علوم خاک
رحیم مطلبی فرد
چکیده
روش تجزیه گیاه به منظور بهینه کردن مصرف کودها و تشخیص اختلالات تغذیه گیاهی استفاده میشود. روش تجزیه گیاه برای ارزیابی تغذیه گیاهان مفید است مشروط بر اینکه به روش مناسبی برای تشخیص و تفسیر نتایج بهره گرفته شود. به منظور ارزیابی وضعیت تغذیهای باغات انگور استان همدان این پروژه در سه سال زراعی 99-1396 به اجرا در آمد. در هر سال تعداد 40 ...
بیشتر
روش تجزیه گیاه به منظور بهینه کردن مصرف کودها و تشخیص اختلالات تغذیه گیاهی استفاده میشود. روش تجزیه گیاه برای ارزیابی تغذیه گیاهان مفید است مشروط بر اینکه به روش مناسبی برای تشخیص و تفسیر نتایج بهره گرفته شود. به منظور ارزیابی وضعیت تغذیهای باغات انگور استان همدان این پروژه در سه سال زراعی 99-1396 به اجرا در آمد. در هر سال تعداد 40 باغ مختلف در هر کدام از مناطق انتخاب گردید. انتخاب باغات به شکلی بود که دارای دامنه متفاوتی از خصوصیات خاک باشند. یک بانک اطلاعاتی حاوی دادههای آزمایشگاهی و صحرائی برای هر باغ در سه استان ایجاد گردید. موقعیت جغرافیایی باغات ثبت شد. در هر باغ خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک از جمله بافت، کربن آلی، شوری و آهک ارزیابی و نمونه گیاه (برگ) تهیه و مورد تجزیه آزمایشگاهی قرار گرفت. در پایان فصل عملکرد و اجزاء آن در هر باغ مشخص گردید. غلظت عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، آهن، روی، منگنز و مس در برگ انگور اندازه گرفته شد. بانک اطلاعات پروژه برای سال‌های اول و دوم تکمیل و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و شاخص CND برای هر عنصر محاسبه گردید. بر اساس عملکرد، باغات انگور منتخب به دو گروه با عملکرد بالا و پایین دستهبندی شدند. نتایج شاخصهای محاسبه شده به روش تشخیص چندگانه نشان داد که در بین عناصر غذایی پرمصرف، نیتروژن و پتاسیم و در بین عناصر کممصرف، آهن و منگنز منفیترین شاخص را به خود اختصاص دادند و کمبودشان در مقایسه با بقیه عناصر شدیدتر بود. ترتیب نیاز غذایی به‌‌صورت -K>-Mn>-Fe>-N >-Mg=-Zn>Cu>Ca>B>P بود. نتایج بهدست آمده از این پژوهش میتواند به منظور افزایش عملکرد و بهبود کیفیت انگور در مناطق مشابه از نظر اقلیمی و خاکی با منطقه اجرا به شکل کاربردی مورد استفاده قرار گیرد.
رحیم مطلبی فرد
چکیده
پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تأثیر سولفات روی بر عملکرد، غلظت عناصر غذایی و بازیابی و کارایی زراعی روی در مقادیر مختلف فسفر خاک، بر روی سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) رقم آگریا در استان همدان انجام شد. در این تحقیق سه قطعه آزمایشی با مقادیر مختلف فسفر قابل جذب انتخاب و پژوهش با 9 تیمار و سه تکرار و بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا گردید. ...
