محمد ناظری تهرودی؛ یوسف رمضانی؛ کارلو دی میکله؛ رسول میرعباسی نجف آبادی
چکیده
پدیدههای فرسایش، انتقال رسوب و برآورد بار رسوب در رودخانهها با توجه به خسارات ناشی از آن یکی از مهمترین و پیچیدهترین موضوعات مهندسی رودخانه است. مدلسازی و تحلیل دقیق این پارامتر با توجه به میزان اهمیت آن در تعیین عمر مفید سازههای آبی و شبکههای آبیاری و زهکشی میتواند بسیار مفید واقع شود. در این مطالعه تحلیل فراوانی بار معلق ...
بیشتر
پدیدههای فرسایش، انتقال رسوب و برآورد بار رسوب در رودخانهها با توجه به خسارات ناشی از آن یکی از مهمترین و پیچیدهترین موضوعات مهندسی رودخانه است. مدلسازی و تحلیل دقیق این پارامتر با توجه به میزان اهمیت آن در تعیین عمر مفید سازههای آبی و شبکههای آبیاری و زهکشی میتواند بسیار مفید واقع شود. در این مطالعه تحلیل فراوانی بار معلق رسوب لحظهای حوضه آبریز زرینهرود واقع در جنوب شرقی دریاچه ارومیه با در نظر گرفتن بیشینه دبی لحظهای در محل ایستگاه هیدرومتری چالخماز در دوره آماری 95-1371 با استفاده از توابع مفصل مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور در ابتدا همبستگی دادههای مذکور با استفاده از آماره همبستگی کندال تائو مورد بررسی قرار گرفته و همبستگی 75/0 بین دادهها محاسبه شد. با برازش 65 تابع توزیع مختلف به سریهای یاد شده، توزیع ویبول برای مقادیر بار معلق رسوب و توزیع پاریتو تعمیمیافته برای مقادیر بیشینه دبی لحظهای بر اساس معیارهای ارزیابی بهعنوان توزیعهای حاشیهای مناسب انتخاب شد. نتایج بررسی دقت و کارایی توابع مفصل در مقایسه با مفصل تجربی با استفاده از آمارههای جذر میانگین مربعات خطا، نش–ساتکلیف، بایاس و آکائیکه مورد بررسی قرار گرفته و مفصل گالامبوس از بین مفصلهای کاندید، بهعنوان مفصل برتر انتخاب شد. دوره بازگشت شرطی و توأم بار معلق رسوب مبتنی بر مفصل با احتمالات 10 تا 90 درصد ارائه شد. با مقایسه تحلیل دومتغیره و دوره بازگشت آن با حالت تک متغیره، نتایج نشان داد که برآورد بار معلق رسوب مبتنی بر مفصل به مقادیر بار معلق رسوب ایستگاه چالخماز نزدیکتر بوده و دقت بالاتری دارد. همچنین نتایج نشان داد که در حالت تک متغیره، برآورد بار معلق رسوب در ایستگاه چالخماز کمتر از مقدار واقعی آن در دوره بازگشت دوساله است. با توجه به نتایج حاصله میتوان از منحنیهای دوره بازگشت تولید شده بهعنوان منحنیهای تیپ برای مدیریت و تخصیص منابع آب در حوضه استفاده کرد.
محمد ناظری تهرودی؛ حسین خزیمه نژاد
چکیده
یکی از چالشهای مهم در عصر حاضر رقابت جهت دسترسی به منابع آب میباشد. منطقه خاورمیانه نیز با توجه به موقعیت ژئوپولوتیکی و استراتژیکی خود مورد توجه میباشد. اما مسئلهای که این منطقه را در آینده وارد ابعاد تازه از چالشها خواهد نمود. کاهش منابع آب در این منطقه با توجه به تغییر اقلیم جهانی خواهد بود. درک ما از تأثیرات بشر روی محیط، ...
