتر
هدف از این پژوهش بررسی تأثیر کاربرد زغالهای زیستی تهیه شده از باگاس نیشکر در دماهای مختلف بر تغییرات شکلهای شیمیایی روی در یک خاک آهکی بود. به این منظور زغالهای زیستی تهیه شده در دماهای 200 (B200)، 350 (B350) و 500 (B500) درجه سلسیوس در سطوح 1 و 2 درصد وزنی با نمونه خاک ترکیب شدند. نمونهها بهمدت سه ماه در شرایط انکوباسیون و در دمای ثابت نگهداری شدند. در پایان آزمایش از خاکهای تیمار شده نمونهبرداری شد و برخی ویژگیهای شیمیایی خاک و شکلهای شیمیایی روی در خاک اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد کاربرد هر سه نوع زغال زیستی سبب افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی و کربن آلی خاک شد. pH خاک در تیمارهای B200 کاهش یافت، اما در تیمارهای B350 و B500 افزایش یافت. غلظت شکل تبادلی روی در خاک تیمار شده با زغالهای زیستی B350، B500 بهترتیب 2/5 و 2/14 درصد کاهش یافت، اما در تیمار B200، 0/17 درصد افزایش یافت. کاربرد هر یک از زغالهای زیستی B200، B350 و B500 سبب افزایش شکلهای کربناتی (بهترتیب 5/4، 2/13 و 3/23 درصد) و آلی (بهترتیب 3/83، 3/6 و 2/9 درصد) روی در خاک شد. کمترین غلظت شکل باقیمانده روی مربوط به خاک تیمار شده با زغال زیستی B200 بود. نتایج همچنین نشان داد که بیشترین تغییرات شکلهای شیمیایی روی در خاک مربوط به سطح کاربرد 2 درصد زغالهای زیستی بود. بهطور کلی میتوان نتیجهگیری کرد کاربرد زغال زیستی تهیه شده از باگاس نیشکر در دمای گرماکافت 200 درجه سلسیوس (بهویژه در سطح 2 درصد وزنی) میتواند با کاهش شکل باقیمانده روی و افزایش شکلهای با فراهمی نسبتاً بیشتر از جمله شکل تبادلی، در بهبود فراهمی روی در خاکهای آهکی مؤثر باشد.
امیر پرنیان؛ مصطفی چرم؛ نعمت اله جعفرزاده حقیقی فرد
چکیده
کادمیوم از جمله عناصر کم مقدار و مضر برای حیات و آلاینده ای خطرناک به شمار می رود. این عنصر از طریق منابع آلوده از جمله پساب ها، فاضلاب (شهری و صنعتی) و زه آب های آلوده سبب آلودگی، کاهش کیفیت و گاهی حتی سمیت منابع آب می گردد. با توجه به افزایش جمعیت و نیاز به منابع آب بیشتر، همچنین افزایش آلوده شدن این منابع آبی ارزشمند، نیاز شدیدی به روش ...
بیشتر
کادمیوم از جمله عناصر کم مقدار و مضر برای حیات و آلاینده ای خطرناک به شمار می رود. این عنصر از طریق منابع آلوده از جمله پساب ها، فاضلاب (شهری و صنعتی) و زه آب های آلوده سبب آلودگی، کاهش کیفیت و گاهی حتی سمیت منابع آب می گردد. با توجه به افزایش جمعیت و نیاز به منابع آب بیشتر، همچنین افزایش آلوده شدن این منابع آبی ارزشمند، نیاز شدیدی به روش های نو و ارزان برای پالایش و بهبود کیفیت آب ها احساس می شود. گیاه پالایی با گیاهان آبزی روشی مؤثر و ارزان برای بهبود کیفیت آب و پساب هاست. گیاه علف شاخی (Ceratophyllum demersum L.) از گیاهان آبزی بومی رودخانه های ایران است، و به وفور در ایران یافت می شود. در این پژوهش طی 14 روز کشت علف شاخی در محلول غذایی هوگلند آلوده در 4 سطح مختلف کادمیوم (1، 2، 4 و 6 میلی گرم در لیتر) پالایش محیط های آبی آلوده به کادمیوم امکان سنجی شد. نتایج حاصله نشان داد که، این گیاه کادمیوم را به مقدار زیادی جذب زیستی کرده است و درصد جذب کادمیوم تا حدود 82% در سطح 2 میلی گرم در لیتر رسید. عامل غلظت زیستی و شاخص جذب حداکثری کادمیوم در سطوح 2 و 6 میلی گرم در لیتر، به ترتیب 9/707 و 92/3 میلی گرم در هر ظرف به دست آمد. کمترین و بیشترین مقدار شاخص تولید زیست توده گیاهی 62/1 و 60/3 گرم در روز، به ترتیب مربوط به سطوح آلودگی 6 و 0 میلی گرم در روز بود. پالایش سبز کادمیوم با رشد و تکثیر گیاه علف شاخی از پساب های صنعتی پیشنهاد می شود.
