آب و خاک - فهرست مقالات

علوم خاک

اثر تغذیه زیستی و پرایمینگ بذر بر رشد و عملکرد ژنوتیپ‌های نخود کابلی (Cicer arietinum L.)

حسین ایوبی؛ جعفر نباتی؛ احمد نظامی؛ محمد کافی

دوره 35، شماره 5 ، آذر و دی 1400، ، صفحه 689-701

https://doi.org/10.22067/jsw.2021.70395.1054

چکیده

به‌منظور مطالعه اثر تغذیه زیستی و پرایمینگ بذر بر رشد و عملکرد ژنوتیپ‌های امیدبخش نخود کابلی MCC463)، MCC741، ILC8617، ILC72، FLIP02-51C) آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 98–1397 اجرا گردید. عوامل آزمایش شامل تیمارهای تغذیه‌ای به‌عنوان کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‌های نخود به‌عنوان ... بیشتر به‌منظور مطالعه اثر تغذیه زیستی و پرایمینگ بذر بر رشد و عملکرد ژنوتیپ‌های امیدبخش نخود کابلی MCC463)، MCC741، ILC8617، ILC72، FLIP02-51C) آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 98–1397 اجرا گردید. عوامل آزمایش شامل تیمارهای تغذیه‌ای به‌عنوان کرت‌های اصلی و ژنوتیپ‌های نخود به‌عنوان کرت‌های فرعی بود. تیمارهای تغذیه‌ای شامل: 1- پرایمینگ بذر همراه با کاربرد باکتری‌های آزادزی تثبیت‌کننده نیتروژن، باکتری حل‌کننده فسفات و باکتری حل‌کننده پتاسیم (P+BF) 2- کاربرد باکتری‌های آزادزی تثبیت‌کننده نیتروژن، باکتری حل‌کننده فسفات و باکتری حل‌کننده پتاسیم (BF) 3- کاربرد باکتری‌های آزادزی تثبیت‌کننده نیتروژن، باکتری حل‌کننده فسفات و باکتری حل‌کننده پتاسیم همراه با محلول‌پاشی اسیدآمینه، پتاسیم و سیلیسیم (BF+F) 4 -پرایمینگ بذر همراه با کاربرد باکتری‌های آزادزی تثبیت‌کننده نیتروژن، باکتری حل‌کننده فسفات و باکتری حل‌کننده پتاسیم همراه با محلول‌پاشی اسیدآمینه، پتاسیم و سیلیسیم (P+BF+F) و 5- شاهد (بدون تغذیه) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار کلروفیل a در BF در ژنوتیپ MCC463 حاصل شد که نسبت به شاهد 3/1 برابر افزایش داشت. بیشترین مقدار کلروفیل b در BF+F در ژنوتیپ FLIP02-51 به‌دست آمد. بیشترین شاخص سطح سبز در ژنوتیپ MCC741 در P+BF حاصل گردید. بیشترین زیست‌توده تولیدی در BF+F در ژنوتیپ ILC8617 مشاهده شد که 24 درصد در مقایسه با شاهد بیشتر بود. بیشترین عملکرد دانه در ژنوتیپ MCC741 در BF با 1590 کیلوگرم در هکتار حاصل شد که نسبت به شاهد افزایش 2 برابری داشت. به‌طورکلی می‌توان عنوان کرد که استفاده از کودهای زیستی سبب بهبود اغلب صفات گیاه نخود در شرایط مزرعه شد.

بررسی واکنش عملکرد ارقام پنبه حساس و متحمل به خشکی در شرایط تنش کمبود آب

حمید رضا مهرآبادی؛ احمد نظامی؛ محمد کافی؛ ملیحه احمدی فرد

دوره 30، شماره 5 ، آذر و دی 1395، ، صفحه 1415-1425

https://doi.org/10.22067/jsw.v0i0.46506

چکیده

بررسی عکس العمل ارقام متحمل و حساس گیاه در شرایط تنش می تواند منجر به بهبود صفات مرتبط با تحمل و افزایش رشد و عملکرد گیاه پنبه در مناطق خشک شود. این پژوهش به منظور ارزیابی واکنش عملکرد چهار رقم حساس و متحمل به خشکی پنبه در سطوح مختلف آبیاری انجام گرفت. ارقام پنبه به عنوان کرت‌های فرعی در سه سطح آب آبیاری (به میزان 33، 66 و 100 نیاز آبی) به ... بیشتر