بیشتر
پژوهش حاضر به‌منظور بررسی تأثیر سولفات روی بر عملکرد، غلظت عناصر غذایی و بازیابی و کارایی زراعی روی در مقادیر مختلف فسفر خاک، بر روی سیب‌زمینی (Solanum tuberosum L.) رقم آگریا در استان همدان انجام شد. در این تحقیق سه قطعه آزمایشی با مقادیر مختلف فسفر قابل جذب انتخاب و پژوهش با 9 تیمار و سه تکرار و بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا گردید. قطعات شامل دو قطعه با فسفر کم (15-10 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک با و بدون کوددهی فسفر (از منبع سوپرفسفات تریپل)) و یک قطعه با فسفر زیاد (25-20 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک بدون کوددهی فسفر) بود. تیمارهای روی شامل مصرف خاکی مقادیر صفر، 20، 40، 60، 80، 100و 120 کیلو گرم در هکتار سولفات روی (ZnSO4.7H2O) و محلول پاشی با سولفات روی با غلظت 5 در هزار یک هفته قبل و یک هفته بعد از گلدهی بود. بعد از برداشت عملکرد غده و شاخساره، میزان جذب روی و غلظت عناصر غذایی در بخش‌های مختلف سیب‌زمینی اندازه‌گیری و بازیابی و کارایی زراعی روی محاسبه شد. نتایج نشان داد که عملکرد سیب‌زمینی تحت تأثیر تیمارهای مختلف روی قرار گرفته است. کاربرد 40 کیلوگرم سولفات روی در هکتار بیشترین و تیمار محلول‌پاشی با سولفات روی یک هفته بعد از گلدهی کمترین عملکرد غده را موجب شده‌اند و اختلاف این دو تیمار 17 درصد بود. محلول‌پاشی با سولفات روی یک هفته بعد از گلدهی عملکرد مشابه با تیمار شاهد داشت و بین این دو تیمار اختلاف معنی‌دار در سطح احتمال 5 درصد وجود نداشت. کاربرد مقادیر بیش از 80 کیلوگرم در هکتار سولفات روی یا محلول‌پاشی آن، روی جذب شده در غده را به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر قرار دادند و محلول‌پاشی با سولفات روی یک هفته بعد از گلدهی با 80 درصد افزایش در مقایسه شاهد، بیشترین روی جذب شده در غده را داشت. غلظت روی غده و شاخساره در سطح یک درصد تحت تأثیر تیمارهای مختلف روی قرار گرفت. بیشترین غلظت روی در شاخساره و غده در شرایط محلول‌پاشی با سولفات روی یک هفته بعد از گلدهی و کمترین آن در شرایط عدم مصرف روی مشاهده شد. این تیمار به‌ترتیب باعث افزایش 160 و 24 درصدی روی شاخسارها و غده سیب‌زمینی در مقایسه با شاهد شد. عملکرد غده و شاخساره در سطح احتمال یک درصد تحت تأثیر معنی‌دار قطعات با فسفر مختلف قرار گرفتند. مصرف فسفر و یا غلظت بالای آن در خاک عملکرد غده و شاخساره را افزایش دادند و باعث کاهش غلظت اکثر عناصر غذایی غده و شاخساره شدند. با افزایش مصرف خاکی کود روی به بیش از 40 کیلوگرم در هکتار کارایی زراعی آن به‌طور معنی‌دار و بیش از دو برابر کاهش پیدا کرد. بیشترین کارایی زراعی روی در شرایط محلول‌پاشی سولفات روی مخصوصاً در زمان قبل از گلدهی مشاهده شد و این افزایش در تیمار محلول‌پاشی قبل از گلدهی حداقل 6 برابر تیمار مصرف خاکی روی بود. بازیابی روی در تمام سطوح مصرف خاکی روی کمتر از دو درصد بود که به بالای 20 درصد در تیمارهای محلول‌پاشی سولفات روی افزایش یافت. برای دستیابی به حداکثر عملکرد سیب‌زمینی در خاکهای مشابه مصرف 40 کیلوگرم در هکتار سولفات روی قابل توصیه است. در شرایط مصرف فسفر و یا فسفر بالای خاک این توصیه باید افزایش یابد.