مصطفی پژوهان نیا؛ مصطفی چرم؛ سیروس جعفری
چکیده
اشکال آهن و نسبت آنها در خاک میتواند درجه تکاملی خاک‌ها را نشان دهد. هدف از این تحقیق، تعیین همبستگی بین شوری و سطح آب زیرسطحی بر تکامل خاک و اثرات زهکشی بر تشکیل این فرایندها در شرایط خاکهای شور و غیرشور است. برای این منظور 12 خاک رخ و 6 مته در مناطق حاشیه جنوبی شوش و عبدالخان در استان خوزستان حفر گردید. خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک ...
بیشتر
اشکال آهن و نسبت آنها در خاک میتواند درجه تکاملی خاک‌ها را نشان دهد. هدف از این تحقیق، تعیین همبستگی بین شوری و سطح آب زیرسطحی بر تکامل خاک و اثرات زهکشی بر تشکیل این فرایندها در شرایط خاکهای شور و غیرشور است. برای این منظور 12 خاک رخ و 6 مته در مناطق حاشیه جنوبی شوش و عبدالخان در استان خوزستان حفر گردید. خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک و اشکال آهن خاک به دو روش دیتیونایت سدیم (Fed) و اگزالات آمونیوم (Feo) عصاره گیری و اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که نسبت آهن اگزالات به آهن دیتیونایتی در این خاک‌ها تحت تأثیر شوری، بافت خاک، مواد آلی،کشت وکار، سطح آب زیرسطحی متفاوت است. شوری برخی از خاکرخ‌ها سبب شده که ریزجانداران مؤثر بر فرایند اکسایش و احیا امکان فعالیت نداشته باشند. بین مقدار شوری آب و Fec و مقدار شوری آب وFeo همبستگی مثبتی ملاحظه شد ((R2=0.85. در مناطق شور، تجمع آهن بیشتر به صورت بی شکل و در منطقه غیرشور به شکل بلوری بود. این امر نشان دهنده شرایط مناسب برای تشکیل آهن بلوری در منطقه غیرشور است. با افزایش مقدار رس و قدمت کشت و کار، مقدار آهن بلوری هم بیشتر شد. نتایج نشان داد افزایش یون هایSO42- و –Cl در خاک ها، باعث واکنش این یون ها به آهن شده و مانع از تشکیل آهن بلوری می شود و آهن بیشتر به صورت بی شکل رسوب نموده است.
حمید رضا بوستانی؛ مصطفی چرم؛ عبدالامیر معزی؛ نجفعلی کریمیان؛ نعیمه عنایتی ضمیر؛ مهدی زارعی
چکیده
آزادسازی روی از خاک در اثر فعالیت‌های بیولوژیکی یکی از عوامل مهم کنترل کننده قابلیت استفاده زیستی روی است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاثیر تلقیح باکتری های محرک رشد و قارچ میکوریز بر سینتیک آزادسازی روی در خاک آهکی با سطوح مختلف شوری در کشت ذرت بود. آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. ...
