برومند صلاحی؛ رقیه ملکی مرشت
چکیده
بارش جزء تغییرپذیرترین عناصر اقلیمی با زمان و مکان است. نوسانات شدید بارندگی در مناطق مختلف جغرافیایی، لزوم بررسی این عنصر اقلیمی و ارائه ی مدل مناسب برای پیش بینی مقادیر آتی آن برای انجام برنامه ریزی های ناحیه ای را آشکار می کند. شهرستان اردبیل، همواره با نوسانات بارندگی و کمبود آب مواجه بوده است لذا در پژوهش حاضر، با استفاده از مدل ...
بیشتر
بارش جزء تغییرپذیرترین عناصر اقلیمی با زمان و مکان است. نوسانات شدید بارندگی در مناطق مختلف جغرافیایی، لزوم بررسی این عنصر اقلیمی و ارائه ی مدل مناسب برای پیش بینی مقادیر آتی آن برای انجام برنامه ریزی های ناحیه ای را آشکار می کند. شهرستان اردبیل، همواره با نوسانات بارندگی و کمبود آب مواجه بوده است لذا در پژوهش حاضر، با استفاده از مدل های پیش بینی اتورگرسیو مرتبه ی 2، وینترز و آریما، بارش-های ماهانه ی ایستگاه سینوپتیک اردبیل به عنوان نماینده ی شهرستان اردبیل برای یک دوره ی 31 ساله (2007-1977) مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. برای بررسی وجود یا عدم وجود تغییرات معنادار میانگین بارش ایستگاه سینوپتیک اردبیل، بارش این ایستگاه به دو دوره ی 1977 تا 1993 و 1994 تا 2010 تقسیم و برای آزمون اختلاف بارش دو دوره ی فوق، از آماره ی t استفاده گردید. نتایج حاصل از بررسی پارامتر بارش با استفاده از مدل های مذکور، سیر نزولی پارامتر مجموع بارش ماهانه ی ایستگاه مورد مطالعه را طی سال های آتی نشان داد. نتایج حاصل از تحلیل و مدل سازی مجموع بارش ماهانه ی ایستگاه سینوپتیک اردبیل با استفاده از مدل های مذکور نشان می دهد که مدل آریما با داشتن پایین ترین مقدار میانگین قدر مطلق درصد خطاها و بالاترین مقدار ضریب تعیین، بهتر از مدل های اتورگرسیو مرتبه ی 2، وینترز می باشد. شاخص های جذر میانگین مجذور خطاها، معیار آکائیک و میانگین قدر مطلق انحرافات مبیّن این بود که الگوی SARIMA(1,1,1)(2,0,1)12، کمترین مقدار عددی معیارهای مذکور را دارا می باشد لذا می تواند به عنوان الگوی مناسبی برای پیش بینی مقادیر بارش های ماهانه ی ایستگاه سینوپتیک اردبیل لحاظ گردد.
رضا گرمه ای؛ علیرضا فریدحسینی؛ سیدمجید هاشمی نیا؛ علی حجتی
چکیده
مدیریت حوضه های آبریز مستلزم استفاده از الگوهای هیدرولوژیکی است که نقش مهمی را در پیش بینی پاسخ حوضه به فرآیندهای بارش-رواناب ایفا می کنند. از طرفی ارزیابی رفتار حوضه نیز با الگو های ریاضی هیدرولوژیکی مستلزم واسنجی مدل با هدف تخمین و برآورد پارامترهای حوضه با بیشترین تطابق خروجی مدل با مجموعه ای از مقادیر مشاهداتی است. مهم ترین هدف ...
بیشتر
مدیریت حوضه های آبریز مستلزم استفاده از الگوهای هیدرولوژیکی است که نقش مهمی را در پیش بینی پاسخ حوضه به فرآیندهای بارش-رواناب ایفا می کنند. از طرفی ارزیابی رفتار حوضه نیز با الگو های ریاضی هیدرولوژیکی مستلزم واسنجی مدل با هدف تخمین و برآورد پارامترهای حوضه با بیشترین تطابق خروجی مدل با مجموعه ای از مقادیر مشاهداتی است. مهم ترین هدف واسنجی الگو های بارش-رواناب یافتن مقادیر بهینه مدل به گونه‌ای که بتوان بهترین منحنی را برای آبنمود های مشاهداتی و محاسباتی برازش داد. در این پژوهش، مدل هیدرولوژیکی HEC-HMS و الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات (PSO) به عنوان مدل بهینه ساز عمل می کنند. مدل تلفیقی ارائه شده بر حوضه سد کارده واقع در استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفته است. واسنجی مدل در رویکرد تک هدفه و با دو تابع هدف NASH و RMSE به طور جداگانه در رخداد-های مختلف انجام گرفت. نتایج حاکی از قابلیت مدل در واسنجی رخدادها تا حد قابل قبولی بود. هم چنین نتایج واسنجی با چهار معیار متفاوت ارزیابی شد. اعتباریابی در انتها با دسته پارامترهای حاصل از واسنجی انجام شد. نتایج نشان داد که مدل عملکرد چندان مطلوبی ندارد. لذا پیشنهاد یک مجموعه پارامتر بر اساس واسنجی رخدادهای منفرد و صحت سنجی تک رخداد باقی مانده ممکن نیست.
