مریم نوابیان؛ محبوبه آقاجانی؛ مجید وظیفه‌دوست؛ مجتبی رضایی
چکیده
چکیده
در استان گیلان برنج عمده‌ترین محصول کشاورزی محسوب می‌شود که در برابر شوری و قلیائیت بالای آب و خاک حساس می‌باشد. استفاده از سموم و کود شیمیایی در اراضی کشاورزی، احداث سدهای متعدد در بالا‌دست رودخانه، ورود پسماندهای صنعتی، خانگی و وقوع خشکسالی در سالهای اخیر سبب کاهش تدریجی دبی و افزایش شوری آب رودخانه سفیدرود به عنوان منبع ...
بیشتر
چکیده
در استان گیلان برنج عمده‌ترین محصول کشاورزی محسوب می‌شود که در برابر شوری و قلیائیت بالای آب و خاک حساس می‌باشد. استفاده از سموم و کود شیمیایی در اراضی کشاورزی، احداث سدهای متعدد در بالا‌دست رودخانه، ورود پسماندهای صنعتی، خانگی و وقوع خشکسالی در سالهای اخیر سبب کاهش تدریجی دبی و افزایش شوری آب رودخانه سفیدرود به عنوان منبع آب شبکه آبیاری سفیدرود در استان گیلان شده است. در این تحقیق تلاش بر این است با راهکار شبیه‌سازی- بهینه‌یابی عمق و دوره تناوبی بهینه آبیاری برنج متناسب با شوری آب رودخانه سفیدرود به گونه‌ای تعیین شوند که حداقل کاهش عملکرد محصول ایجاد گردد. در این راستا از مدل اگرو‌هیدرولوژیکی SWAP برای شبیه‌سازی مراحل مختلف رشد گیاه برنج و از مدل بهینه‌یابی در محدوده منطقی عمق و دوره تناوب آبیاری برنج با توجه به مراحل مختلف رشد استفاده شد. به دلیل اثرپذیری ارقام برنج نسبت به شوری، داده‌های صحرایی رقم هاشمی در سال 1386 رشت برای واسنجی مدل مد نظر قرار گرفتند. مقادیر بهینه رژیم آبیاری تناوبی در شوری کنونی رودخانه سفیدرود ( شوری 747/1 دسی‌زیمنس بر متر) به ترتیب دوره تناوب آبیاری 8 روز و عمق آب آبیاری 5، 4، 3 و 1 سانتی‌متر به ترتیب در مراحل رویشی، پنجه‌زنی، زایشی و رسیدن به‌دست آمدند. اعتبارسنجی مدل شبیه‌سازی- بهینه‌یابی با داده‌های صحرایی سال 1389 رقم هاشمی در رشت نشان از کارایی مدل در بهینه‌یابی دارد به گونه‌ای که در میان تیمارهای داده‌های صحرایی نیز دوره تناوبی 8 روز با عمق آبیاری 5 سانتی‌متر در طول فصل رشد در شوری 2 دسی‌زیمنس بر متر دارای بالاترین عملکرد محصول بود.
واژه‌های کلیدی: برنج، بهینه‌یابی مدیریت آبیاری تناوبی، سفیدرود، شوری، مدل SWAP
ابراهیم امیری؛ مجتبی رضایی؛ محمد بنایان اول
چکیده
چکیده
به منظور ارزیابی مدل ORYZA2000 در ایران، آزمایشی بصورت کرت های خرد شده برپایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار بر روی رقم هاشمی طی سال های زراعی 1384، 1385و 1386در موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت انجام گردید. مدیریت آبیاری به عنوان فاکتور اصلی و مدیریت کود نیتروژن به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. ارزیابی مقادیر شبیه سازی و اندازه ...
بیشتر
چکیده
به منظور ارزیابی مدل ORYZA2000 در ایران، آزمایشی بصورت کرت های خرد شده برپایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار بر روی رقم هاشمی طی سال های زراعی 1384، 1385و 1386در موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت انجام گردید. مدیریت آبیاری به عنوان فاکتور اصلی و مدیریت کود نیتروژن به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. ارزیابی مقادیر شبیه سازی و اندازه گیری شده شاخص سطح برگ، ماده خشک برگ، ساقه، خوشه و ماده خشک کل و مقدار نیتروژن درگیاه، با استفاده از پارامترهای ضریب تبیین، آزمون t و ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده (RMSEn)، انجام گرفت. نتایج نشان داد مقدار ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده بین 51-5 درصد، شبیه سازی مقادیر ماده خشک و نیتروژن جذب شده در شرایط آبیاری و کود نیتروژن متغیر می باشد. عملکرد با ریشه میانگین مربعات خطای 464-155 کیلوگرم در هکتار و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده 11-3 درصد شبیه سازی شد. مدل مقدار شاخص سطح برگ در مقادیر پایین کود نیتروژن را بیشتر از مقدار اندازه گیری، شبیه سازی کرد. نتایج تحقیق نشان می دهد که می توان از مدل ORYZA2000 برای پشتیبانی نتایج آزمایشهای تحت شرایط محدودیت آبیاری و نیتروژن استفاده کرد.