بیشتر
آزادسازی روی از خاک در اثر فعالیت‌های بیولوژیکی یکی از عوامل مهم کنترل کننده قابلیت استفاده زیستی روی است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاثیر تلقیح باکتری های محرک رشد و قارچ میکوریز بر سینتیک آزادسازی روی در خاک آهکی با سطوح مختلف شوری در کشت ذرت بود. آزمایشی فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. فاکتور اول شامل سطوح شوری خاک (0، 15 و 30 میلی‌اکی والان نمک در کیلوگرم خاک از منابع کلرید سدیم، کلسیم و منیزیم به ترتیب به صورت ترکیبی 1:2:3) و فاکتور دوم تلقیح میکروبی (بدون تلقیح، تلقیح با قارچ، تلقیح با باکتری، تلقیح همزمان باکتری و قارچ) بود. کاربرد همه تیمارهای میکروبی میزان آزادسازی اولیه روی را نسبت به تیمار شاهد افزایش دادند. به ترتیب بیشترین و کمترین آزادسازی اولیه روی در تیمار قارچ-باکتری و باکتری مشاهده شد. همچنین با کاربرد همه تیمارهای میکروبی سرعت رهاسازی روی نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت و کمترین کاهش در تیمار قارچ مشاهده شد. به طور کلی افزایش سطوح شوری سبب افزایش آزادسازی اولیه روی و کاهش سرعت آزادسازی روی شد. همچنین شکل محلول و تبادلی بیشترین تاثیر را در کنترل آزادسازی روی داشت. نتایج نشان داد که مدل‌های الوویچ ساده شده، سرعت دو ثابته و پخشیدگی پارابولیک توصیف خوبی را از آزادسازی روی نشان دادند. بر اساس بیشترین ضریب تبیین و کمترین خطای استاندارد، برترین مدل، الوویچ ساده شده تعیین شد، بنابراین به نظر می رسد که مکانیسم اصلی کنترل کننده آزادسازی روی، در خاک مورد آزمایش پدیده پخشیدگی باشد.
فاطمه نورعلی وند؛ احمد فرخیان فیروزی؛ علیرضا کیاست؛ مصطفی چرم؛ علی اکبر بابایی
چکیده
افزایش غلظت یون نیترات در محلول خاک و سپس آبشویی آن سبب افزایش غلظت نیترات در سفره های آب زیرزمینی می شود. هدف اصلی پژوهش بررسی کاربرد نانوذرات آهن صفر ظرفیتی پایدار شده با کربوکسی متیل سلولز برای حذف نیترات از خاک شنی بود. نانوذرات در محیط آزمایشگاه ساخته شد و مشخصات آنها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)، پراش پرتو ایکس ...
بیشتر
افزایش غلظت یون نیترات در محلول خاک و سپس آبشویی آن سبب افزایش غلظت نیترات در سفره های آب زیرزمینی می شود. هدف اصلی پژوهش بررسی کاربرد نانوذرات آهن صفر ظرفیتی پایدار شده با کربوکسی متیل سلولز برای حذف نیترات از خاک شنی بود. نانوذرات در محیط آزمایشگاه ساخته شد و مشخصات آنها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)، پراش پرتو ایکس (XRD) و طیف سنجی مادون قرمز (FTIR) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. آزمایش ها در یک ستون شنی به طول 40 سانتی متر و قطر داخلی 5/2 سانتی متر تحت تأثیر غلظت نانوذرات آهن (1، 2 و 3 گرم بر لیتر) و غلظت نیترات(150، 250 و 350 میلی گرم بر لیتر) انجام شد. سرعت منفذی در ستون شنی 16/0 میلی متر بر ثانیه بود. مقادیر نیترات، نیتریت و آمونیوم در زه آب خروجی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد کاهش غلظت نیترات و افزایش غلظت نانوذرات، درصد احیاء نیترات را افزایش داد. بیشترین درصد احیاء (56/82) در غلظت 150 میلی گرم بر لیتر نیترات و 3 گرم بر لیتر نانوذرات و کمترین درصد احیاء (94/63) در غلظت 150 میلی گرم بر لیتر نیترات و 1 گرم بر لیتر نانوذرات بدست آمد. محصول عمده احیاء نیترات، گاز نیتروژن بود و آمونیوم و نیتریت نیز به میزان کمتر از 2 درصد تولید شد. کربوکسی متیل سلولز از هم آوری نانوذرات جلوگیری کرده و واکنش پذیری و انتقال نانوذرات را در محیط متخلخل افزایش داد. نانوذرات آهن صفر ظرفیتی دارای پتانسیل بالایی برای احیاء نیترات در حلول های آبی و محیط های متخلخل هستند و می تواند به عنوان روشی مؤثر برای حذف نیترات استفاده شود.
