هواشناسی کشاورزی
مبینا عبدالهی فوزی؛ بهرام بختیاری؛ کورش قادری
چکیده
سرمای دیررس بهاره تأثیر قابل‌توجهی بر اندامهای آسیبپذیر گیاهان میگذارد. این رویداد در آسیا، آمریکای شمالی و اروپا بیش از سایر مخاطرات مرتبط با آب‌وهوا باعث زیان اقتصادی به کشاورزی شده است. همچنین این پدیده باعث کاهش عملکرد محصول در ایران شده است. آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) نشان می‌دهد ...
بیشتر
سرمای دیررس بهاره تأثیر قابل‌توجهی بر اندامهای آسیبپذیر گیاهان میگذارد. این رویداد در آسیا، آمریکای شمالی و اروپا بیش از سایر مخاطرات مرتبط با آب‌وهوا باعث زیان اقتصادی به کشاورزی شده است. همچنین این پدیده باعث کاهش عملکرد محصول در ایران شده است. آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) نشان می‌دهد که ایران یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان محصول پسته در جهان میباشد. استان کرمان سهم زیادی از سطح زیر کشت محصول پسته را به خود اختصاص داده است. خسارت سرمازدگی بهاره در پسته باعث کاهش عملکرد محصول در چند سال اخیر شده است. یک اصل مهم در مطالعه سرمازدگی، برآورد این پدیده است. در این تحقیق از روش شبکه عصبی مصنوعی مدل FFBP برای برآورد سرمای دیررس بهاره در محصول پسته شهرستان کرمان استفاده شد. بدین‌منظور داده‌های روزانه ایستگاه سینوپتیک شهر کرمان از سازمان هواشناسی کشور در بازه زمانی 2000-2020 اخذ شد. این دادهها شامل میانگین، بیشینه و کمینه دما، رطوبت نسبی، سرعت باد، فشار بخار اشباع و ساعات آفتابی میباشد. پنج ترکیب مختلف از این متغیرها به‌عنوان ورودی در روش شبکه عصبی برای مدلسازی دماهای کمینه در نظر گرفته شد. در نهایت ترکیب 8 متغیرهای از بین مدلها انتخاب گردید و شبیهسازی مقادیر دمای کمینه و محاسبه ویژگیهای سرمای دیررس بهاره با آن انجام شد. عملکرد این روش با استفاده از شاخصهای آماری ضریب تعیین، ریشه میانگین مربعات خطا، میانگین خطای انحراف و ضریب نشساتکلیف ارزیابی شد. بررسی نتایج مدلسازی نشان داد با کاهش تعداد متغیرها دقت مدلها کاهش مییابد. مدل M1 با کمترین مقدار RMSE و بیشترین مقدار R2 در بین سایر مدلها عملکرد بهتری داشت. پس از شبیهسازی با روش شبکه عصبی مقادیر شاخصهای 963/0R2= و صفر=MBE حاصل شد که نشان‌دهنده ارتباط قوی با داده‌های واقعی بود. علاوه بر آن، مقدار شاخصهای 027/0= RMSE و 966/0NSE= کارایی بالای مدل را در برآورد نشان داد. بررسی میانگین دمای سالانه نشان داد نوسانات دما در بازه زمانی 10-31 مارس در مقایسه با ماههای آوریل و می زیاد میباشد. کاهش محسوس میانگین دمای سالانه در سالهای 2000، 2006 و 2020 در این بازه نسبت به دیگر سالها بیشتر بود. در ماه آوریل نیز سالهای 2001، 2005، 2006، 2009، 2016 و 2019 کاهش دمای محسوسی داشتند. در ماه می باتوجه به میانگین دمای کمینه بین 10 تا 14 درجه سلسیوس احتمال سرمازدگی کمتری نسبت به ماه مارس و آوریل وجود داشت. نتایج نشان داد تعداد روزهای یخبندان بهاره مشاهداتی و برآوردی حاصل از روش شبکه عصبی انطباق خوبی با یکدیگر داشتند. این روش در برآورد تعداد روزهای بحرانی (دماهای کمینه کمتر و مساوی 2 درجه سلسیوس) نیز دقت قابل قبولی داشت. همچنین سالهای 2000، 2004، 2005، 2012، 2015، 2019 و 2020 بیشترین تعداد روزهای یخبندان بهاره و سالهای 2006، 2016 و 2019 بیشترین تعداد روزهای بحرانی را در دو دههی اخیر دارا بودند. با بررسی نتایج میتوان گفت روش شبکه عصبی مصنوعی در برآورد دمای کمینه و ویژگیهای مرتبط با سرمای دیررس بهاره از دقت بالایی برخوردار است.
