علیرضا گلستانی فرد؛ حسین میرسید حسینی؛ حسین بشارتی؛ غلامرضا ثواقبی؛ آمال آرین
چکیده
در این تحقیق شکل های شیمیایی5 سرب و روی در خاک ریزوسفری و غیر ریزوسفری ارقام مختلف ذرت و کلزا با روش عصاره گیری دنباله ای6 و تک مرحله ای7 بررسی شد. همچنین برخی از عوامل موثر بر تغییر شکل های شیمیایی دو عنصر مانند pH، کربن آلی محلول (DOC)8، جذب فلز توسط گیاه و ظرفیت تبادل کاتیونی در خاک ریزوسفری و غیر ریزوسفری اندازه گیری گردید. خاک ریزوسفری ...
بیشتر
در این تحقیق شکل های شیمیایی5 سرب و روی در خاک ریزوسفری و غیر ریزوسفری ارقام مختلف ذرت و کلزا با روش عصاره گیری دنباله ای6 و تک مرحله ای7 بررسی شد. همچنین برخی از عوامل موثر بر تغییر شکل های شیمیایی دو عنصر مانند pH، کربن آلی محلول (DOC)8، جذب فلز توسط گیاه و ظرفیت تبادل کاتیونی در خاک ریزوسفری و غیر ریزوسفری اندازه گیری گردید. خاک ریزوسفری با روش تکان ملایم گیاه و جدا کردن خاک اطراف ریشه ها تهیه شد. نتایج نشان داد جذب روی در ارقام هر دو گیاه بیشتر از سرب بود. همچنین غلظت روی و سرب در ریشه همه ارقام بالاتر از اندام هوایی بود. شاخص انتقال روی9 (نسبت غلظت عنصر در اندام هوایی به ریشه) در ارقام ذرت به طور معنی داری (p < 0.01) بیشتر از ارقام کلزا بود در حالیکه در مورد سرب این نسبت در ارقام کلزا بالاتر بود. نسبت غلظت فلز در اندام هوایی به غلظت کل فلز در خاک (10فاکتور تجمع) نیز روند مشابهی را مانند شاخص انتقال نشان داد. در مجموع توانایی ذرت در جذب و استخراج روی و سرب از خاک در مقایسه با کلزا بیشتر بود. پ هاش خاک ریزوسفری در مقایسه با خاک غیر ریزوسفری تغییر معنی داری نداشت. میزان کربن آلی محلول ریشه در خاک ریزوسفری ارقام مختلف بیشتر از خاک غیر ریزوسفری و مقدار آن در ارقام کلزا به طور معنی داری بالاتر از ذرت بود. در بین ارقام هر گونه گیاهی با افزایش میزان ترشحات ریشه میزان جذب نیز افزایش یافت. نتایج عصاره گیری دنباله ای و تک مرحله ای نشان داد که روند کلی و تمایل سیستم به سمت افزایش فراهمی روی در ریزوسفر می باشد. مقدار سرب در ریزوسفر با هیچکدام از عصاره گیرهای تک مرحله ای تغییر معنی داری نسبت به خاک غیر ریزوسفری نشان نداد و با توجه به نتایج عصاره گیری دنباله ای تمایل سیستم در جهت کاهش فراهمی این عنصر در ریزوسفر ارقام مختلف دو گیاه می باشد.
محمدجواد محبی صادق؛ احمد حیدری؛ فریدون سرمدیان؛ غلامرضا ثواقبی
چکیده
توزیع کبالت در خاک بسته به خصوصیات خاک متفاوت می باشد. تجمعات آهن و منگنز به عنوان یکی از عوامل جذب کننده فلزات سنگین از جمله کبالت مورد توجه هستند. به منظور مطالعه عوامل موثر بر توزیع کبالت و نقش تجمعات آهن و منگنز در انباشت کبالت در خاک، هفت خاکرخ حاوی تجمعات آهن و منگنز با رده بندی یکسان بررسی شدند. آهن (Fet) و منگنز (Mnt) قابل استخراج با ...
