علوم آب
هاجر نوروززاده؛ مهسا حسنپور کاشانی؛ علی رسول زاده
چکیده
تغییرات اقلیمی و فعالیتهای انسانی از جمله عوامل مهمی هستند که بر جریان رودخانه تاثیر میگذارند. هدف این مطالعه، تعیین سهم هر کدام از عوامل تغییرات اقلیمی و فعالیتهای انسانی بر تغییرات دبی رودخانه قرهسو یکی از مهمترین رودخانههای استان اردبیل در دو ایستگاه سامیان و دوست بیگلو با استفاده از روشهای الاستیسیته محور ...
بیشتر
تغییرات اقلیمی و فعالیتهای انسانی از جمله عوامل مهمی هستند که بر جریان رودخانه تاثیر میگذارند. هدف این مطالعه، تعیین سهم هر کدام از عوامل تغییرات اقلیمی و فعالیتهای انسانی بر تغییرات دبی رودخانه قرهسو یکی از مهمترین رودخانههای استان اردبیل در دو ایستگاه سامیان و دوست بیگلو با استفاده از روشهای الاستیسیته محور (بودیکو محور و روش ناپارامتری) میباشد. در این تحقیق، ابتدا به‌منظور تعیین نقطه تغییر مقدار رواناب رودخانه و تقسیمبندی دوره پایه و تغییر از آزمون پتیت در طول دوره آماری 1361- 1398 استفاده شد. این آزمون در نرم‌افزار Xlstat انجام شد. با توجه به نتایج این آزمون در سال 1376 یک تغییر در سری زمانی جریان سالانه رخ داد که از سال 1361 تا 1376 به‌عنوان دوره پایه و از سال 1377 تا 1398 به‌عنوان دوره تغییرات در نظر گرفته شد. سپس با استفاده از روشهای الاستیسیته محور سهم هر کدام از این عوامل تعیین گردید. نتایج نشان داد که در ایستگاه هیدرومتری سامیان سهم تغییرات اقلیمی برابر 74/11-63/7 درصد و سهم فعالیتهای انسانی برابر 37/92-26/88 درصد میباشد. در ایستگاه هیدرومتری دوستبیگلو نیز سهم تغییرات اقلیمی برابر 87/3-29/2 درصد و سهم فعالیتهای انسانی برابر 71/97-13/96 درصد میباشد. با توجه به نتایج حاصل در هر دو ایستگاه، تأثیر فعالیتهای انسانی (بیشتر از 88 درصد) بر روی رواناب حوضه به مراتب بیشتر از تغییرات اقلیمی (کمتر از 11 درصد) میباشد. بنابراین، جلوگیری از انجام فعالیتهای انسانی مؤثر در کاهش دبی رودخانه، در حل و مدیریت مشکلات آبی حوضه ضروری بنظر میرسد.
مجید هماپور گورابجیری؛ علی رسول زاده
چکیده
در یک حوضه آبخیز جنگلی، بقایای کف جنگل شامل لاشبرگ ها بوده و نقش محیط متخلخل قبل از خاک معدنی را بازی می کند. خصوصیات هیدرولیکی بقایای کف جنگل تا حدودی ناشناخته بوده و نمی توان با روش های متداول برای خاک، آن‌ها را اندازه گیری نمود. در این پژوهش برای شبیه‌سازی حرکت آب درلاشبرگ ها از مدل های منحنی مشخصه آبِ خاک و هدایت هیدرولیکی غیر اشباع ...
بیشتر
در یک حوضه آبخیز جنگلی، بقایای کف جنگل شامل لاشبرگ ها بوده و نقش محیط متخلخل قبل از خاک معدنی را بازی می کند. خصوصیات هیدرولیکی بقایای کف جنگل تا حدودی ناشناخته بوده و نمی توان با روش های متداول برای خاک، آن‌ها را اندازه گیری نمود. در این پژوهش برای شبیه‌سازی حرکت آب درلاشبرگ ها از مدل های منحنی مشخصه آبِ خاک و هدایت هیدرولیکی غیر اشباع ون گنوختن و بروکز و کوری همراه با کدHydroGeoSphere استفاده گردید. نمونه برداری از لاشبرگ ها در سه نوع لاشبرگ پهن برگ، سوزنی برگ و مخلوط، در جنگل های غرب استان گیلان و به صورت دست نخورده انجام گرفت. ابتدا با استفاده از روش معکوس، ضرایب مدل های ون گنوختن و بروکزوکوری برآورد شد. سپس با به کارگیری مدل های فوق الذکر، حرکت آب در لاشبرگ ها توسط کد HydroGeoSphere شبیه سازی گردید. مقادیر معیار های آماری شامل ریشه میانگین مربعات خطا ( )، میانگین خطای مطلق ( )، شاخص مطابقت اصلاح شده ( ) و ضریب کارآیی اصلاح شده ( ) به منظور مقایسه‌ی دقت مدل های ون گنوختن و بروکز و کوری همراه با کد HydroGeoSpherدر شبیه سازی حرکت آب در لاشبرگ ها مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج تجزیه آماری نشان داد کمترین حساسیت روش معکوس به پارامتر رطوبت باقیمانده در لاشبرگ ها می باشد. همچنین نتایج معیارهای آماری نشان داد، مدل ون گنوختن با ، ، و به ترتیب برابر با 2753/0، 1659/0، 8895/0 و 7726/0 نسبت به مدل بروکز و کوری با ، ، و به ترتیب 3400/0، 2228/0، 8378/0 و 6984/0، همراه با کد HydroGeoSphereبرای شبیه-سازی حرکت آب در لاشبرگ ها کارآمدتر می باشد.