فاطمه امیری فارسانی؛ مصطفی چرم؛ نعیمه عنایتی ضمیر
چکیده
کودهای بیولوژیک می توانند به عنوان مکمل در کشاورزی پایدار به کار برده شوند. هدف اصلی از این پژوهش، بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک نیتروژنه و فسفره و کودهای شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم در دو نوع خاک بود. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل دو نوع خاک (لوم شنی و لوم رسی) ...
بیشتر
کودهای بیولوژیک می توانند به عنوان مکمل در کشاورزی پایدار به کار برده شوند. هدف اصلی از این پژوهش، بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک نیتروژنه و فسفره و کودهای شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم در دو نوع خاک بود. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل دو نوع خاک (لوم شنی و لوم رسی) و 9 تیمار کودی بود. برای اجرای آزمایش از کودهای بیولوژیک نیتروکارا (Azorhizobium caulinodans) و فسفربارور 3 (Pseudomonas putida, Strain P13 ، Pantoea agglomerans, Strain P5 و Pseudomonas putida, Strain MC1) به میزان 100 گرم در هکتار به صورت منفرد و تلفیقی به روش تلقیح بذر استفاده گردید. نتایج تأثیر مثبت نوع لوم رسی و تلقیح هر دو نوع کود بیولوژیک به ویژه در حضور 50 درصد کودهای شیمیایی روی وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه گندم را نشان داد. نتایج نشان داد تیمارهای 100 درصد کود شیمیایی و کود بیولوژیک فسفره در تلفیق با 50 درصد کود شیمیایی بیشترین تأثیر را در اکثر صفات بررسی شده و تیمار شاهد کمترین تأثیر را نشان دادند. کود بیولوژیک نیتروکارا در تلفیق با 50 درصد کود شیمیایی بیشترین وزن هزار دانه را داشت. کود بیولوژیک فسفره در تلفیق با 50 درصد کود شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم تأثیر بهتری را در مقایسه با کود بیولوژیک نیتروکارا نشان داد. نتایج این تحقیق نشان داد با تلفیق کودهای بیولوژیک و شیمیایی می توان مصرف کودهای شیمیایی را کاهش داد.
وحید سروی مغانلو؛ مصطفی چرم؛ مرجان فلاح؛ حسین معتمدی
چکیده
بخاطر کستردگی توزیع، سمیت و سرطانزایی هیدروکربن های جزء آلاینده های خطرناک محسوب می شوند و حذف این آلاینده ها از خاک یک چالش بزرگ محسوب می شود. استفاده از گیاهان و میکروارگانیسم های تجزیه کننده ترکیبات نفتی بهترین تکنولوژی برای حذف این آلاینده ها از مکانهای آلوده محسوب می شود. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر قارچ میکوریزا و باکتریهای ...
بیشتر
بخاطر کستردگی توزیع، سمیت و سرطانزایی هیدروکربن های جزء آلاینده های خطرناک محسوب می شوند و حذف این آلاینده ها از خاک یک چالش بزرگ محسوب می شود. استفاده از گیاهان و میکروارگانیسم های تجزیه کننده ترکیبات نفتی بهترین تکنولوژی برای حذف این آلاینده ها از مکانهای آلوده محسوب می شود. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر قارچ میکوریزا و باکتریهای تجزیه گر در افزایش گیاه پالایی ترکیبات نفتی بود. برای این منظور دو خاک الوده با سطح آلودگی 1 و 2 درصد آلوده به نفت خام آماده گردید و چهار تیمار گیاه شبدر (1T)، گیاه شبدر همراه با مایه زنی قارچ میکوریز (2T)، گیاه شبدر همراه با مایه زنی باکتری های تجزیه گر (3T) و گیاه همراه با مایه زنی قارچ میکوریز و باکتری های تجزیه گر نفت (4T) برای فرایند زیست پالایی خاک آلوده بکار گرفته شد. نتایج مطالعات نشان داد که با افزایش سطح آلودگی میزان ریشه و اندامهای هوایی کاهش می یابد. و درصد کلینیزاسیون در تیمارهای دریافت کننده قارچ میکوریزا کاهش معنی داری نداشت. با افزایش میکروارگانیسم های تجزیه کننده ترکیبات نفتی میزان تجزیه ترکیبات نفتی در مقایسه با تیمار کشت گیاه به تنهایی در هر دو سطح آلودگی افزایش می یابد. بیشترین میزان تجزیه با مقدار 85 درصد در تیمار دریافت کننده قارچ میکوریزا و باکتریهای تجزیه گر در سطح آلودگی 2 درصد مشاهده شد. نتایج GC نیز نشان دهنده کاهش 80-40 درصدی نرمال آلکان ها و ایزوپروپانوئیدها همچون پریستان و فیتان در تمامی تیمارهای دریافت کننده میکروارگانیسم های تجزیه کننده ترکیبات نفتی بود.
مصطفی چرم؛ آذین علیزاده
چکیده
چکیده
از گیاهان می توان برای پاکسازی خاک از آلاینده‌ها استفاده کرد ولی این امر ممکن است سالها و یا حتی چندین دهه وقت لازم باشد. به همین دلیل گیاه پالایی به همراه مواد شیمیایی اصلاح کننده مطرح است. گیاه پالایی شیمیایی عبارتست از استفاده از ترکیبات شیمیایی و مواد آلی برای بهبود راندمان پالایش عناصرفلزی توسط گیاهان . این تحقیق با هدف ...
بیشتر
چکیده
از گیاهان می توان برای پاکسازی خاک از آلاینده‌ها استفاده کرد ولی این امر ممکن است سالها و یا حتی چندین دهه وقت لازم باشد. به همین دلیل گیاه پالایی به همراه مواد شیمیایی اصلاح کننده مطرح است. گیاه پالایی شیمیایی عبارتست از استفاده از ترکیبات شیمیایی و مواد آلی برای بهبود راندمان پالایش عناصرفلزی توسط گیاهان . این تحقیق با هدف مقایسه تأثیر کلات کننده‌های سنتزی(EDTA) و کمپوست ضایعات نیشکردر پالایش خاک آلوده به عناصر کادمیم ، سرب و نیکل تحت کشت کلزا، به صورت آزمایش گلخانه ای اجرا شد. یک نمونه خاک زراعی با دو سطح آلودگی 800 و 1600 پی پی ام به روش اسپری کردن آلوده شد. به تعدادی از نمونهها ی خاک، کمپوست بقایای نیشکر به مقادیر 20 و50 تن در هکتار اضافه شد. تعداد 5 بذر کلزا با قوه نامیه 95 درصد در گلدانها کاشته شد.2 هفته پس از کاشت به تعدادی دیگر از گلدانها EDTA به مقادیر صفر و10و20 میلی مول بر کیلوگرم همراه با آب آبیاری اضافه شد . 8 هفته پس از کاشت گیاهان برداشت شدند و آنالیز خاک و گیاه صورت گرفت. نتایج نشان داد کاربرد EDTA و کمپوست بقایای نیشکر غلظت کادمیم، سرب و نیکل را در اندام هوایی گیاه و ریشه کلزا به ترتیب (3/4 و 1/4)، (4 و 2/4) و (8/2 و 9/2) برابر نسبت به شاهد افزایش داد. حلالیت عناصر آلاینده در خاک در نمونه‌هایی که کلات دریافت کرده بودند نسبت به نمونه‌های شاهد (خاک بدون آلودگی) در سطح احتمال 1 درصد به طور معنی داری بیشتر بود و این افزایش در نمونه‌های با سطح بالای کلات کننده به مراتب بیشتر از سطح کم آنان بود. تأثیر کمپوست و EDTA در انتقال عنصر کادمیم از ریشه به اندامهای هوایی در مقایسه با شاهد معنی دار بود. در سطح زیاد آلودگی خاک، EDTA و کمپوست نقش مؤثری بر انتقال نیکل از ریشه به اندامهای هوایی در مقایسه با شاهد نشان دادند. نتایج نشان داد که تأثیر کمپوست و EDTA بر ضریب انتقال و شاخص جذب عناصر در مقایسه با شاهد معنی دار بود. افزایش شاخص جذب در تیمارهای کمپوست را می توان به نقش مثبت کمپوست در بهبود خواص فیزیکی ، شیمیایی و حاصلخیزی خاک مرتبط دانست و کاهش شاخص جذب در تیمارهای با سطح زیاد EDTA را می توان به ایجاد سمیت در گیاه و کاهش عملکرد آن نسبت داد.
واژه‌های کلیدی : گیاه پالایی، EDTA، کمپوست نیشکر، فلزات سنگین ، شاخص جذب