بررسی مقاومت زمستانه در نعناع فلفلی ( .Mentha piperita L) با استفاده از شاخص نشت الکترولیت‌ها

احمد نظامی؛ مریم جانعلی زاده قزوینی؛ طیبه خیرخواه؛ مرتضی گلدانی؛ کمال حاج محمدنیا قالی باف

دوره 30، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1395، ، صفحه 222-235

https://doi.org/10.22067/jsw.v30i1.37317

چکیده

به منظور ارزیابی تحمل به سرمای نعناع فلفلی آزمایشی بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در شرایط کنترل شده انجام شد. برای این منظور نمونه‌هایی از استولون و ریزوم گیاه بصورت ماهانه (از آذر 1389 تا فروردین 1390) از مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد برداشت‌ شده و پس از انتقال به آزمایشگاه، در فریزر ترموگرادیان ... بیشتر به منظور ارزیابی تحمل به سرمای نعناع فلفلی آزمایشی بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در شرایط کنترل شده انجام شد. برای این منظور نمونه‌هایی از استولون و ریزوم گیاه بصورت ماهانه (از آذر 1389 تا فروردین 1390) از مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد برداشت‌ شده و پس از انتقال به آزمایشگاه، در فریزر ترموگرادیان در معرض دماهای پایین (از صفر تا 20- درجه سانتی‌گراد با فواصل 4 درجه سانتی‌گراد) قرار گرفتند. برای تعیین پایداری غشای پلاسمایی، درصد نشت الکترولیت‌ها اندازه‌گیری شد و سپس دمای 50 درصد کشندگی گیاهان بر اساس درصد نشت الکترولیت‌ها (LT50el) محاسبه شد. نتایج نشان داد که با کاهش دما درصد نشت الکترولیت‌ها از هر دو اندام افزایش یافت، بطوری‌که درصد نشت مواد در دمای 20- درجه سانتی‌گراد 50 درصد بیشتر از تیمار شاهد (دمای صفر درجه سانتی‌گراد) بود. بیشترین درصد نشت الکترولیت‌ها در استولون در دمای 20- درجه سانتی‌گراد در ماه فروردین و کمترین آن در همین اندام در دمای 4- درجه سانتی‌گراد و در آذر ماه ثبت شد. گستره LT50el برای استولون‌ها بسته به تاریخ نمونه برداری بین 4/8- تا 5/14- درجه سانتی‌گراد و در ریزوم‌ها بین 8/8- تا 9/13- درجه سانتی‌گراد متغیر بود. بر اساس شاخص‌های درصد نشت الکترولیت‌ها و LT50el، به نظر می‌رسد که نعناع فلفلی توانایی تحمل به یخ‌زدگی تا دمای 14- درجه سانتی‌گراد را طی ماه‌های سرد سال دارد.

تاثیر محلول پاشی متانول و مقدار آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود (Cicer arietinum L.)

شهربانو طاهرآبادی؛ مهدی پارسا؛ احمد نظامی

دوره 26، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1391

https://doi.org/10.22067/jsw.v0i0.13651

چکیده

تحقیقات اخیر نشان می دهد که محلول پاشی متانول موجب افزایش رشد و نمو گیاهان زراعی سه کربنه در مناطق خشک می شود. به همین منظور آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. آبیاری با سه مقدار 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی و محلول پاشی متانول در چهار سطح ... بیشتر

واکنش عملکرد و اجزای عملکرد ارقام نخود (Cicer arietinum L.) به آبیاری تکمیلی در مراحل مختلف فنولوژی