بیشتر
یکی از چالشهای مهم در عصر حاضر رقابت جهت دسترسی به منابع آب میباشد. منطقه خاورمیانه نیز با توجه به موقعیت ژئوپولوتیکی و استراتژیکی خود مورد توجه میباشد. اما مسئلهای که این منطقه را در آینده وارد ابعاد تازه از چالشها خواهد نمود. کاهش منابع آب در این منطقه با توجه به تغییر اقلیم جهانی خواهد بود. درک ما از تأثیرات بشر روی محیط، بهویژه آنهایی که در ارتباط با گرم شدن ناشی از افزایش گازهای گلخانهای هستند، نشان میدهد که تعدادی از پارامترها در حال تغییر میباشند. خاورمیانه نیز در منطقهای خشک و نیمه خشک واقع شده و منابع آب محدودی دارد و تغییر اقلیم به خوبی در آن مشهود میباشد. بررسی روند تغییرات زمانی بارش در برنامهریزی و طراحی دقیقتر پروژههای آبی در آینده از اهمیت زیادی برخوردار میباشد. در این مطالعه روند تغییرات بارش منطقه جنوب غرب آسیا (4152 ایستگاه) در دو مقیاس سالانه و ماهانه در دوره آماری 2014-1970 با استفاده از آزمون ناپارامتری مان- کندال اصلاح شده با حذف کامل ساختار خودهمبستگی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی روند تغییرات سالانه مقادیر بارش جنوب غرب آسیا نشان داد که از بین کشورهای مورد بررسی، روند تغییرات دو کشور عراق و ایران نسبت به سایر کشورها بحرانیتر بوده و بهترتیب حدود 2/1 و 03/1 میلیمتر از مجموع بارشهای سالانه در هر سال کاهش یافته است. روند کاهشی بارش تمام نواحی این دو کشور را در مقیاس سالانه در بر گرفته است و حتی میتوان کانون بحران کمبود بارش را در این دو کشور بیان کرد. در بین کشورهای مورد بررسی در مقیاس سالانه و ماهانه وضعیت چهار کشور ترکیه، یمن، ترکمنستان و تاجیکستان بهتر از سایر کشورها از نظر کاهش بارندگی میباشد. در مقیاس ماهانه نیز شرایطی همانند مقیاس سالانه وجود دارد. در ماههای سردتر سال نیز روند تغییرات بارش نواحی مرکزی منطقه مورد مطالعه کاهشی میباشد.
فرشاد احمدی؛ محمد ناظری تهرودی؛ رسول میرعباسی نجف آبادی
چکیده
افزایش انتشار گازهای گلخانهای در سالهای گذشته با افزایش دما همراه بوده است. تغییرات دما از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار در اقلیم هر منطقه بوده و به عنوان یکی از پارامترهای مهم مطالعات اقلیمشناسی همواره مطرح میباشد. در این مطالعه، روند درجه حرارت هوای استان آذربایجانغربی در دو مقیاس ماهانه و سالانه با استفاده از ویرایش چهارم ...
بیشتر
افزایش انتشار گازهای گلخانهای در سالهای گذشته با افزایش دما همراه بوده است. تغییرات دما از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار در اقلیم هر منطقه بوده و به عنوان یکی از پارامترهای مهم مطالعات اقلیمشناسی همواره مطرح میباشد. در این مطالعه، روند درجه حرارت هوای استان آذربایجانغربی در دو مقیاس ماهانه و سالانه با استفاده از ویرایش چهارم آزمون ناپارامتری من- کندال (MK4) مورد بررسی قرار گرفت. دادههای مورد استفاده دمای متوسط 24 ایستگاه تبخیرسنجی، در دوره آماری 1392-1360 میباشند. به منظور تخمین شیب خط روند، از روش تخمینگر شیب سن استفاده شد. نتایج نشان داد که در مقیاس سالانه، 71 درصد از ایستگاههای مورد بررسی (17 ایستگاه از 24 ایستگاه منتخب)، روند افزایشی معنیدار را در سطح اطمینان 10 درصد تجربه کردهاند و فقط 7 ایستگاه (29 درصد از ایستگاههای منتخب) افزایش معنیدار در سریهای درجه حرارت هوا نداشتند. بیشترین نرخ افزایش دما در مقیاس سالانه مربوط به ایستگاه چهریق با شیب (°C/Year) 12/0 بود. در مقیاس ماهانه، تعداد ماهها با روند افزایشی شش برابر تعداد ماهها با روند کاهشی بود. در این بین ماههای بهمن و اسفند بیشترین تعداد ایستگاه با روند افزایشی را به خود اختصاص دادهاند. همچنین با توجه به مقدار شیب سن محاسبه شده، استان آذربایجان غربی در هر سال به طور متوسط 05/0 درجه سانتی-گراد (65/1 درجه سانتی گراد در طول دوره آماری مورد مطالعه) افزایش را در دمای سالانه تجربه کرده است.