رحیم مطلبی فرد
چکیده
پژوهش حاضر برای بررسی تأثیر نیتروژن و آبیاری بر ویژگی های رشدی سیر اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت بلوک در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و با دو فاکتور آبیاری در 4 سطح (با فواصل 3-0 (بدون تنش)، 6-3 (تنش ملایم)، 9-6 (تنش متوسط) و 12-9 (تنش شدید) متر از خط اصلی آبیاری) و نیتروژن در 4 سطح (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن خالص) و در 3 تکرار و با استفاده از ...
بیشتر
پژوهش حاضر برای بررسی تأثیر نیتروژن و آبیاری بر ویژگی های رشدی سیر اجرا شد. آزمایش به صورت اسپلیت بلوک در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و با دو فاکتور آبیاری در 4 سطح (با فواصل 3-0 (بدون تنش)، 6-3 (تنش ملایم)، 9-6 (تنش متوسط) و 12-9 (تنش شدید) متر از خط اصلی آبیاری) و نیتروژن در 4 سطح (0، 50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن خالص) و در 3 تکرار و با استفاده از سیستم آبیاری بارانی تک شاخه اجرا شد. برای اندازه گیری کل آب رسیده به هر کرت (24 متر مربع) از قوطی هایی که در وسط هر کرت مستقر شده بود استفاده شد. تجزیه و تحلیل آماری پژوهش به روش ذکر شده توسط هنکس (1980) انجام شد. نتایج نشان داد که مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به-ترتیب باعث افزایش 7، 6، 7، 12، 22 و 36 درصدی طول ساقه، وزن تر و خشک بخش هوایی، شاخص کلروفیل و غلظت کلروفیل های a و b شد. تنش شدید کمبود آب باعث کاهش 13، 36، 12، 12، 19، 42 و 44 درصدی طول ساقه، تعداد برگ، وزن تر و خشک بخش هوایی، شاخص کلروفیل و غلظت کلروفیل های a و b در مقایسه با شرایط بدون تنش کمبود آب گردید. اثر متقابل دوجانبه آبیاری و نیتروژن فقط بر وزن خشک و تر بخش هوایی معنی دار بود و این اثر عمدتاً از نوع هم افزایی بود. حداکثر وزن خشک و تر بخش هوایی و عمده ویژگی های اندازه گیری شده در شرایط مصرف 409 میلی متر آب آبیاری (شرایط بدون تنش کمبود آب) همراه با مصرف 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص به دست آمد و در شرایط تنش کمبود آب مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار مناسب است.
رحیم مطلبی فرد؛ نصرت اله نجفی؛ شاهین اوستان
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر سطوح رطوبت خاک، روی و فسفر بر ترکیب شیمیایی و غلظت عناصر غذایی غده سیب زمینی (Solanum tuberosum L.) رقم آگریا به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و با سه عامل در شرایط گلخانه‌ای اجرا شد. در این آزمایش سطوح روی شامل مقادیر 0، 10 و 20 میلی گرم روی بر کیلوگرم خاک، سطوح فسفر شامل مقادیر 0، 30 و 60 میلی گرم فسفر ...