الیاس رضائیان زاده؛ مهدی پارسا؛ علی گنجعلی؛ احمد نظامی

دوره 25، شماره 5 ، آذر و دی 1390

https://doi.org/10.22067/jsw.v0i--.11219

چکیده

چکیده به‌منظور بررسی تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم نخود ( 482ILC، جم و کرج)، آزمایشی در سال زراعی 1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت بلوک با طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. که رژیم‌های آبیاری شامل، آبیاری کامل، آبیاری تکمیلی (یک نوبت ... بیشتر چکیده به‌منظور بررسی تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم نخود ( 482ILC، جم و کرج)، آزمایشی در سال زراعی 1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت بلوک با طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. که رژیم‌های آبیاری شامل، آبیاری کامل، آبیاری تکمیلی (یک نوبت آبیاری در یکی از مراحل فنولوژیک شاخه‌دهی، گل‌دهی، تشکیل غلاف و دانه بستن) و بدون آبیاری (دیم) به‌عنوان فاکتورهای اصلی و ارقام نخود به‌عنوان فاکتورهای فرعی مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که سطوح مختلف آبیاری تکمیلی تأثیر معنی‌داری بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام نخود داشت. به‌طوری‌که در بین رژیم‌های آبیاری تکمیلی، تعداد غلاف در ساقه اصلی، تعداد غلاف در ساقه‌های فرعی، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در تک بوته، وزن 100 دانه و عملکرد دانه در شرایط آبیاری در مرحله گل‌دهی به‌طور معنی‌داری بیشتر از سایر رژیم‌های آبیاری بود. میانگین کلیه صفات به استثنای تعداد غلاف در ساقه اصلی و ساقه های فرعی در شرایط آبیاری کامل بیشتر از رژیم‌های آبیاری‌های تکمیلی بود. در بین ارقام، رقم 482ILC بیشترین و رقم کرج کمترین عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت را دارا بودند. عملکرد دانه بالاترین همبستگی را با سرعت (**81/0r=) و دوره موثر پر شدن دانه (**79/0r=) داشت. در بین اجزای عملکرد، وزن دانه بالاترین همبستگی را با عملکرد دانه ( **75/0 r= ) نشان داد. نتایج مطالعه نشان داد که در بین مراحل فنولوژی گیاه نخود، مرحله گل‌دهی حساس‌ترین مرحله به کمبود آب است و در شرایط محدودیت آب، با انجام آبیاری در این مرحله می‌توان عملکرد نخود را به‌صورت قابل توجهی افزایش داد. همچنین رقم482 ILC، در شرایط تنش خشکی و آبیاری تکمیلی نسبت به سایر ارقام واکنش بهتری نشان داد. واژه‌های کلیدی: آبیاری تکمیلی، تنش خشکی، سرعت پر شدن دانه، صفات مورفولوژیک، عملکرد دانه، نخود

اثرات آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام عدس (Lens culinaris Medik.) در شرایط آب و هوایی مشهد