واژه های کلیدی: برنج، مدل، ارزیابی، نیتروژن، آبیاری
کوروش مجد سلیمی؛ سید بابک صلواتیان؛ مجتبی رضایی
چکیده
چکیده
کاهش میزان بارندگی در طول دوره رشد و پراکندگی نامناسب آن در شمال کشور، به عنوان مهم‌ترین عامل محدود کننده عملکرد چای به شمار می‌آید (4). شواهد نشان می‌دهد در نبود محدودیت‌های زراعی، آبیاری تکمیلی از طریق روش بارانی می‌تواند به طور چشم‌گیری تولید محصول چای را افزایش دهد (6). جهت تعیین بهترین دور آبیاری در روش بارانی و بررسی ...
بیشتر
چکیده
کاهش میزان بارندگی در طول دوره رشد و پراکندگی نامناسب آن در شمال کشور، به عنوان مهم‌ترین عامل محدود کننده عملکرد چای به شمار می‌آید (4). شواهد نشان می‌دهد در نبود محدودیت‌های زراعی، آبیاری تکمیلی از طریق روش بارانی می‌تواند به طور چشم‌گیری تولید محصول چای را افزایش دهد (6). جهت تعیین بهترین دور آبیاری در روش بارانی و بررسی اثرات دورهای مختلف آن بر عملکرد و کارآیی مصرف آب گیاه چای، آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار، طی سالهای 1381 تا 1383 در ایستگاه تحقیقات چای فومن انجام گرفت. تیمارها، شامل چهار سطح دور آبیاری 4، 8 ، 12 و 16 روز و تیمار شاهد (بدون آبیاری) بودند. نتایج نشان داد که در دو سال اول آزمایش، تیمارهای شاهد و دور4 روز به‌ترتیب با میانگین عملکرد 1483 و 3443 کیلوگرم درهکتار چای خشک، کمترین و بیشترین میزان عملکرد را داشته‌اند. تیمارهای دور آبیاری 8 ،12 و 16 روز به‌ترتیب در رده‌های بعدی قرار گرفتند. تیمار شاهد و برتر در دوره خشک، به‌ترتیب دارای کمترین و بیشترین کارآیی مصرف آب برابر با 34/0 و 67/0 کیلوگرم بر متر‌مکعب بودند. همچنین کارآیی مصرف آب آبیاری در دوره رشد این دو سال، برای تیمارهای دور4، 8، 12و 16 روز به‌ترتیب برابر با 66/0، 55/0، 48/0 و 36/0 کیلوگرم بر متر‌مکعب به‌دست آمد. در سال سوم آزمایش بارندگی مناسب و کوتاه بودن دوره کم‌آبی موجب شد تا علیرغم افزایش عملکرد و کارآیی مصرف آب تیمار شاهد نسبت به دو سال قبل، تمام تیمارها دارای عملکرد تقریبا یکسانی گردند.
واژه‌های کلیدی: چای، آبیاری بارانی، دور آبیاری، کارآیی مصرف آب، عملکرد
مجتبی رضایی؛ ناصر دواتگر؛ خسرو تاجداری؛ بهروز ابولپور
چکیده
چکیده
کم‌آبی سالهای اخیر باعث گرایش برنجکاران گیلانی به استفاده از منابع آب زیرزمینی برای تولید برنج ونگرانی‌هایی در مورد کیفیت این منابع شده است. این پژوهش با هدف بررسی تغییرات مکانی چند شاخص مهم کیفیت آبهای زیرزمینی در سطح استان گیلان با استفاده از زمین‌آمار و با داده‌های شاخص کیفیت آب شاملEC ،Na و SAR نمونه‌برداری شده از 135 حلقه ...