بابک متشرع زاده؛ سمیه رضایی زاده؛ مجید فکری
چکیده
بور یکی از هفت عنصر ضروری کم مصرف برای رشد طبیعی گیاهان است. سمیت این عنصر در مناطق خشک و نیمهخشک، به دلیل مقادیر بالای آن در خاک و آب آبیاری متداول است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر کاربرد نیتروژن بر کاهش سمیت بور در نهالهای پسته رقم بادامی زرندی انجام شد. اثرات سه سطح نیتروژن (0، 250 و 350 میلیگرم در کیلوگرم خاک از منبع اوره ) بر کاهش ...
بیشتر
بور یکی از هفت عنصر ضروری کم مصرف برای رشد طبیعی گیاهان است. سمیت این عنصر در مناطق خشک و نیمهخشک، به دلیل مقادیر بالای آن در خاک و آب آبیاری متداول است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر کاربرد نیتروژن بر کاهش سمیت بور در نهالهای پسته رقم بادامی زرندی انجام شد. اثرات سه سطح نیتروژن (0، 250 و 350 میلیگرم در کیلوگرم خاک از منبع اوره ) بر کاهش سمیت حاصل از سه سطح بور (0، 15، 30 میلی گرم در کیلوگرم خاک از منبع اسید بوریک(، در پسته رقم بادامی زرندی تحت شرایط گلخانهای بررسی شد. پس از هفت ماه از کاشت بذرها، نهالهای پسته برداشت و صفات مورد نظر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطوح کاربردی بور، غلظت بور در اندام هوایی و ریشه نهالها افزایش و وزن خشک آنها کاهش یافت. اما، استفاده از نیتروژن، تأثیر سوء بور بر وزن خشک را کاهش داد و منجر به افزایش وزن خشک و کاهش غلظت بور در اندام هوایی و ریشه نهال ها شد. کاربرد سطوح 250 و 350 میلی گرم نیتروژن در کیلوگرم خاک با تقویت سیستم رویشی گیاه و افزایش سبزینگی، جذب بور در اندام هوایی را به ترتیب 5/13 و 2/30 درصد کاهش داد و منجر به رقیق تر شدن غلظت بور در گیاه شد (اثر رقت) و اثرات حاصل از سمیت بور را کاهش داد. از این رو کاربرد بهینه نیتروژن به عنوان یکی از روشهای مدیریت، در کنترل سمیت بور در این شرایط توصیه میشود.
ناصر صداقتی؛ سید جواد حسینی فرد؛ اکبر محمدی محمدآبادی
چکیده
برداشت بی رویه از منابع آب کشاورزی در استان کرمان، باعث شده تا سالانه بطور متوسط حدود 1 متر افت سطح آب زیرزمینی را در این مناطق داشته باشیم. راندمان آبیاری سطحی در باغ های پسته، به دلیل خصوصیات ذاتی این روش آبیاری و نیز به کارگیری غیر صحیح آن، پائین می باشد. در شرایط بحرانی کنونی توسعه اصولی سیستم های آبیاری تحت فشار تاثیرات بسزایی در ...
بیشتر
برداشت بی رویه از منابع آب کشاورزی در استان کرمان، باعث شده تا سالانه بطور متوسط حدود 1 متر افت سطح آب زیرزمینی را در این مناطق داشته باشیم. راندمان آبیاری سطحی در باغ های پسته، به دلیل خصوصیات ذاتی این روش آبیاری و نیز به کارگیری غیر صحیح آن، پائین می باشد. در شرایط بحرانی کنونی توسعه اصولی سیستم های آبیاری تحت فشار تاثیرات بسزایی در بالا بردن راندمان کاربرد آب در باغ های پسته این منطقه دارد. لذا در این تحقیق دو سیستم آبیاری قطره ای سطحی و زیرسطحی (با دو عمق نصب 30 و 50 سانتیمتر) با سه تیمار آبیاری به میزان 40، 60 و 80 درصد نیاز آبی درختان پسته در روش آبیاری سطحی، به مدت 4 سال مورد مطالعه قرار گرفت. صفات رویشی و زایشی درختان، صفات کمی و کیفی محصول، کارایی مصرف آب و چگونگی توزیع رطوبت و همچنین شوری در محدوده ریشه درختان، از مهمترین فاکتورهای مورد اندازه گیری بودند. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، عمق نصب 30 سانتیمتر، بهترین وضعیت را داشت. بین سیستمهای آبیاری، مقادیر 60 و 80 درصد نیاز آبی، اختلاف معنی داری نداشتند این در حالی است که مقدار آب بکاررفته به میزان 40 درصد نیاز آبی، بر روی اغلب فاکتورهای مورد ارزیابی اثرات منفی معنی داری، نشان داد. بنابراین آبیاری قطره ای زیرسطحی با عمق نصب 30 سانتیمتر و میزان آب 60 درصد نیاز آبی در روش آبیاری سطحی، با کارایی مصرف آب 290/0 کیلوگرم محصول خشک در هر متر مکعب آب مصرفی و 25 درصد صرفه جویی در مصرف آب نسبت به روش آبیاری قطره ای سطحی، بهترین تیمار شناخته شد و قابل توصیه است.