فریده سادات حسینی؛ احمد نظامی؛ مهدی پارسا؛ کمال حاج محمدنیا قالی باف

دوره 25، شماره 3 ، مرداد و شهریور 1390

https://doi.org/10.22067/jsw.v0i0.9697

چکیده

چکیده آبیاری تکمیلی در اغلب مناطق ایران، جهت تولید مناسب محصولات زراعی ضروری می‌باشد. لذا به منظور بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم عدس (Lens culinaris Medik.)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت اسپلیت بلوک در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. در این آزمایش، آبیاری ... بیشتر چکیده آبیاری تکمیلی در اغلب مناطق ایران، جهت تولید مناسب محصولات زراعی ضروری می‌باشد. لذا به منظور بررسی اثر آبیاری تکمیلی بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم عدس (Lens culinaris Medik.)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت اسپلیت بلوک در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. در این آزمایش، آبیاری به عنوان فاکتور اصلی شامل شش سطح (آبیاری در تمام مراحل فنولوژی گیاه، انجام یک بار آبیاری در هر کدام از مراحل شاخه‌دهی، گل‌دهی، غلاف‌دهی، پر شدن دانه‌ها و بدون آبیاری طی فصل رشد) و ارقام عدس (رباط، کالپوش و گچساران) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که آبیاری تکمیلی سبب بهبود معنی‌دار تعداد غلاف در بوته، وزن 100 دانه، عملکرد اقتصادی و عملکرد بیولوژیک شد. به طوری که تیمار آبیاری تکمیلی در مرحله گل‌دهی پس از تیمار آبیاری کامل، بالاترین مقدار این صفات (به استثنای وزن 100 دانه) را داشت. وزن 100 دانه در تیمارهای آبیاری در مرحله غلاف‌دهی و پر شدن دانه نسبت به آبیاری در مرحله گل‌دهی افزایش معنی‌داری داشت. در تیمار بدون آبیاری، رقم گچساران بیشترین عملکرد را تولید کرد. آبیاری در مرحله گل‌دهی بیشترین عملکرد را در بین سطوح آبیاری تکمیلی داشت، به‌طوری‌که این افزایش عملکرد در ارقام رباط، کالپوش و گچساران به ترتیب 60، 60 و 39 درصد نسبت به تیمار بدون آبیاری بود. با توجه به نتایج فوق، انجام یک نوبت آبیاری تکمیلی در مرحله گل‌دهی در افزایش تعداد غلاف و عملکرد عدس مؤثرتر بوده است. واژه های کلیدی: آبیاری، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، عدس

مطالعه تاثیر رژیم آبیاری بر عملکرد و برخی از خصوصیات کیفی سه رقم سیب زمینی(Solanum tuberosum L.)

علی اسکندری؛ حمیدرضا خزاعی؛ احمد نظامی؛ محمد کافی

دوره 25، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390

https://doi.org/10.22067/jsw.v0i0.9299

چکیده

چکیده به منظور مطالعه تاثیر رژیم آبیاری و رقم بر عملکرد و برخی از خصوصیات کیفی سیب زمینی، آزمایشی در سال 1388 به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه نوع رژیم آبیاری: تامین 100 درصد نیاز آبی گیاه ‍(I1)، تامین 70 درصد نیاز آبی سیب زمینی پس از سبز ... بیشتر چکیده به منظور مطالعه تاثیر رژیم آبیاری و رقم بر عملکرد و برخی از خصوصیات کیفی سیب زمینی، آزمایشی در سال 1388 به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه نوع رژیم آبیاری: تامین 100 درصد نیاز آبی گیاه ‍(I1)، تامین 70 درصد نیاز آبی سیب زمینی پس از سبز شدن بوته ها تا قبل از مراحل حساس رشد سیب زمینی از جمله آغازش غده و غده بندی گیاه، (I2) و تامین 70 درصد نیاز آبی سیب زمینی در طول دوره رشد گیاه (I3) و ارقام مورد استفاده شامل آگریا، آلمرا و سینورا بودند. نتایج آزمایش نشان داد که از نظر عملکرد کل غده و تعداد غده بازار پسند در کلیه رژیم‌های آبیاری رقم آگریا نسبت به سایر ارقام برتری داشت. وزن متوسط غده بازار پسند و درصد نشاسته غده رقم آگریا در مقایسه با دو رقم دیگر بیشتر بود، در حالی که رقم آلمرا بصورت معنی داری درصد ماده خشک غده بیشتری را نسبت به سایر ارقام داشت. همچنین با افزایش حجم آبیاری بکار رفته کلیه صفات کمی و کیفی اندازه گیری شده بجز وزن مخصوص غده بهبود یافت. در مجموع با توجه به نتایج این آزمایش به نظر می‌رسد با کاهش 30 درصد در حجم آبیاری قبل از دوره آغازش غده می‌توان عملکرد نسبتا قابل قبولی را برای رقم آگریا نسبت به سایر ارقام انتظار داشت. واژه‌های کلیدی: سیب زمینی، رژیم آبیاری، رقم، غده بازارپسند

مطالعه اثرات تنش یخ زدگی بر گیاه مینای چمنی (Bellis perennis) در شرایط کنترل شده

سیدمحمدجواد موسوی؛ سمیه نظامی؛ ابراهیم ایزدی دربندی؛ احمد نظامی؛ مریم یوسف ثانی؛ فاطمه کیخاآخر