بیشتر
چکیده
کم‌آبی سالهای اخیر باعث گرایش برنجکاران گیلانی به استفاده از منابع آب زیرزمینی برای تولید برنج ونگرانی‌هایی در مورد کیفیت این منابع شده است. این پژوهش با هدف بررسی تغییرات مکانی چند شاخص مهم کیفیت آبهای زیرزمینی در سطح استان گیلان با استفاده از زمین‌آمار و با داده‌های شاخص کیفیت آب شاملEC ،Na و SAR نمونه‌برداری شده از 135 حلقه چاه مربوط به شهریور سال 1386 در سطح این استان انجام گرفته است. ابتدا دقت روش‌های کریجینگ معمولی(OK) و معکوس فاصله (IDW) با سه توان مختلف (3 و2 ، 1m= ) بررسی و در نهایت نقشه‌های پهنه‌بندی این خصوصیات در سطح استان رسم شد. نتایج نشان داد این خواص از ساختار مکانی خوبی برخوردار هستند. مدل کروی بهترین مدل برای برازش واریوگرام می‌باشد. روش‌های مورد بررسی از نظر دقت تفاوت زیادی ندارد ولی در مجموع روش‌های کریجینگ و معکوس فاصله با توان یک دقت بیشتری در درون‌یابی این خواص داشته‌اند. پهنه‌بندی خواص کیفی نشان داد میزان هدایت‌‌الکتریکی آبهای زیرزمینی در اکثر مناطق استان پایین است. ولی در مناطق پایین دست حوضه سفیدرود مخصوصاً در منطقه تلاقی سفیدرود با دریای خزر این شاخص از 1 دسی زیمنس برمتر بیشتر می‌باشد. به همین ترتیب در این منطقه میزان SAR وNa نیز در مقایسه با دیگر مناطق بالاتر می‌باشد ولی از نظر کشاورزی برای کشت برنج مشکلی بوجود نخواهد آورد. نتایج این پژوهش نشان داد از نظر شاخص SAR، کیفیت آبهای زیرزمینی استان در مجموع مناسب است ولی از نظر هدایت الکتریکی کیفیت آبهای زیرزمینی استان خصوصاً در مناطق مرکزی و مرکزی متمایل به شرق همجوار با دریا پایین بوده و می‌تواند پایداری تولید برنج در این مناطق را که از مناطق عمده برنجکاری استان می‌باشد به خطراندازد.
واژه های کلیدی: آب زیرزمینی، کیفیت، تغییرات مکانی
مجتبی رضایی؛ محمدکریم معتمد؛ عذرا یوسفی فلکدهی؛ ابراهیم امیری
چکیده
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی بهر ه وری کاربرد آب ومدیریت آبیاری ارقام اصلاح شده، هیبرید و محلی در قالب اسپلیت‌پلات بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با فاکتوراصلی مدیریت آبیاری شامل: آبیاری غرقاب دائم، آبیاری پس از ناپدید شدن آب از سطح زمین (اشباع) وتیمارهای آبیاری تناوبی با دور 5 ، 8 و11 روز و ارقام مختلف برنج به عنوان فاکتورفرعی در3 سطح ...
بیشتر
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی بهر ه وری کاربرد آب ومدیریت آبیاری ارقام اصلاح شده، هیبرید و محلی در قالب اسپلیت‌پلات بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با فاکتوراصلی مدیریت آبیاری شامل: آبیاری غرقاب دائم، آبیاری پس از ناپدید شدن آب از سطح زمین (اشباع) وتیمارهای آبیاری تناوبی با دور 5 ، 8 و11 روز و ارقام مختلف برنج به عنوان فاکتورفرعی در3 سطح رقم هیبرید بهار1 ، رقم اصلاح شده درفک و رقم محلی علی کاظمی طی سال زراعی1385 در اراضی موسسه تحقیقات برنج کشور- رشت انجام شد. نتایج نشان داد اعمال آبیاری تناوبی باعث کمتر شدن مصرف آب شده است. تیمار غرقاب دائم با مصرف 593 میلیمترآب در دوره رشد و تیماردورآبیاری 11 روز با 406 میلیمترآب به ترتیب بیشترین و کمترین مقادیر مصرف آب را داشتند. همچنین ارقام هیبرید و علی کاظمی با مصرف607 و440 میلیمتر آب دارای کمترین و بیشترین مقدار مصرف بوده‌ا ند. از نظر عملکرد تیمار آبیاری غرقاب دائم با عملکردی معادل 6084 کیلوگرم در هکتار بیشترین و تیمار دورآبیاری 11 روز با 4087 کیلوگرم در هکتار دارای کمترین عملکرد بوده‌اند. عملکرد ارقام محلی، اصلاح شده و هیبرید به ترتیب معادل 6147، 5147 و3987 کیلوگرم در هکتار بوده است.رقم محلی در مقابل تنش خشکی مقاوم بوده است ولی ارقام هیبرید و اصلاح شده دراثر تغییر روش های آبیاری کاهش عملکرد شدیدی داشتند. نتایج نشان می دهد که ارقام غیربومی در تنش های کم عکس العمل های مشابه دارند ولی در تنش های زیاد ارقام هیبرید درصد کاهش عملکرد بیشتری دارند.
واژه های کلیدی: آبیاری تناوبی، عملکرد ، بهره وری آب ، برنج