محمد ناظری تهرودی؛ فرشاد احمدی؛ کیوان خلیلی
چکیده
تغییرات اقلیمی در عصر حاضر یکی از چالشهای مهم زیست محیطی میباشد. درک ما از تأثیرات بشر روی محیط، به ویژه آنهایی که در ارتباط با گرم شدن ناشی از افزایش گازهای گلخانهای هستند، نشان میدهد که تعدادی از پارامترها به احتمال زیاد در حال تغییر میباشند. بنابراین بررسی روند تغییرات زمانی بارش در برنامهریزی و طراحی دقیقتر پروژههای ...
بیشتر
تغییرات اقلیمی در عصر حاضر یکی از چالشهای مهم زیست محیطی میباشد. درک ما از تأثیرات بشر روی محیط، به ویژه آنهایی که در ارتباط با گرم شدن ناشی از افزایش گازهای گلخانهای هستند، نشان میدهد که تعدادی از پارامترها به احتمال زیاد در حال تغییر میباشند. بنابراین بررسی روند تغییرات زمانی بارش در برنامهریزی و طراحی دقیقتر پروژههای آبی در آینده از اهمیت زیادی برخوردار میباشد. در این مطالعه روند تغییرات بارش حوضه دریاچه ارومیه در دو مقیاس سالانه و ماهانه با استفاده از آزمون ناپارامتری من - کندال اصلاح شده با حذف کامل ساختار خودهمبستگی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 42 ایستگاه بارانسنجی (24 ایستگاه در استان آذربایجان غربی و 18 ایستگاه در استان آذربایجان شرقی) در حوضه دریاچه ارومیه انتخاب و پس از تکمیل دوره آماری 1392-1363 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بررسی بارش حوضه دریاچه ارومیه نشان داد که حوضه دریاچه ارومیه در طی سالهای مورد بررسی ترکیبی از روند کاهشی و افزایشی را تجربه کرده است. روند کاهشی بارش اغلب در ایستگاههای مناطق غربی حوضه و مناطق غرب و جنوب غرب دریاچه ارومیه دیده شد. روند افزایشی بارش نیز در مناطق جنوبی و شمال شرقی حوضه دریاچه ارومیه مشاهده گردید. نتایج بررسی زمان تغییر روند در سری بارش حوضه دریاچه ارومیه نشان داد که شکست در سری بارش در اکثر ایستگاههایی که کاهش روند بارش را تجربه کردهاند بین سالهای 1371 تا 1377 بوده است. همچنین نتایج پهنهبندی آماره Z آزمون من – کندال اصلاح شده نشان داد که در مقیاس سالانه مناطق تحت تأثیر توده هوای قطبی – قارهای ورودی به ایران از روند کاهشی در بارش سالانه برخوردار هستند.
کیوان خلیلی؛ محمد ناظری تهرودی؛ رسول میرعباسی نجف آبادی؛ فرشاد احمدی
چکیده
جنبه های مختلف پدیده بارندگی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل هواشناسی که به صورت مستقیم، دسترسی به منابع آب را تحت تأثیر قرار می دهد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مطالعه شاخص تمرکز زمانی بارش (PCI) با استفاده از داده های بارش ماهانه ایستگاه های سینوپتیک مرزی ایران در دوره آماری 2010- 1961 محاسبه و روند تغییرات آن مورد ارزیابی قرار گرفت. ...