بیشتر
توزیع کبالت در خاک بسته به خصوصیات خاک متفاوت می باشد. تجمعات آهن و منگنز به عنوان یکی از عوامل جذب کننده فلزات سنگین از جمله کبالت مورد توجه هستند. به منظور مطالعه عوامل موثر بر توزیع کبالت و نقش تجمعات آهن و منگنز در انباشت کبالت در خاک، هفت خاکرخ حاوی تجمعات آهن و منگنز با رده بندی یکسان بررسی شدند. آهن (Fet) و منگنز (Mnt) قابل استخراج با اسید نیتریک، آهن غیربلورین (Feo) و اکسیدهای آهن آزاد (Fed) و برخی خصوصیات خاک (OC، CEC، Clay، pH) اندازه گیری و همبستگی آنها با میزان کبالت (Cot) قابل استخراج با اسید نیتریک بررسی شد.همچنین تجمعات آهن و منگنز و خاک مجاور آنها از هم جدا گردیده و Fet، Mnt، Cot، Feoو Fed در هر دو آنها اندازه-گیری شدند. ضریب غنی شدن (k) برای عناصر استخراج شده محاسبه گردید. بررسی کانی شناسی به وسیله دستگاه تفرق اشعه ایکس (XRD) و مطالعات میکروسکوپ الکترونی (SEM) و تجزیه عنصری (EDS) نیز بر روی تجمعات انجام شد. نتایج نشان داد که کبالت (Co t ) با منگنز و آهن غیربلورین همبستگی مثبت و معنی دار و با میزان رس و اکسیدهای آهن آزاد که از عوامل اصلی کنترل CEC در این خاکها هستند، رابطه منفی و معنی دار دارد. همبستگی کبالت با Feo و Mnt نشان دهنده حضور آن در شرایطی است که مانع تبلور کانی ها می شود و همبستگی منفی آن با Fed و رس بیانگر تاثیرپذیری اندک توزیع کبالت از توزیع رس و اشکال بلورین آهن و به تبع آنها CEC است. میانگین ضرایب غنی شدن Mnt،Fet، Feo و Fed در تجمعات به ترتیب 3/12، 19/1، 19/2 و 34/1 بود. ضریب غنی شدن کبالت نیز بین 43/4 - 4/13 با میانگین 28/7 به دست آمد. این مسئله بیانگر توانایی این تجمعات در انباشت کبالت و اثر آنها در توزیع عناصر سنگین به ویژه کبالت می باشد.
محسن بیگی؛ غلامرضا ثواقبی؛ بابک متشرع زاده
چکیده
به دلیل کمبود روی در اراضی کشاورزی و مشکلات کاربرد کودها، استفاده از ارقام با کارایی روی بالا برای مقابله با این کمبود و افزایش عملکرد محصولات کشاورزی، یکی از روش های مناسب به شمار می رود. در این پژوهش کارایی روی هشت رقم لوبیای چیتی، بر اساس عملکرد دانه در دو تیمار کود روی (صفر و 10 میلی گرم روی در کیلوگرم خاک)، در شرایط گلخانه ای بررسی ...
بیشتر
به دلیل کمبود روی در اراضی کشاورزی و مشکلات کاربرد کودها، استفاده از ارقام با کارایی روی بالا برای مقابله با این کمبود و افزایش عملکرد محصولات کشاورزی، یکی از روش های مناسب به شمار می رود. در این پژوهش کارایی روی هشت رقم لوبیای چیتی، بر اساس عملکرد دانه در دو تیمار کود روی (صفر و 10 میلی گرم روی در کیلوگرم خاک)، در شرایط گلخانه ای بررسی گردید. غلظت و جذب عناصر کم مصرف (روی، آهن، مس، منگنز) و فسفر و همچنین اجزای عملکرد ارقام مختلف لوبیا، در دو سطح کودی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که رقم 01437G با 93 درصد و رقم کاردینال با 46 درصد، به ترتیب بیشترین و کمترین کارایی روی را داشتند. ارقام با کارایی روی بیشتر در تیمار کمبود روی، وزن دانه، تعداد دانه و تعداد غلاف بیشتری داشتند؛ درحالی که پاسخ ارقام با کارایی روی کمتر به عرضه کود روی، بیشتر بود. در تیمار کفایت روی، این صفات اختلاف کمتری در بین ارقام مختلف داشتند. غلظت و جذب روی با اضافه کردن کود روی در تمامی ارقام افزایش یافت. این افزایش در ارقامی که کارایی روی بالاتری داشتند بیشتر بود. غلظت سایر عناصر با عرضه کود روی کاهش، اما جذب آنها، به جز در ارقامِ با کارایی روی بالاتر، افزایش یافت. در مجموع به دلیل توانایی تولید عملکرد بیشتر در شرایط کمبود روی خاک، استفاده از ارقام با کارایی روی بالاتر یک راهکار مناسب برای مقابله با کمبود روی در اراضی زراعی است.
عبدالامیر بستانی؛ غلامرضا ثواقبی
چکیده
چکیده
این پژوهش بهمنظور بررسی اثر غلظت پتاسیم اعمال شده و سابقه کشت بر میزان تثبیت پتاسیم در خاکهای زیرکشت نیشکر خوزستان در شرایط اینکوبیشن ( رطوبت FC و دمای c30)، اجرا گردید. بدین منظور تعداد 70 نمونه مرکب خاک در قالب 35 جفت از دو عمق 30-0 و 60-30 سانتیمتری از خاکهای زیرکشت نیشکر مزارع سه کشت و صنعت هفت تپه (با حداکثر 41 سال سابقه کشت)، ...
بیشتر
چکیده
این پژوهش بهمنظور بررسی اثر غلظت پتاسیم اعمال شده و سابقه کشت بر میزان تثبیت پتاسیم در خاکهای زیرکشت نیشکر خوزستان در شرایط اینکوبیشن ( رطوبت FC و دمای c30)، اجرا گردید. بدین منظور تعداد 70 نمونه مرکب خاک در قالب 35 جفت از دو عمق 30-0 و 60-30 سانتیمتری از خاکهای زیرکشت نیشکر مزارع سه کشت و صنعت هفت تپه (با حداکثر 41 سال سابقه کشت)، کارون (با حداکثر 26 سال سابقه کشت) و طرح توسعه نیشکر (با حداکثر 8 سال سابقه کشت) نمونهبرداری شد. بهمنظور بررسی اثرات تیمار پتاسیم و سابقه کشت گیاه نیشکر بر میزان تثبیت پتاسیم، آزمایشی بهصورت فاکتوریل با چهار سطح پتاسیم اعمال شده (صفر، 150، 300 و 600 میلیگرم در کیلوگرم خاک) و سابقه کشت در چهار سطح (کمتر از 10 ، 20-10، 30-20 و بیش از30 سال) در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد که میزان تثبیت پتاسیم در خاکهای مورد مطالعه از 1-mg kg 74/17 تا 1-mg kg 15/129 متغیر بود. با افزایش غلظت پتاسیم اعمال شده (در دامنه غلظتهای مطالعه شده) هم مقدار و هم درصد تثبیت پتاسیم افزایش یافت (P
بابک متشرع زاده؛ غلامرضا ثواقبی
چکیده
چکیده
امروزه آلودگی فلزات سنگین در خاک به مشکل بزرگی تبدیل شده که تجمع آن در گیاهان میتواند بهطور مستقیم یا غیرمستقیم بر زندگی حیوانات و انسان اثر گذار باشد. سرب و کادمیوم فلزات سمی هستند که با افزایش آلودگیهای زیست محیطی، ورود آنها به زنجیره غذایی بهطور معنیداری افزایش مییابد. در این تحقیق سه سطح کادمیوم (صفر، 100 و 200 میلیگرم ...
بیشتر
چکیده
امروزه آلودگی فلزات سنگین در خاک به مشکل بزرگی تبدیل شده که تجمع آن در گیاهان میتواند بهطور مستقیم یا غیرمستقیم بر زندگی حیوانات و انسان اثر گذار باشد. سرب و کادمیوم فلزات سمی هستند که با افزایش آلودگیهای زیست محیطی، ورود آنها به زنجیره غذایی بهطور معنیداری افزایش مییابد. در این تحقیق سه سطح کادمیوم (صفر، 100 و 200 میلیگرم بر کیلوگرم خاک)، سه سطح سرب (صفر، 200 و 400 میلیگرم بر کیلوگرم خاک)، و سه سطح زادمایه باکتریهای محرک رشد ( Bacillus circulans:B0: Control , B1: Bacillus mycoides, B2) در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. سپس پاسخهای گیاهی آفتابگردان به سمیت فلزات کادمیوم و سرب شامل غلظت و جذب عناصر سنگین سمی و کممصرف و وزن ماده خشک در شرایط گلخانهای مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد که با افزایش سطوح کادمیوم و سرب در خاک، غلظت این عناصر سمی در اندامهای گیاهی (ریشه و اندام هوایی) بهطور معنیداری افزایش یافت (P
الهام انتظامی؛ مهدی شرفا؛ غلامرضا ثواقبی
چکیده
چکیده
موضوع آلودگی خاک توسط فلزات سنگینی مانند روی باعث افزایش نگرانی هایی در مورد محیط زیست شده است. شناخت شکل های مختلف روی در خاک اطلاعات مفیدی درباره رفتار این فلز در اختیار می گذارد. با توجه به توزیع غیر یکنواخت فلزات سنگین در خاک، در این پژوهش تفاوت غلظت روی قابل تبادل و محلول و روی پیوند شده با کربنات در داخل و خارج خاکدانه ها ...
بیشتر
چکیده
موضوع آلودگی خاک توسط فلزات سنگینی مانند روی باعث افزایش نگرانی هایی در مورد محیط زیست شده است. شناخت شکل های مختلف روی در خاک اطلاعات مفیدی درباره رفتار این فلز در اختیار می گذارد. با توجه به توزیع غیر یکنواخت فلزات سنگین در خاک، در این پژوهش تفاوت غلظت روی قابل تبادل و محلول و روی پیوند شده با کربنات در داخل و خارج خاکدانه ها مورد بررسی قرار گرفت. خاکدانه ها از چهار پروفیل در خاکهای آلوده استان زنجان و در پنج عمق از صفر تا یک متری جمع آوری شده و بصورت مکانیکی (کایسر 1994) به دو بخش داخلی و خارجی خاکدانه تفکیک شدند. غلظت روی محلول و قابل تبادل و غلظت روی پیوند شده با کربنات در هر دو بخش داخلی و خارجی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که غلظت روی در هر دو شکل در بخش خارجی خاکدانه ها بیشتر از بخش داخلی آنها می باشد، ولی تفاوت غلظت روی قابل تبادل و محلول دربخش داخلی و خارجی خاکدانه ها، فقط در عمق 20-0 سانتیمتری معنی دار بود. غلظت روی کل نیز در بخش خارجی خاکدانه ها بیشتر از بخش داخلی بدست آمد. ضریب تبیین غلظت روی قابل تبادل و محلول با غلظت روی کل مثبت و معنی دار و غلظت روی قابل تبادل و محلول و pH خاک منفی و معنی دار بود. در رابطه با روی کربناتی نیز ضریب تبیین با غلظت روی کل مثبت و معنی دار بدست آمد، ولی با درصد کربنات کلسیم خاک رابطه معنی دار نبود.
واژه های کلیدی: خاک آلوده، خاکدانه، شکلهای مختلف روی
زهره فرزانگان؛ غلامرضا ثواقبی؛ حسین میرسید حسینی
چکیده
چکیده
استفاده از گیاهان برای حذف آلاینده ها از محیط زیست و تجمع آنها در اندام هوایی بعنوان فرایند گیاه جذبی4 شناخته می شود. این تحقیق به منظور مقایسه قابلیت پالایش فلزات سرب و کادمیوم توسط کلزا5 و سورگوم6 که جز گیاهان با زیست توده بالا هستند و نیز بررسی تاثیر مواد اصلاحی مورد استفاده در راندمان گیاه جذبی انجام شد. نمونه خاک از مزرعه ...
بیشتر
چکیده
استفاده از گیاهان برای حذف آلاینده ها از محیط زیست و تجمع آنها در اندام هوایی بعنوان فرایند گیاه جذبی4 شناخته می شود. این تحقیق به منظور مقایسه قابلیت پالایش فلزات سرب و کادمیوم توسط کلزا5 و سورگوم6 که جز گیاهان با زیست توده بالا هستند و نیز بررسی تاثیر مواد اصلاحی مورد استفاده در راندمان گیاه جذبی انجام شد. نمونه خاک از مزرعه مجاور کارخانه کنستانتره روی در استان زنجان دارای آلودگی سرب، کادمیوم و روی تهیه گردید و 5 تیمار گوگرد به مقدار gkg -1 8/0، گوگرد به همراه مایه تلقیح تیو باسیلوس، و اسید سیتریک در دو سطح -1 gkg 1 و -1 gkg 3 و شاهد در نظرگرفته شد. در بخش اول تحقیق خاکهای تیمار شده به مواد فوق به مدت هشت هفته در رطوبت ظرفیت مزرعه و دمای0C 25 تحت انکوباسیون قرار گرفتند و نمونه های فرعی در فواصل صفر، چهار و هشت هفته از خاکها برداشته و میزان سرب و کادمیوم قابل استخراج با DTPA در خاک اندازه گیری شد. در بخش دوم با استفاده از خاک مورد نظر کشت گلدانی صورت گرفت که تیمارهای اعمال شده همانند مرحله قبل به خاک اضافه شده و پس از گذشت 60 روز از کشت سورگوم و کلزا، گیاهان برداشت شده و میزان سرب و کادمیوم جذب شده در ریشه و اندام هوایی گیاه و میزان قابل جذب آنها با عصاره گیرDTPA در خاک در زمانهای قبل و بعد از کشت اندازه گیری شد. هر دو آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی و آزمایش فاکتوریل با 5 تیمار (شامل شاهد) و 4 تکرار انجام شد. اندازه گیری های آماری با استفاده از نرم افزار SAS و MSTATC انجام گردید. نتایج مرحله انکوباسیون نشان داد که مواد اصلاحی سبب کاهش معنی دار pH نسبت به شاهد شده اند. همچنین ماده اصلاحی گوگرد به همراه مایه تلقیح و اسید سیتریک در سطح gkg-1 1 در افزایش فراهمی کادمیوم و سرب در خاک بترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را داشتند. نتایج تجزیه گیاهی نشان داد که بهترین تیمار ماده اصلاحی در انتقال عناصر از ریشه به اندام هوایی توسط گیاه برای هر دو گونه تحت بررسی، گوگرد به همراه مایه تلقیح بوده است. همچنین در این بررسی نشان داده شد که گیاه کلزا پتانسیل بیشتری برای جذب سرب و کادمیوم نسبت به سورگوم دارد.
واژه های کلیدی: سرب، سورگوم، کادمیوم، کلزا، گیاه جذبی، مواد اصلاحی
الهام ملک زاده؛ حسینعلی علیخانی؛ غلامرضا ثواقبی؛ مهدی زارعی
چکیده
چکیده
برهم کنش بین قارچهای میکوریز آربوسکولار بومی (Glomus mosseae) و غیر بومی (Glomus spp.) مناطق آلوده با باکتریهای مقاوم به کادمیوم و محرک رشد گیاه بومی مناطق آلوده (Bacillus mycoides و Micrococcus roseus) بر رشد، جذب کادمیوم و عناصر غذایی توسط گیاه ذرت (Zea mays L.)، در خاک آلوده به کادمیوم بررسی گردید. با افزایش سطح کادمیوم خاک، وزن خشک اندام هوایی، ریشه، مقدار ...
بیشتر
چکیده
برهم کنش بین قارچهای میکوریز آربوسکولار بومی (Glomus mosseae) و غیر بومی (Glomus spp.) مناطق آلوده با باکتریهای مقاوم به کادمیوم و محرک رشد گیاه بومی مناطق آلوده (Bacillus mycoides و Micrococcus roseus) بر رشد، جذب کادمیوم و عناصر غذایی توسط گیاه ذرت (Zea mays L.)، در خاک آلوده به کادمیوم بررسی گردید. با افزایش سطح کادمیوم خاک، وزن خشک اندام هوایی، ریشه، مقدار فسفر و آهن اندام هوایی کاهش و مقدار کادمیوم اندام هوایی و ریشه افزایش یافت. درصد کلنیزاسیون ریشه در سطوح مختلف کادمیوم و در مایه زنی توام با باکتریهای محرک رشد گیاه متفاوت بود. بیشترین وزن خشک اندام هوایی و ریشه، جذب فسفر و آهن به اندام هوایی در غلظتهای بالای کادمیوم، در تیمار گلوموس موسه بود. در تیمارهای فقط میکوریزی در سطوح 100 و 200 کادمیوم، به ترتیب گیاهان کلنیزه شده با Glomus spp. و گلوموس موسه بیشترین مقدار کادمیوم ریشه را داشتند. در هر دو سطح کادمیوم، مایه زنی توام باکتریهای میکروکوکوس روزئوس و باسیلوس میکودیس با گلوموس موسه به ترتیب منجر به افزایش و کاهش مقدار کادمیوم اندام هوایی در مقایسه با مایه زنی جداگانه گلوموس موسه گردید. این در حالی است که در سطوح 100 و 200، مایه زنی توام باکتریهای محرک رشد گیاه با Glomus spp. به ترتیب منجر به افزایش و کاهش یا عدم تفاوت معنی دار در جذب کادمیوم به اندام هوایی گردید. تیمار مایه زنی توام گلوموس موسه با باکتری میکروکوکوس روزئوس با بیشترین مقدار تجمع کادمیوم در گیاه، موثرترین تیمار در گیاه پالایی و تثبیت کادمیوم شناخته شد.