دوره 25، شماره 2 ، خرداد و تیر 1390

https://doi.org/10.22067/jsw.v0i0.9484

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی تحمل به یخ زدگی گیاه مینای چمنی در شرایط کنترل شده و به صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. به این منظور گیاهان پس از کشت و رشد در خزانه در اواسط تابستان تا اوایل پاییز و خوسرمایی در شرایط طبیعی در طول پاییز، در مرحله 8-7 برگی با قرار گرفتن در فریزر ترموگرادیان در معرض 12 دمای یخ زدگی (صفر، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12-، ... بیشتر

تعیین چرخه های یخ و ذوب و پهنه بندی مناطق مستعدآن با GIS در استان خراسان رضوی

محمد موسوی بایگی؛ بتول اشرف؛ احمد نظامی

دوره 24، شماره 5 ، آذر و دی 1389

https://doi.org/10.22067/jsw.v0i0.5279

چکیده

چکیده کاهش و افزایش مداوم دما طی یک دوره زمانی کوتاه مدت که اصطلاحاً چرخه های یخ و ذوب نامیده می شود، یکی از عوامل مهم خسارت به محصولات کشاورزی است. در این تحقیق برای تعیین چرخه های یخ و ذوب در استان خراسان رضوی، داده های دمای کمینه و بیشینه روزانه نه ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در طی 20 سال آماری (1387- 1368) مورد استفاده قرار گرفت. همچنین شش ... بیشتر چکیده کاهش و افزایش مداوم دما طی یک دوره زمانی کوتاه مدت که اصطلاحاً چرخه های یخ و ذوب نامیده می شود، یکی از عوامل مهم خسارت به محصولات کشاورزی است. در این تحقیق برای تعیین چرخه های یخ و ذوب در استان خراسان رضوی، داده های دمای کمینه و بیشینه روزانه نه ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در طی 20 سال آماری (1387- 1368) مورد استفاده قرار گرفت. همچنین شش گستره دمایی مشخص شامل: دماهای کمینه کوچک تر و مساوی 2- و دماهای بیشینه بزرگ تر و مساوی 2 (A)، دماهای کمینه کوچک تر و مساوی 3- و دماهای بیشینه بزرگ تر و مساوی 3 (B)، دماهای کمینه کوچک تر و مساوی 5- و دماهای بیشینه بزرگ تر و مساوی 5 (C)، دماهای کمینه برابر 2- و بیشینه بزرگ تر از 2 (D)، دماهای کمینه برابر 3- و بیشینه بزرگ تر از 3 (E) و دماهای کمینه برابر 5- و بیشینه بزرگ تر از 5 (F) که امکان رخداد این پدیده در آن ها بیش تر است، در نظر گرفته شد. پس از پردازش داده ها توسط یک برنامه کامپیوتری در محیط Fortran، تعداد روزهای وقوع این پدیده در هر یک از ایستگاه های موجود به صورت ماهانه، فصلی و سالانه تعیین و مناطق مستعد آن شناسایی و پهنه بندی شد. نتایج نشان داد که فصل زمستان دارای بیش ترین تعداد روزهای با چرخه یخ و ذوب می باشد و فصول پاییز و بهار به ترتیب در رده های بعدی قرار دارند. همچنین ایستگاه های تربت حیدریه، نیشابور و قوچان در اغلب گستره های دمایی، بالاترین میزان وقوع این پدیده در استان خراسان رضوی را دارا می باشند. کم ترین تعداد روزهای دارای چرخه یخ و دوب نیز غالباً در ایستگاه های سرخس، کاشمر و سبزوار مشاهده می شود. واژه های کلیدی: پهنه بندی، چرخه های یخ و ذوب، خراسان رضوی، دمای بیشینه، دمای کمینه

ارزیابی تحمل به تنش سرما در چند گونه علف چمنی با استفاده از آزمون نشت الکترولیت ها

