هادی افشار؛ سید حسین صدرقاین
چکیده
یکی از اهداف مهم آبیاری استفاده بهینه از واحد حجم آب در شرایط محدود منابع آب می‌باشد. در زراعت ذرت تراکم بوته و آرایش کاشت مناسب از گزینه‌های مهم برای افزایش بهره وری آب می باشد. برای رسیدن به این هدف آزمایشی به مدت سه سال در استان خراسان رضوی بر روی ذرت دانه‌ای رقم کرج 700 بصورت طرح کرت های نواری خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
یکی از اهداف مهم آبیاری استفاده بهینه از واحد حجم آب در شرایط محدود منابع آب می‌باشد. در زراعت ذرت تراکم بوته و آرایش کاشت مناسب از گزینه‌های مهم برای افزایش بهره وری آب می باشد. برای رسیدن به این هدف آزمایشی به مدت سه سال در استان خراسان رضوی بر روی ذرت دانه‌ای رقم کرج 700 بصورت طرح کرت های نواری خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آبیاری قطره ای زیرسطحی در سه سطح مختلف آب (50، 75 و100 درصد نیاز آبی کامل) در کرت های عمودی و تیمارهای تراکم بوته مشتمل بر سه تراکم 65، 75 و 85 هزار بوته در هکتار در کرت های افقی اجرا شدند. هم چنین در کرت های فرعی آزمایش دو آرایش کاشت یک ردیفه و دو ردیفه برروی پشته‌هائی به عرض 75 سانتی‌متر کشت گردید. نتایج نشان داد که تنها عملکرد دانه در هر سه سال تحت تاثیر تیمار میزان آب آبیاری قرار گرفت و تیمارهای دیگر این صفت را تحت تاثیر قرار نداند. بیشترین مقدار عملکرد دانه در طول سه سال اجرای طرح مربوط به تیمار 100 درصد تامین نیاز آبی و کمترین آن در تیمار 50 درصد تامین نیاز آبی مشاهده گردید. اثر تیمار سطوح آبیاری بر کارایی مصرف آب به جزء سال اول در دو سال دیگر اختلاف معنی داری درسطح 1% از خود نشان داد. گر چه در سال اول اثر هیچ کدام از تیمارها بر کارائی مصرف آب معنی دار نشد ولی در هر سه سال بالاترین میزان کارائی مصرف آب از تیمار 100% تامین نیاز آبی حاصل شد. همچنین سه میزان تراکم بوته و دو روش کاشت نیز در این عامل از نظر آماری با یکدیگر تفاوت معنی داری نداشتند. ارتفاع بوته در تمامی سال ها تحت تأثیر مقدار آب قرار گرفت همچنین این صفت در سال های دوم و سوم تحت تأثیر روش کاشت نیز قرار گرفت. بیشترین ارتفاع بوته در تیمار 100 درصد نیاز آبی و کمترین آن در تیمار 50 درصد نیاز آبی بود. وزن 300 دانه در بین تیمارهای مختلف در سال دوم تحت تأثیر روش کاشت قرار گرفت و در سال سوم سطوح آبیاری نیز این صفت را تحت تأثیر قرار داد.
هادی افشار؛ سید حسین صدرقاین؛ حمید رضا مهرآبادی
چکیده
به منظور کاهش تبخیر از سطح خاک و بهبود راندمان آبیاری و کاهش آب مصرفی در زراعت پنبه (Gossypium hirsutum L.) از مالچ پلاستیک بر روی ردیف های کشت استفاده شد. این مطالعه به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید که در آن عامل اصلی دور آبیاری دارای 3 سطح 6، 9 و 12 روز و عامل فرعی شامل 3 سطح 1- مالچ پلاستیک سیاه رنگ 2- مالچ ...
