علوم خاک
فاطمه علیزادگان؛ محمدعلی غلامی؛ سعید شیوخی سوغانلو
چکیده
به‌منظور بررسی اثرگذاری پساب شهری بر غلظت عناصر پرمصرف و فلزات سنگینِ خاک و برخی ویژگیهای ذرت، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل با تیمارهای آزمایشی شامل؛ عامل منبع آب آبیاری (پساب (W1) و آب چاه (W2))، و عامل روش آبیاری (زﻳﺮﺳﻄﺤﻲ (S1) و قطره‌ای نوار تیپ (S2))، در طول فصل رشد 99-1398، در لایسیمتر مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم ...
بیشتر
به‌منظور بررسی اثرگذاری پساب شهری بر غلظت عناصر پرمصرف و فلزات سنگینِ خاک و برخی ویژگیهای ذرت، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل با تیمارهای آزمایشی شامل؛ عامل منبع آب آبیاری (پساب (W1) و آب چاه (W2))، و عامل روش آبیاری (زﻳﺮﺳﻄﺤﻲ (S1) و قطره‌ای نوار تیپ (S2))، در طول فصل رشد 99-1398، در لایسیمتر مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. بر پایه یافته‌ها، تأثیر نوع منبع آبیاری بر قابلیت هدایت الکتریکی خاک، غلظت عناصر پرمصرف خاک و انباشت فلزات سنگین در خاک تفاوت معنی‌دار داشت (P ≤ 0.01). به‌طوری‌که بیشترین میزان قابلیت هدایت الکتریکی خاک با مقدار 8/1 دسی‌زیمنس بر متر، در شرایط استفاده از پساب مشاهده شد. بالاترین میزان نیتروژن کل، فسفر و پتاسیم به‌ترتیب با مقادیر 086/0، 2/24 و 2/226 میلی‌گرم بر کیلوگرم مربوط به منبع آب پساب بود. نتایج نشان داد که میزان انباشت فلزات سرب (07/0) و کادمیوم (014/0) خاک، در آبیاری با پساب نسبت به منبع آب چاه به ترتیب با 05/0 و 01/0 میلی‌گرم در کیلوگرم، افزایش یافت. همچنین تأثیر روش آبیاری و اثر متقابل منبع و روش آبیاری بر ویژگیهای شیمیایی، غلظت عناصر پرمصرفِ خاک و انباشت فلزات سنگین در خاک معنی‌دار نبود. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و بهره‌وری زیست‌توده در آبیاری با منبع پساب به‌ترتیب به میزان 66/918 کیلوگرم در هکتار و 45/1 کیلوگرم در مترمکعب مشاهده شد. بهره‌گیری از آبیاری زیرسطحی افزایش 67 درصدی عملکرد دانه و 28 درصدی بهره‌وری زیست‌توده در مقایسه با روش قطره‌ای نوار تیپ، را در پی داشت. بر پایه یافته‌ها، استفاده از پساب در مقایسه با آب چاه، باعث جذب میزان بیش‌تری از مقادیر سرب و کادمیوم در بخش‌های دانه، برگ و ساقه گیاه ذرت شد در حالیکه غلظت فلزات سنگین زه‌آب حاصل از آبیاری تفاوت معنی‌داری نداشتند. بهطور کلی، استفاده بهینه از پساب برای آبیاری، با بهبود شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک، افزایش عملکرد گیاه را به همراه دارد.
سامان حاجی نمکی؛ حجت امامی؛ امیر فتوت
چکیده
با توجه به بحران کمبود منابع آب و لزوم بهره‌برداری از منابع آب نامتعارف، بهره‌گیری مطلوب و بهینه از پساب فاضلاب شهری یکی از مباحث مهم پژوهش‌ها می‌باشد. در اراضی حاشیه رودخانه کشفرود مشهد از پساب تصفیه‌خانه پرکندآباد به عنوان منبع جایگزین آب آبیاری استفاده می‌شود. در این مطالعه برخی از ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک در ...