بیشتر
پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر سطوح رطوبت خاک، روی و فسفر بر ترکیب شیمیایی و غلظت عناصر غذایی غده سیب زمینی (Solanum tuberosum L.) رقم آگریا به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و با سه عامل در شرایط گلخانه‌ای اجرا شد. در این آزمایش سطوح روی شامل مقادیر 0، 10 و 20 میلی گرم روی بر کیلوگرم خاک، سطوح فسفر شامل مقادیر 0، 30 و 60 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک و سطوح رطوبت خاک شامل سه سطح (FC-FC9/0، FC8/0- FC7/0 و FC6/0- FC5/0) بود. در پایان دوره رشد، عملکرد و اجزای عملکرد غده تعیین و غلظت قندهای احیایی در بافت تازه و غلظت نشاسته، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، منیزیم، سدیم، آهن، منگنز و روی در ماده خشک غده سیب زمینی تعیین شد. با کاهش رطوبت خاک غلظت نیتروژن، فسفر و قندهای احیایی غده افزایش ولی غلظت سدیم، منیزیم، آهن و نشاسته آن کاهش یافت (05/0>p). با این حال، کاهش رطوبت خاک بر غلظت پتاسیم و روی غده تأثیر معنی داری نداشت. مصرف 20 میلی گرم Zn بر کیلوگرم خاک باعث افزایش غلظت نشاسته، سدیم، آهن و روی غده شد (05/0>p) ولی بر غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم و منیزیم تأثیر معنی داری نداشت. مصرف 60 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک باعث کاهش غلظت نیتروژن و افزایش غلظت نشاسته، قندهای احیایی و فسفر غده شد (05/0>p) ولی بر غلظت پتاسیم، منیزیم، سدیم، آهن و روی غده تأثیر معنی داری نداشت.
حسین بشارتی؛ رحیم مطلبی فرد
چکیده
تحقیق حاضر در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اکباتان همدان، به مدت 2 سال زراعی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکرار اجرا شد. تیمارها شامل : 1T: بدون گوگرد و تیوباسیلوس، 2T: 150 کیلوگرم گوگرد در هکتار، 3T: 2T + تلقیح تیوباسیلوس به میزان2% گوگرد مصرفی ، 4T: 300 کیلوگرم گوگرد در هکتار، 5T: 4T + تلقیح تیوباسیلوس به میزان2% گوگرد مصرفی ، 6T : 600 کیلوگرم ...
بیشتر
تحقیق حاضر در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اکباتان همدان، به مدت 2 سال زراعی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکرار اجرا شد. تیمارها شامل : 1T: بدون گوگرد و تیوباسیلوس، 2T: 150 کیلوگرم گوگرد در هکتار، 3T: 2T + تلقیح تیوباسیلوس به میزان2% گوگرد مصرفی ، 4T: 300 کیلوگرم گوگرد در هکتار، 5T: 4T + تلقیح تیوباسیلوس به میزان2% گوگرد مصرفی ، 6T : 600 کیلوگرم گوگرد در هکتار، 7T: 6T + تلقیح تیوباسیلوس به میزان2% گوگرد مصرفی و T8: توصیه کودی بر مبنای آزمون خاک بودند. تیمارها در دو قطعه مجزا (هر قطعه شامل 24 کرت به ابعاد 4/2 در 10 متر) تحت کشت گندم و کشت کلزا اعمال شدند. نتایج دو سال آزمایش نشان داد که تیمارها تأثیر معنی‌داری بر pH و بیکربنات خاک نداشتند، ولی در سال اول با افزایش مصرف گوگرد روند کاهشی در مقدار بیکربنات خاک مشاهده گردید. اثر تیمارها بر غلظت عناصر غذایی خاک فقط در مورد روی و مس معنی دار گردید و تیمار 8 T بالاترین غلظت این دو عنصر را نشان داد. تأثیر تیمارها بر عملکرد کلزا در دو سال اجرای آزمایش معنی دار نگردید ولی در سال اول با افزایش مصرف گوگرد روند افزایشی معادل 800 کیلوگرم در هکتار در تیمار T6 نسبت به شاهد مشاهده گردید. در سال اول تأثیر تیمارها بر میزان گلوکوزینولاتها و گوگرد دانه و مس برگ در سطح یک درصد معنی دار گردید. از مجموع نتایج چنین بر می آید که تیمارهای مختلف گوگرد تاثیر قابل توجهی بر عملکرد کلزا و خصوصیات شیمیایی خاک مورد آزمایش نداشته اند. غلظت عناصر غذایی محل اجرای تحقیق نزدیک حد بحرانی آنها برای کلزا بوده و عدم افزایش عملکرد در تیمار مصرف بهینه کود (8T) می تواند موید این مطلب باشد.