بیشتر
به منظور کاهش تبخیر از سطح خاک و بهبود راندمان آبیاری و کاهش آب مصرفی در زراعت پنبه (Gossypium hirsutum L.) از مالچ پلاستیک بر روی ردیف های کشت استفاده شد. این مطالعه به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید که در آن عامل اصلی دور آبیاری دارای 3 سطح 6، 9 و 12 روز و عامل فرعی شامل 3 سطح 1- مالچ پلاستیک سیاه رنگ 2- مالچ پلاستیک سفید (غیر شفاف) و 3- تیمار شاهد (بدون استفاده از ورقه های پلاستیکی) بود. آزمایش طی دو سال در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشمر اجرا شد. رطوبت خاک قبل از هر آبیاری در هر تیمار اندازه گیری و کمبود رطوبت خاک تا ظرفیت زراعی به خاک داده شد. نتایج نشان داد که دور های مختلف آبیاری برعملکرد و کارایی مصرف آب اثر معنی داری ندارد. نوع پوشش توانست برهر سه عامل حجم آب مصرف شده، عملکرد و کارایی مصرف آب اثر معنی داری در سطح 1 و 5 درصد بگذارد. تجزیه مرکب نتایج نشان داد که بالاترین عملکرد و کارائی مصرف آب از دور آبیاری 6 روز و تیمار مالچ پلاستیکی سفید رنگ حاصل شد. اثر متقابل دور آبیاری و نوع پوشش تنها برمقدار آب مصرف شده در سطح 1 درصد معنی دار گردید و بر عملکرد و کارایی مصرف آب تاثیر معنی داری نداشت. همچنین نتایج حاکی از تاثیربیشتر استفاده از ورقه های پلاستیکی سیاه رنگ بر کاهش آب مصرفی بود.
سید حسین صدرقاین؛ مهدی اکبری؛ هادی افشار؛ محمد مهدی نخجوانی مقدم
چکیده
چکیده
به‌منظور ارزیابی فنی سه سیستم آبیاری میکرو بر عملکرد گوجه فرنگی در سه سطح تأمین آب، طرح تحقیقاتی طی دو سال زراعی در مرکز تحقیقات کشاورزی ورامین به مرحله اجرا در آمد. در این طرح، سه سیستم آبیاری میکرو شامل، آبیاری قطره‌ای نواری تیپ زیر سطح خاک (A1) ، آبیاری قطره‌ای نواری تیپ روی سطح خاک( A2) و آبیاری قطره‌ای با لوله‌های قطره چکان ...
بیشتر
چکیده
به‌منظور ارزیابی فنی سه سیستم آبیاری میکرو بر عملکرد گوجه فرنگی در سه سطح تأمین آب، طرح تحقیقاتی طی دو سال زراعی در مرکز تحقیقات کشاورزی ورامین به مرحله اجرا در آمد. در این طرح، سه سیستم آبیاری میکرو شامل، آبیاری قطره‌ای نواری تیپ زیر سطح خاک (A1) ، آبیاری قطره‌ای نواری تیپ روی سطح خاک( A2) و آبیاری قطره‌ای با لوله‌های قطره چکان دار ((A3 به‌عنوان عامل اصلی و سه سطح تأمین آبB1 ، B2و B3 به ترتیب به میزان50، 75 و 100 درصد تأمین آب مورد نیاز گیاه به‌عنوان عامل فرعی در قالب طرح کرتهای خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد، بیشترین عملکرد محصول مربوط به روش آبیاری تیپ در عمق خاک با سطح تأمین 100 درصد نیاز آبی گیاه بود، ولی تفاوت معنی داری بین میانگین عملکرد این روش آبیاری با روش آبیاری قطره ای با تأمین آب به میزان 75 درصد نیاز آبی وجود نداشت. همین طور بین میانگین میزان آب مصرفی این دو روش آبیاری تفاوت معنی داری وجود نداشت. کارایی مصرف آب در روش آبیاری قطره ای با تأمین 75 درصد نیاز آبی، به طور معنی داری بیشتر از میانگین کارایی مصرف آب درسایر تیمارها بود، و فقط با روش آبیاری قطره‌ای تیپ در عمق خاک با تأمین 100 درصد نیاز آبی تفاوت معنی دار نداشت. این نتایج نشان می‌دهد که حداکثر محصول گوجه فرنگی زمانی اتفاق می‌افتد، که نیاز آبی گیاه به طور کامل تأمین شود. لذا با توجه به نتایج بدست آمده، تیمار آبیاری قطره‌ای تیپ در عمق خاک با تأمین 100 درصد نیاز آبی با مصرف3920 متر مکعب آب در هکتار و تولید 49037 کیلوگرم گوجه فرنگی در هکتار از سایر تیمارها برتری داشته وبرای جاهایی که محددیت منابع آبی وجود نداشته باشد برای حصول حداکثر عملکرد قابل توصیه به کشاورزان می‌باشد. در صورتی که محدودیت منابع آبی در طول فصل رشد وجود داشته باشد روش آبیاری قطره‌ای با تأمین 75 درصد نیاز آبی برای حصول حداکثر کارایی مصرف آب پیشنهاد می‌گردد.