بیشتر
با توجه به بحران کمبود منابع آب و لزوم بهره‌برداری از منابع آب نامتعارف، بهره‌گیری مطلوب و بهینه از پساب فاضلاب شهری یکی از مباحث مهم پژوهش‌ها می‌باشد. در اراضی حاشیه رودخانه کشفرود مشهد از پساب تصفیه‌خانه پرکندآباد به عنوان منبع جایگزین آب آبیاری استفاده می‌شود. در این مطالعه برخی از ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک در دو گروه خاکهای آبیاری شده با پساب به مدت 10 سال و آب چاه مورد بررسی قرار گرفتند. اراضی به شکلی انتخاب شدند که همگی بافت یکسان (لومی) داشتند. کیفیت خاک منطقه مورد مطالعه با پارامترهای جرم مخصوص ظاهری (BD)، درصد رس، میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها (MWD)، شاخص پایداری ساختمان خاک (SI)، pH، نسبت جذب سدیم (SAR)، نیتروژن کل، پتاسیم، فسفر، کربن آلی، زیست توده (MBC) و تنفس میکروبی (BR) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد آبیاری با پساب سبب افزایش معنی‌دار پارامترهای SI، SAR، فسفر قابل دسترس، MBC، BR و کربن آلی نسبت به خاکهای شاهد شد و پارامترهای BD و درصد رس در خاکهای آبیاری شده با پساب نسبت به آب چاه کاهش معنی‌داری داشتند. همچنین در مورد pH، MWD، نیترژن کل و پتاسیم تفاوت معنی‌داری ایجاد نشد. همچنین نتابج آنالیز مؤلفه‌های اصلی نشان داد کربن آلی، نسبت جذب سدیم، نیتروژن، pH، جرم مخصوص ظاهری، میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها، تنفس میکروبی و پتاسیم قابل دسترس بیشترین تغییرات را در اثر آبیاری با پساب تصفیه خانه پرکندآباد در زمینهای حاشیه رودخانه کشف رود نشان دادند؛ به طوری‌که بر اساس تغییر این ویژگیها، خاکهای آبیاری شده با پساب و آب چاه را در دو گروه مجزا قرار گرفتند که نشان می‌دهد آبیاری با پساب بر خاکهای مورد مطالعه تأثیر قابل توجهی داشته است.
مریم حاج هاشم خانی؛ مهدی قبادی نیا؛ سید حسن طباطبائی؛ علیرضا حسین پور؛ سعداله هوشمند گوچی
چکیده
با توجه به کمبود منابع آب، امروزه از پساب ها به عنوان یکی از منابع آبیاری استفاده می‌شود. در این راستا استفاده از جاذب ها از جمله زئولیت ها برای بهبود ویژگی های پساب توصیه شده است. نتایج نشان داده که زئولیت طبیعی هرچند باعث کاهش غلظت آلودگی خروجی می‌گردد اما نفوذپذیری خاک را به شدت کاهش می‌دهد که می‌تواند اثرات نامطلوبی روی خاک گذارد. ...
بیشتر
با توجه به کمبود منابع آب، امروزه از پساب ها به عنوان یکی از منابع آبیاری استفاده می‌شود. در این راستا استفاده از جاذب ها از جمله زئولیت ها برای بهبود ویژگی های پساب توصیه شده است. نتایج نشان داده که زئولیت طبیعی هرچند باعث کاهش غلظت آلودگی خروجی می‌گردد اما نفوذپذیری خاک را به شدت کاهش می‌دهد که می‌تواند اثرات نامطلوبی روی خاک گذارد. این پژوهش در سال 1391 در دانشگاه شهرکرد در 27 ستون PVC به منظور بررسی اثر ذرات میکروزئولیت اصلاح شده روی نفوذپذیری و کیفیت زه‌آب خروجی انجام شد. آزمایش ها شامل دو فاکتور نوع میکروزئولیت(طبیعی و اصلاح شده) و روش کاربرد میکروزئولیت(مخلوط و لایه ای) با سه تکرار و در مجموع 9 تیمار بود. تزریق پساب به داخل خاک به طریق غرقابی و 15 مرتبه با تناوب هفتگی تکرار شد. حجم پساب به کار برده شده در هر مرتبه آبیاری برابر nv می باشد. در تناوب های تزریق 1، 3، 5، 7، 11 و 15 نفوذ به روش بار افتان اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که به ترتیب تیمارهای اصلاح شده شامل مخلوط، لایه ای در وسط و لایه ای در سطح بیشترین سرعت نفوذ و تیمارهای همراه با زئولیت طبیعی شامل مخلوط، لایه ای در وسط و لایه ای در سطح دارای کمترین سرعت نفوذ بودند. همچنین نمونه های اصلاح شده 111 درصد نسبت به تیمارهای طبیعی مقدار کلسیم زه آب خروجی را کاهش داده و در نتیجه باعث شدند که تیمارهای اصلاح شده %45 نسبت به تیمار شاهد و %132 نسبت به تیمارهای اصلاح نشده میزان SAR را کاهش دهند.