احمد نظامی؛ جواد رضایی؛ بهداد علیزاده

دوره 24، شماره 5 ، آذر و دی 1389

https://doi.org/10.22067/jsw.v0i0.6238

چکیده

چکیده میزان تحمل علف های چمنی به تنش سرما، یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده کشت آنها در مناطق معتدله می باشد و جهت کشت موفق آنها استفاده از ارقام متحمل به سرما ضروری است. به منظور بررسی میزان تحمل علف های چمنی به تنش یخ زدگی، این مطالعه در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام ... بیشتر چکیده میزان تحمل علف های چمنی به تنش سرما، یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده کشت آنها در مناطق معتدله می باشد و جهت کشت موفق آنها استفاده از ارقام متحمل به سرما ضروری است. به منظور بررسی میزان تحمل علف های چمنی به تنش یخ زدگی، این مطالعه در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل 6 نوع علف چمنی و 14 دمای یخ زدگی بودند. جهت ارزیابی میزان تحمل علف های چمنی به تنش سرما از آزمون نشت الکترولیت های برگ و طوقه و تعیین دمای 50 درصد کشندگی استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد که با کاهش دمای یخ زدگی، نشت الکترولیت ها از سلولهای برگ و طوقه بطور معنی داری افزایش یافت و بین علف های چمنی از این نظر اختلاف معنی دار وجود داشت. تاثیر دماهای یخ زدگی بر نشت الکترولیت ها از سلولهای برگ نسبت به طوقه بیشتر بود به طوریکه حداکثر میزان نشت الکترولیت ها از سلول های برگ در دمای 5/16- درجه سانتیگراد و به میزان 90 درصد مشاهده شد، در حالیکه حداکثر نشت از سلول های طوقه در دمای 18- درجه سانتیگراد، حدود 76 درصد بود. بر اساس دمای50 درصدکشندگی برگ، علف چمنی برموداگراس و محلات حساس ترین و علف های چمنی استارلت و اکوتیپ یارند متحمل ترین چمن های مورد مطالعه بودند. علف های چمنی مورد مطالعه از نظر میزان و همچنین شاخص LT50 نشت الکترولیت ها از سلول های طوقه، اختلاف معنی دار داشتند. بر این اساس علف های چمنی محلات و استارلت به ترتیب بیشترین و کمترین میزان نشت و یارند و محلات به ترتیب بیشترین و کمترین LT50 نشت از طوقه را داشتند. واژه های کلیدی: علف چمنی، تنش یخ زدگی، نشت الکترولیت ها، LT50

بررسی و پهنه بندی تنش های گرمایی موثر بر محصولات کشاورزی استان خراسان رضوی با استفاده از GIS

محمد موسوی بایگی؛ سید حسین ثنایی نژاد؛ احمد نظامی

دوره 23، شماره 2 ، خرداد و تیر 1388

https://doi.org/10.22067/jsw.v0i0.1733

چکیده

چکیده عوامل آب و هوایی و اقلیمی نقش بسیار اساسی در رشد و توسعه گیاهان دارند و از دسته متغیرهای غیرقابل کنترل و اثر گذار بر کشاورزی محسوب می‌شوند. آستانه تحمل گیاهان در رابطه با هر یک از پارامترهای هواشناسی محدود است و هر گونه ناهنجاری در این پارامترها می‌تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر تولیدات کشاورزی اثرات قابل ملاحظه ای بگذارد. ... بیشتر چکیده عوامل آب و هوایی و اقلیمی نقش بسیار اساسی در رشد و توسعه گیاهان دارند و از دسته متغیرهای غیرقابل کنترل و اثر گذار بر کشاورزی محسوب می‌شوند. آستانه تحمل گیاهان در رابطه با هر یک از پارامترهای هواشناسی محدود است و هر گونه ناهنجاری در این پارامترها می‌تواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر تولیدات کشاورزی اثرات قابل ملاحظه ای بگذارد. استان خراسان رضوی نیز همه ساله خسارات زیادی را از وقوع مخاطرات مختلف جوی و اقلیمی به خصوص در بخش کشاورزی متحمل می شود. در این میان تنش های گرمایی از مهمترین پدیده های زیان بخش است که مشکلات بسیاری را برای محصولات ایجاد می کند در این مقاله وقوع تنش گرمایی در استان خراسان رضوی مورد بررسی قرار گرفته و پهنه بندی شده است. به این منظور با توجه به نیازهای حرارتی گیاهان مهم منطقه به طور میانگین برای کل گیاهان آستانه های 30، 35 و 40 درجه سلسیوس به عنوان دمای بیشینه و 20 درجه سلسیوس به عنوان دمای کمینه تعیین شده است. سپس با استفاده از داده های هواشناسی 13 ساله تعداد روزهای با دمای بیشتر از این آستانه ها مشخص شد. پس از انجام آزمون آماری بر ای کفایت داده ها (تعیین اندازه نمونه5) با استفاده از نرم افزار Jmp4، معادلات مناسب جهت پهنه بندی با استفاده از مدل ارتفاع رقومی در نرم افزار Arcview 3.2 استخراج شد. نتایج نشان داد که پدیده تنش گرمایی در جنوب و غرب خراسان بیشتر مشاهده می شود و سرخس و سبزوار بیشتر از سایر مناطق از این تنش آسیب می بینند. واژه های کلیدی: تنش گرمایی، خراسان رضوی، پهنه بندی