واژه های کلیدی: آبیاری قطره ای، آبیاری تیپ، کارایی مصرف آب، گوجه فرنگی، ورامین
جواد طباطبایی یزدی؛ سید ابوالقاسم حقایقی مقدم؛ مسعود قدسی؛ هادی افشار
چکیده
چکیده
استحصال آب باران یکی از شاخص‌ترین تکنیک‌های مدیریت بهره‌برداری از آب باران برای مقابله با کم آبی می‌باشد که در مناطق مواجه با کمبود آب بسرعت در حال توسعه می باشد. مبنای این روش اختصاص سطحی از زمین برای جمع‌آوری نزولات و سپس ذخیره‌سازی آن برای استفاده در زمان مورد نیاز می‌باشد. با توجه به تنوع روشهای استحصال آب باران، باید ...
بیشتر
چکیده
استحصال آب باران یکی از شاخص‌ترین تکنیک‌های مدیریت بهره‌برداری از آب باران برای مقابله با کم آبی می‌باشد که در مناطق مواجه با کمبود آب بسرعت در حال توسعه می باشد. مبنای این روش اختصاص سطحی از زمین برای جمع‌آوری نزولات و سپس ذخیره‌سازی آن برای استفاده در زمان مورد نیاز می‌باشد. با توجه به تنوع روشهای استحصال آب باران، باید در انتخاب روش مناسب به ویژگی‌هایی از قبیل مقدار بارندگی و نحوه توزیع آن، توپوگرافی زمین، نوع خاک، عمق خاک و عوامل اقتصادی و اجتماعی هر منطقه توجه جدی نمود. در این مقاله، نتایج طراحی و اجرای یک طرح پایلوت استحصال آب باران در منطقه خشک و نیمه خشک شمال‌شرق ایران (مشهد) ارائه گردیده است. رواناب از یک سطح پوشش داده شده با پلاستیک به مساحت 5000 مترمربع جمع‌آوری شد و به داخل یک مخزن زمینی 500 مترمکعبی هدایت گردید. کرتهای آزمایشی در مجاورت سطوح جمع‌آوری آب باران قرار گرفته و شامل 8 کرت جداگانه هر کدام به مساحت 85×6 مترمربع بود. از طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار (چهار کرت آبیاری تکمیلی و 4 کرت شاهد دیم) بعنوان قالب آماری طرح استفاده گردید. برای استفاده هرچه بهتر از آب باران استحصال شده، آبیاری به روش قطره‌ای با نوارهای آبیاری 4 لیتر در ساعت در واحد طول انجام شد. نتایج نشان داد در طی سال اول و دوم انجام آزمایش، عملکرد دانه در تیمار آبیاری تکمیلی به‌ترتیب 70% و 87% نسبت به تیمار دیم افزایش نشان داد. این در حالی است که در طی این دو سال بترتیب 35% و 70% نیاز آبی گیاه گندم در طی فصل رشد از طریق آبیاری تکمیلی تامین شد. نتایج این تحقیق نشان داد که در مناطقی با ارتفاع باران سالانه متوسط تا 150 میلیمتر نیز می توان مشروط به استحصال آب باران از زمین‌های اطراف و انجام 2 نوبت آبیاری تکمیلی، نسبت به کشت گندم در اراضی مستعد اقدام نمود و انتظار داشت که عملکرد گندم تا دو برابر نسبت به شرایط دیم افزوده شود.
واژه‌های کلیدی: استحصال آب باران، آبیاری تکمیلی، گندم دیم، منطقه مشهد