محمد کریم زاده؛ امین علیزاده؛ مرضیه محمدی آریا
چکیده
یکی از عوامل مهم که حفظ و توسعه کشاورزی اراضی فاریاب را در نواحی خشک محدود می سازد کمبود آب است. استفاده مجدد از پساب فاضلاب شهری بعنوان یکی از منابع آبی غیر متعارف بخصوص در اراضی مجاور شهرهای بزرگ دنیا مورد توجه است. یکی از مهمترین خصوصیات فیزیکی خاک متأثر از استفاده پساب، هدایت هیدرولیکی اشباع خاک است. به منظور بررسی تأثیر پساب بر ...
بیشتر
یکی از عوامل مهم که حفظ و توسعه کشاورزی اراضی فاریاب را در نواحی خشک محدود می سازد کمبود آب است. استفاده مجدد از پساب فاضلاب شهری بعنوان یکی از منابع آبی غیر متعارف بخصوص در اراضی مجاور شهرهای بزرگ دنیا مورد توجه است. یکی از مهمترین خصوصیات فیزیکی خاک متأثر از استفاده پساب، هدایت هیدرولیکی اشباع خاک است. به منظور بررسی تأثیر پساب بر ، با انتخاب مزارع با بافتهای شن، لوم سیلتی و رس در محدوده تصفیه خانه پرکندآباد 2 مشهد که در 5 سال گذشته بطور پیوسته تحت آبیاری با آب یا پساب بوده اند نمونه دست نخورده تهیه و در آزمایشگاه، با استفاده از آب، پساب و مخلوط حجمی یکسان از آب و پساب مقادیر و وزن مخصوص ظاهری خاک تعیین گردید. نتایج نشان داد که آبیاری مزارع با پساب با مقدار ماده جامد معلق 60 میلی گرم در لیتر موجب کاهش در بافتهای مختلف می شود. کاهش در خاک با بافت رس به میزان 9درصد و در خاکهای لوم سیلتی و شن به ترتیب 5/4 و 2 درصد بود.استفاده از آب بعنوان سیال آزمایش تاثیری بر افزایش مقدار نداشت به گونه ای که آبشویی خاک تحت تیمار آبیاری با پساب، هدایت اشباع آب در خاک را فقط به میزان 3 درصد افزایش داد که بیانگر عدم تأثیر استفاده از یک مرحله آبشویی در بهبود هدایت آب در خاک می باشد. بیشترین تغییر در خاک رس به میزان 11 درصد و کمترین آن در خاک شن به میزان 6/0 درصدحاصل گردید که با توجه به میزان مواد معلق موجود در پساب (60 میلی گرم در لیتر) استفاده از پساب در آبیاری، در انسداد منافذ ریز خاک تأثیر داشته است. بنظر می رسد میزان مواد معلق جامد پساب، دانه بندی خاک و طول دوره استفاده مداوم از پساب، از عوامل مؤثر در تغییر ویژگیهای فیزیکی خاک از جمله ضریب هدایت اشباع آب در خاک و وزن مخصوص ظاهری خاک است.