بیشتر
جنبه های مختلف پدیده بارندگی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل هواشناسی که به صورت مستقیم، دسترسی به منابع آب را تحت تأثیر قرار می دهد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مطالعه شاخص تمرکز زمانی بارش (PCI) با استفاده از داده های بارش ماهانه ایستگاه های سینوپتیک مرزی ایران در دوره آماری 2010- 1961 محاسبه و روند تغییرات آن مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت بررسی دقیق تر تغییرات PCI، دوره آماری مورد نظر به دو زیربازه 25 ساله تقسیم گردید. نتایج حاصله نشان داد که شاخص PCI در مناطق جنوبی کشور، شامل ایستگاه های بندرعباس، زاهدان، بیرجند، بوشهر و اهواز نشان دهنده وجود بی نظمی زیاد و پراکندگی بالا در ریزش های جوی بوده و در هیچ یک از ایستگاه های مورد مطالعه، تمرکز زمانی یکنواخت (PCI
محمد ناظری تهرودی؛ کیوان خلیلی؛ جواد بهمنش؛ کامران زینال زاده
چکیده
با تحلیل سوابق تاریخی پدیدهی خشکسالی و با تکیه بر آمار و اطلاعات موجود میتوان احتمال وقوع خشکسالی را برای مناطق مختلف برآورد نمود و با ایجاد طرحهای مواجهه با خشکسالی مشکلات ناشی از آن را تا حد زیادی کاهش داد. در این تحقیق با استفاده از داده های دبی روزانه رودخانه های منتهی به دریاچه ارومیه، سری زمانی حجم خشکی رودخانه های مورد ...
بیشتر
با تحلیل سوابق تاریخی پدیدهی خشکسالی و با تکیه بر آمار و اطلاعات موجود میتوان احتمال وقوع خشکسالی را برای مناطق مختلف برآورد نمود و با ایجاد طرحهای مواجهه با خشکسالی مشکلات ناشی از آن را تا حد زیادی کاهش داد. در این تحقیق با استفاده از داده های دبی روزانه رودخانه های منتهی به دریاچه ارومیه، سری زمانی حجم خشکی رودخانه های مورد نظر، استخراج گردید. بعد از بررسی اولیه، داده های حجم خشکی رودخانه های دریاچه ارومیه با استفاده از توابع رایج هیدرولوژی برازش داده شد و تابع لاگ پیرسون نوع 3 به عنوان توزیع غالب انتخاب گردید. با استفاده از توزیع غالب و روش تخمین پارامتر گشتاورهای میانگین متفرقه، دوره بازگشت حجم خشکی 2 تا 10000 ساله استخراج گردید. نتایج محاسبه دوره بازگشت نشان دهنده حجم خشکی حدود 92، 125، 228، 150، 110، 1742، 90، 77، 690، 280، 65 و 68 میلیون متر مکعب به ترتیب در رودخانه های شهرچای، باراندوزچای، نازلوچای، مهابادچای، روضه چای، گادارچای، سیمینه رود، زولاچای، آجی چای، صوفی چای، لیلان چای و مردوق چای در دوره بازگشت 10000 ساله بود. نتایج بررسی روش های تخمین پارامترهای تابع توزیع آماری لاگ پیرسون نشان داد که روش گشتاورهای میانگین متفرقه از بین 4 روش ذکر شده بیشترین دقت را دارد.
محمد ناظری تهرودی؛ کیوان خلیلی؛ فرشاد احمدی
چکیده
در طی دهه های اخیر، تغییر جهانی اقلیم یکی از موضوع های مهم تحقیقاتی در مطالعات محققین بوده است. بارش یکی از عناصر موثر اصلی در اقلیم هر منطقه است که در برنامه ریزی های شهری و روستایی، مکان یابی صنعتی، معماری، کشاورزی، صنایع، اقلیم منطقه و غیره نقش تعیین کننده دارد. هر چند بررسی روند داده های متوسط بارندگی در مقیاس ماهانه و سالانه صورت ...