بررسی و پهنه بندی یخبندان های زود هنگام پاییزه، دیرهنگام بهاره و زمستانه با استفاده از GIS

آمنه میان آبادی؛ محمد موسوی بایگی؛ سید حسین ثنایی نژاد؛ احمد نظامی

دوره 23، شماره 1 ، فروردین و اردیبهشت 1388

https://doi.org/10.22067/jsw.v0i0.1536

چکیده

چکیده گیاهان در دامنه گرمایی مشخصی قابلیت رشد و نمو و فعالیت زیستی دارند. اگرچه در هواشناسی دمای صفر درجه سلسیوس به عنوان دمای یخبندان مطرح است، اما در هواشناسی کشاورزی یخبندان در دماهای پایین تری که برای هر گیاهی متفاوت است، اتفاق می افتد و منجر به آسیب به بافت های گیاهی می شود. در استان خراسان نخستین یخبندان های پاییزه باعث وارد ... بیشتر چکیده گیاهان در دامنه گرمایی مشخصی قابلیت رشد و نمو و فعالیت زیستی دارند. اگرچه در هواشناسی دمای صفر درجه سلسیوس به عنوان دمای یخبندان مطرح است، اما در هواشناسی کشاورزی یخبندان در دماهای پایین تری که برای هر گیاهی متفاوت است، اتفاق می افتد و منجر به آسیب به بافت های گیاهی می شود. در استان خراسان نخستین یخبندان های پاییزه باعث وارد آوردن خسارت پنبه و چغندر قند در زمان برداشت می شود و بر زمان کشت گندم و جو موثر است. آخرین یخبندان بهاره نیز همه ساله خسارات زیادی به محصولات کشاورزی وارد می آورد. چرا که وقوع این یخبندان هنگام گلدهی درختان میوه باعث از بین رفتن گل ها می شود. برای بررسی این پدیده در استان خراسان رضوی، یخبندان های پاییزه، بهاره و زمستانه با تعیین آستانه های دمایی مناسب بررسی و احتمال وقوع آن ها به دست آمد. در نهایت سطح استان خراسان رضوی از لحاظ وقوع پدیده یخبندان پهنه بندی شد. نتایج نشان داد که وقوع یخبندان های پاییزه از شمال استان آغاز شده و سپس مناطق جنوبی را در بر می گیرد. همچنین یخبندان های بهاره در جنوب استان زودتر به پایان می رسد. یخبندان های زمستانه نیز بیشتر در شمال استان به وقوع می پیوندد. واژه های کلیدی : یخبندان پاییزه، یخبندان بهاره، یخبندان زمستانه، خرا سان رضوی ، پهنه بندی

دوره 38 (1403)

دوره 37 (1402)

دوره 36 (1401)

دوره 35 (1400)

دوره 34 (1399)

دوره 33 (1398)

دوره 32 (1397)

دوره 31 (1396)

دوره 30 (1395)

دوره 29 (1394)

دوره 28 (1393)

دوره 27 (1392)

دوره 26 (1391)

دوره 25 (1390)

دوره 24 (1389)

دوره 23 (1388)

دوره 22 (1387)

نویسنده = احمد نظامی

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده