علوم خاک
علی باریکلو؛ پریسا علمداری؛ احمد گلچین
چکیده
یکی از مسایل مهم و اساسی در دنیای امروز پاکسازی خاکهای آلوده به آلایندههای آلی و معدنی میباشد و بر این اساس، خارج نمودن آلاینده از خاک (استخراج) و یا غیر متحرکسازی آن یکی از راهکارهای پالایش خاک میباشد. این پژوهش برای بررسی تأثیر پلیمرهای مختلف در غیر متحرک کردن فلزات سرب، روی و کادمیم در خاک اطراف معدن سرب و روی انگوران ...
بیشتر
یکی از مسایل مهم و اساسی در دنیای امروز پاکسازی خاکهای آلوده به آلایندههای آلی و معدنی میباشد و بر این اساس، خارج نمودن آلاینده از خاک (استخراج) و یا غیر متحرکسازی آن یکی از راهکارهای پالایش خاک میباشد. این پژوهش برای بررسی تأثیر پلیمرهای مختلف در غیر متحرک کردن فلزات سرب، روی و کادمیم در خاک اطراف معدن سرب و روی انگوران استان زنجان انجام گرفت. برای انجام این پژوهش از یک آزمایش فاکتوریل (سه فاکتوره) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. فاکتورهای مورد بررسی را نوع پلی مر در سه سطح (کاتیونی، آنیونی و غیر یونی) مقدار پلیمر مصرفی در چهار سطح (صفر، 5/0، 1 و 2 گرم در کیلوگرم خاک) و مدت زمان تماس پلیمر با خاک در هفت سطح (صفر، 3، 9، 72، 168، 236 و720 ساعت) تشکیل می‌دادند. نمونههای خاک با پلیمرها محلولپاشی و در زمانهای مختلف غلظت قابل استخراج سرب، روی و کادمیم اندازهگیری گردید. دادهها با استفاده از نرم‌افزار آماری SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش مدت زمان تماس پلیمر با خاک میزان تحرک فلزات سنگین در خاک کاهش یافت و همچنین با افزایش میزان مصرف پلیمر میزان تثبیت فلزات در خاک افزایش و پلیمر آنیونی به میزان بیشتری سرب، روی و کادمیم را در خاک غیر متحرک کرد. سرب قابل استخراج به میزان 76 %، روی قابل استخراج 72 % و کادمیم قابل استخراج 88 % توسط پلیمر آنیونی غیر متحرک گردید. توصیه می‌شود این پلیمر اکریلیکی برای کاهش تحرک فلزات سنگین از قبیل سرب، روی و کادمیم مورد استفاده قرار گیرد.
علوم خاک
اصغر فرج نیا؛ کامران مروج؛ پریسا علمداری؛ مهدی اصلاحی
چکیده
مدل اگرواکولوژیکی فائو تعیین توان بالقوه و تخصیص کاربریهای متناسب با توان سرزمین است که میتواند بین توان طبیعی محیط، نیاز جوامـع، کـاربریهـا و فعالیـتهـای انسـان رابطهای منطقی و سازگاری پایداری بوجود آورد. این پژوهش به منظور مکانیابی مناطق مستعد کاشت پسته با روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و با در نظر گرفتن نیازهای اگرواکولوژیکی ...
بیشتر
مدل اگرواکولوژیکی فائو تعیین توان بالقوه و تخصیص کاربریهای متناسب با توان سرزمین است که میتواند بین توان طبیعی محیط، نیاز جوامـع، کـاربریهـا و فعالیـتهـای انسـان رابطهای منطقی و سازگاری پایداری بوجود آورد. این پژوهش به منظور مکانیابی مناطق مستعد کاشت پسته با روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و با در نظر گرفتن نیازهای اگرواکولوژیکی این محصول در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی صورت گرفت. دادههای مورد استفاده شامل اطلاعات مربوط به زمین، خاک و دادههای اقلیمی با طول دوره آماری مشترک30 ساله از ایستگاههای سینوپتیک استخراج شدند. دادهها در قالب بانک اطلاعاتی جمعآوری و پس از پردازش به صورت لایه‌های رقومی در محیط سامانه آرک‌جی‌ای‌اس ذخیره شد. برای تحلیل فضایی، اطّلاعات به نرم‌افزار اکسپرت چویس وارد و خوشهبندی، ارزشگذاری معیارها و تلفیق اطّلاعات انجام و در نهایت لایه نهایی به صورت نقشه ارائه شد. بیشترین وزن زیر معیارها بترتیب به شیب زمین، میانگین دمای حداقل سردترین ماه سال و شوری خاک و کمترین وزن به میانگین دما در مرحله گردهافشانی تعلق گرفت. نتایج نشان داد 3887 کیلومتر مربع یا 8/5 درصد از سطح استان با محدودیت کم برای کشت این محصول در کلاس نسبتاً مناسب قرار دارند. این اراضی عمدتاً منطبق بر اراضی کشاورزی غرب استان است. 6250 کیلومتر مربع (13/6 درصد) از اراضی در کلاس تناسب بحرانی و 35663 کیلومتر مربع (77/9 درصد) اراضی در کلاس نامناسب قرار دارند به استثنای دشت میانه بقیه اراضی مستعد کاشت پسته در شرق استان و در حاشیه دریاچه ارومیه قرار دارند. الباقی مناطق استان برای کاشت این محصول در کلاسهای تناسب بحرانی و نامناسب قرار دارند. محدودیتهای شاخص این مناطق برای کشت پسته محدودیتهای دمایی، رطوبت نسبی بالا در مرحله گردهافشانی، شوری خاک و شیبدار بودن اراضی است.
علی باریکلو؛ پریسا علمداری؛ کامران مروج؛ مسلم ثروتی
چکیده
از اهداف کشاورزی پایدار افزایش راندمان تولید محصولات کشاورزی با اعمال مدیریت‌های صحیح بوده و لازمه آن درک کامل‌تر روابط بین میزان تولید محصول با ویژگی‌های خاک و محیط میباشد. نخستین قدم یافتن روش‌های مناسبی است که توانایی تعیین روابط صحیح بین ویژگی‌های اراضی با مقدار عملکرد محصول باشد. هدف از این مطالعه بررسی کارایی مدل ترکیبی ...
بیشتر
از اهداف کشاورزی پایدار افزایش راندمان تولید محصولات کشاورزی با اعمال مدیریت‌های صحیح بوده و لازمه آن درک کامل‌تر روابط بین میزان تولید محصول با ویژگی‌های خاک و محیط میباشد. نخستین قدم یافتن روش‌های مناسبی است که توانایی تعیین روابط صحیح بین ویژگی‌های اراضی با مقدار عملکرد محصول باشد. هدف از این مطالعه بررسی کارایی مدل ترکیبی ژنتیک-عصبی در برآورد عملکرد گندم آبی در غرب شهرستان هریس میباشد. منطقه مطالعاتی در شمال‌شرق تبریز واقع شده و رژیم حرارتی و رطوبتی خاک به‌ترتیب مزیک و اریدیک هم مرز با زریک میباشد. گندم، هندوانه و یونجه از مهم‌ترین محصولات زراعی منطقه است. بدین منظور تعداد 80 خاکرخ در مزارع گندم انتخاب و از هر افق ژنتیکی نمونه خاک اخذ و به آزمایشگاه منتقل و تجزیه‌های فیزیکی و شیمیایی روی نمونه‌ها صورت گرفت. جهت مدل‌سازی لایه‌های ورودی شامل ویژگی‌های شیمیایی، فیزیکی، زمین‌نما و خروجی عملکرد مشاهده شده گندم آبی میباشد. نتایج آنالیز حساسیت نشان داد که نیتروژن کل، فسفر قابل جذب، شیب، درصد سنگریزه، واکنش خاک و ماده آلی به عنوان ویژگی‌های اراضی مهم در عملکرد گندم در اراضی مورد مطالعه هستند. نیتروژن کل خاک به‌عنوان موثرترین ویژگی در کیفیت و کمیت عملکرد گندم بر اساس ماتریس همبستگی پیرسون ایجاد شده بین ویژگی‌ها و عمکرد میباشد. کارایی مدل ژنتیک- عصبی با موفقیت برای تشریح رابطه بین عملکرد گندم و ویژگی‌های زودیافت صورت گرفت، به‌طوری‌که دارای ضریب تببین بالا (87/0) و میانگین انحراف مربعات خطا کم (5/473) بود. نهایتاً می‌توان نتیجه گرفت، مدل هیبریدی میتواند به‌عنوان یک ابزار قدرتمند در تخمین عملکرد گندم باشد.
پریا مهاجری؛ پریسا علمداری؛ احمد گلچین
چکیده
توپوگرافی تأثیرقابل‌توجهی بر روی مشخصات خاک های هر منطقه دارد. این پژوهش باهدف بررسی تغییرات برخی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک های واقع‌شده در موقعیت های مختلف شیب یک ردیف پستی و بلندی در منطقه دیلمان استان گیلان انجام گرفت. نتایج نشان داد که موقعیت های پایین شیب شامل پا و پنجه شیب دارای حداکثر پایداری خاکدانه، میزان کربن آلی، ...
بیشتر
توپوگرافی تأثیرقابل‌توجهی بر روی مشخصات خاک های هر منطقه دارد. این پژوهش باهدف بررسی تغییرات برخی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک های واقع‌شده در موقعیت های مختلف شیب یک ردیف پستی و بلندی در منطقه دیلمان استان گیلان انجام گرفت. نتایج نشان داد که موقعیت های پایین شیب شامل پا و پنجه شیب دارای حداکثر پایداری خاکدانه، میزان کربن آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، فسفر قابلجذب و نیتروژن کل بودند درحالیکه وزن مخصوص ظاهری برخلاف سایر پارامترها روند معکوسی داشت و در موقعیت قله شیب بیشتر از موقعیت های پایینی شیب بود. همچنین بررسی های صورت گرفته نشان داد که با افزایش عمق از میزان پایداری خاکدانه ها، کربن آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، فسفر قابلجذب و نیتروژن کل خاک کاسته شد درحالیکه میزان رس و وزن مخصوص ظاهری روند معکوسی داشتند و با افزایش عمق میزان آن ها افزایش یافت. تفاوت بسیار فاحش در کیفیت خاک در موقعیت های مختلف شیب بهطور عمده به تفاوت در میزان رطوبت دریافتی، سرعت فرسایش و تجمع مواد نسبت داده شد.
پریسا علمداری؛ ویدا کامرانی؛ محمدحسین محمدی
چکیده
جهت مطالعه ارتباط بین نوع کانی های رسی و اشکال مختلف پتاسیم، سه واحد فیزیوگرافی دشت دامنه ای(PP)، دشت رسوبی رودخانه ای (RAP) و اراضی پست(LL) واقع در ترانسکتی در جنوب شرقی آذربایجان شرقی انتخاب گردید. نمونه ها از 9 خاکرخ جمع آوری و اشکال مختلف پتاسیم در نمونه ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که کانی های رسی موجود در واحدهای فیزیوگرافی تقریباً ...
بیشتر
جهت مطالعه ارتباط بین نوع کانی های رسی و اشکال مختلف پتاسیم، سه واحد فیزیوگرافی دشت دامنه ای(PP)، دشت رسوبی رودخانه ای (RAP) و اراضی پست(LL) واقع در ترانسکتی در جنوب شرقی آذربایجان شرقی انتخاب گردید. نمونه ها از 9 خاکرخ جمع آوری و اشکال مختلف پتاسیم در نمونه ها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که کانی های رسی موجود در واحدهای فیزیوگرافی تقریباً یکسان و عمدتاً شامل ایلیت، اسمکتیت، کائولینیت و کلریت است ولی فراوانی نسبی آن ها متفاوت می باشد. میزان ایلیت و اسمکتیت در دشت دامنه ای حداکثر مقدار را دارا بود و اسمکتیت در اراضی پست نسبت به دشت رسوبی رودخانه ای مقادیر بیشتری نشان داد. شرایط مختلف ژئومرفولوژیکی و در نتیجه تفاوت در مقادیر کانی های رسی باعث تفاوت معنی داری در شکل های پتاسیم گردید، طوریکه دشت دامنه ای نسبت به بقیه واحدها مقادیر بیشتری از اشکال پتاسیم را داراست. رابطه مثبت و معنی داری بین پتاسیم تبادلی با ایلیت (r2 = 0.81, P
علی افشاری؛ حسین خادمی؛ پریسا علمداری
چکیده
مطالعه حاضر با هدف بدست آوردن اطلاعات مقدماتی از وضعیت آلودگی برخی عناصر سنگین و منابع آلاینده ها با استفاده از آنالیز چندمتغیره در خاک های اراضی مرکزی استان زنجان انجام گرفت. برای این منظور تعداد 241 نمونه خاک سطحی (10-0 سانتی متر) در مرداد ماه 1391 برداشت گردید. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی به همراه غلظت کل برخی فلزات سنگین اندازه گیری گردید. ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف بدست آوردن اطلاعات مقدماتی از وضعیت آلودگی برخی عناصر سنگین و منابع آلاینده ها با استفاده از آنالیز چندمتغیره در خاک های اراضی مرکزی استان زنجان انجام گرفت. برای این منظور تعداد 241 نمونه خاک سطحی (10-0 سانتی متر) در مرداد ماه 1391 برداشت گردید. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی به همراه غلظت کل برخی فلزات سنگین اندازه گیری گردید. بر اساس نتایج به دست آمده، غلظت کل کادمیم 11/4-24/0، مس5/352-3/11، سرب5/1357-0/40، روی8/1353-3/86، نیکل8/86-8/12، کروم7/67-0/7، کبالت7/35-0/17، منگنز1761-338 و آهن27546-8437 میلی گرم بر کیلوگرم اندازه گیری گردید. آنالیز چندمتغیره (تجزیه به مؤلفه های اصلی، آنالیز خوشه ای و همبستگی) دو منبع مختلف فلزات را جدا کرد. عناصر سرب، روی، مس و کادمیم در یک گروه قرار گرفتند که با توجه به منابع مختلف و نتایج حاصل شده، متأثر از فعالیت های انسانی فرض شدند. عناصر آهن، کروم، کبالت، منگنز و نیکل در گروه دیگر جای گرفتند که به نظر می رسد از منابع زمین شناختی مشتق می شوند. با توجه به نتایج به دست آمده، کنترل ورودی های با منشا انسانی در منطقه ضروری است.