بیشتر
در طی دهه های اخیر، تغییر جهانی اقلیم یکی از موضوع های مهم تحقیقاتی در مطالعات محققین بوده است. بارش یکی از عناصر موثر اصلی در اقلیم هر منطقه است که در برنامه ریزی های شهری و روستایی، مکان یابی صنعتی، معماری، کشاورزی، صنایع، اقلیم منطقه و غیره نقش تعیین کننده دارد. هر چند بررسی روند داده های متوسط بارندگی در مقیاس ماهانه و سالانه صورت گرفته است، اما مطالعات کمتری در مقیاس منطقه ای وجود دارد. در این مطالعه با استفاده از داده های مقدار بارش سالانه ایستگاه های سینوپتیک 31 استان در کشور ایران در دوره آماری 2010-1961، به بررسی روند تغییرات ایستگاهی و منطقه ای بارش در سطح کشور پرداخته شده است. جهت بررسی روند پارامتر مذکور در مقیاس منطقه ای، ابتدا با استفاده از خوشه بندی فازی، ایستگاه های مورد مطالعه به 5 منطقه تقسیم و شماره گذاری شدند. سپس با استفاده از آماره کندال منطقه ای، روند تغییرات پارامتر مورد نظر در 5 منطقه و در سطح کل ایران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج روند در هر دو مقیاس ایستگاهی و منطقه ای روند کاهشی را در شمال غرب تایید کرد. در مقیاس منطقه ای، روند کاهشی معنی دار در مناطق شمال غرب, نیمه مرکزی و جنوب غرب کشور، روند کاهشی غیرمعنی دار در مناطق غربی ایران و روند افزایشی غیرمعنی دار در مناطق شمالی و حاشیه دریای خزر مشاهده شد. بیشترین روند کاهشی بارش در مناطق شمال غرب کشور مشاهده شد که این موضوع ناشی از افزایش روند تغییرات درجه حرارت سالانه این منطقه و تغییر اقلیم ناشی از آن است.
کیوان خلیلی؛ مرضیه عباس زاده افشار؛ زهرا ناظری تهرودی
چکیده
در کاربرد تئوری های آماری و احتمالی در تحلیل سری های زمانی هیدرولوژیکی فرض بر این است که متغیرها دارای توزیع نرمال هستند. از آن جا که بسیاری از سری های زمانی نرمال نبوده، لذا نیاز است قبل از هر گونه تحلیل و مدل سازی، آنها را نرمال کرد. این کار توسط توابع تبدیل صورت می گیرد. در این مطالعه با استفاده از 12 تابع تبدیل نرمال رایج، داده های ...
بیشتر
در کاربرد تئوری های آماری و احتمالی در تحلیل سری های زمانی هیدرولوژیکی فرض بر این است که متغیرها دارای توزیع نرمال هستند. از آن جا که بسیاری از سری های زمانی نرمال نبوده، لذا نیاز است قبل از هر گونه تحلیل و مدل سازی، آنها را نرمال کرد. این کار توسط توابع تبدیل صورت می گیرد. در این مطالعه با استفاده از 12 تابع تبدیل نرمال رایج، داده های میانگین بارندگی ماهانه مناطق مختلف ایران تبدیل به داده های با توزیع نرمال شد و با استفاده از آزمون ضریب چولگی، توابع برتر در هر منطقه آب و هوایی ایران انتخاب شد. سپس توابع تبدیل منتخب با استفاده از دو آزمون شاپیرو-ویلک و کی دو تایید گردید. نتایج نشان داد که داده های مورد استفاده در مناطق گرم و خشک با تبدیل جذر، به شکل مناسبی نرمال می شوند و در مورد بقیه مناطق آب و هوایی با احتمال می توان تبدیل یو – جانسون را برای مناطق گرم و مرطوب و تبدیل معکوس را برای مناطق معتدل انتخاب کرد