واژههای کلیدی: قارچ میکوریز آربوسکولار، باکتریهای محرک رشد گیاه، گیاه پالایی، کادمیوم، ذرت
امیرحسین خوش گفتارمنش؛ الهام السادات رضی زاده؛ حمید رضا عشقی زاده؛ غلامرضا ثواقبی؛ آزاده صدرارحامی؛ داوود افیونی
چکیده
چکیده
این پژوهش برای ارزیابی تحمل به کمبود روی 30 رقم گندم بهاره در مزرعه تحقیقاتی رودشت اصفهان به صورت آرایش کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی را دو سطح روی (بدون مصرف کود و مصرف 80 کیلوگرم سولفات روی در زمان کاشت) و عامل فرعی را ارقام گندم تشکیل دادند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس و نیز ...
بیشتر
چکیده
این پژوهش برای ارزیابی تحمل به کمبود روی 30 رقم گندم بهاره در مزرعه تحقیقاتی رودشت اصفهان به صورت آرایش کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی را دو سطح روی (بدون مصرف کود و مصرف 80 کیلوگرم سولفات روی در زمان کاشت) و عامل فرعی را ارقام گندم تشکیل دادند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس و نیز همبستگی شاخصهای تحمل و حساسیت به کمبود روی و عملکرد دانه، شاخصهای متوسط تولید، میانگین هندسی تولید و تحمل به تنش، مناسبترین شاخصها برای شناسایی و معرفی ارقام متحمل به کمبود روی بودند. همبستگی هر سه شاخص با عملکرد دانه در هر دو شرایط کمبود و کوددهی روی، مثبت و در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. با شاخص تحمل به تنش، ارقام مورد مطالعه بر اساس پاسخ به کوددهی و پتانسیل عملکرد به گروههای مختلف دستهبندی شدند. بر اساس هر سه شاخص، رقم قدس متحملترین و رقم فلات حساسترین رقم به کمبود روی بود.
واژه های کلیدی: شاخص تنش، گندم، کارآیی روی، تحمل
عبدالوهاب سادات؛ غلامرضا ثواقبی؛ فرهاد رجالی؛ محسن فرحبخش؛ کاظم خاوازی؛ مصطفی شیرمردی
چکیده
چکیده
هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر چند نوع قارچ میکوریز آربسکولار و باکتری محرک رشد گیاه بر شاخصهای رشد و عملکرد دو رقم گندم در یک خاک شور (dS/m 1/10 = ECe) بود. بدین منظور در قالب یک آزمایش فاکتوریل و طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار، تأثیر چهار سطح باکتری (سطح بدون باکتری، باکتریهای سودوموناس فلورسنس سویههای4، 9 و 12)، سه سطح قارچ ...
بیشتر
چکیده
هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر چند نوع قارچ میکوریز آربسکولار و باکتری محرک رشد گیاه بر شاخصهای رشد و عملکرد دو رقم گندم در یک خاک شور (dS/m 1/10 = ECe) بود. بدین منظور در قالب یک آزمایش فاکتوریل و طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار، تأثیر چهار سطح باکتری (سطح بدون باکتری، باکتریهای سودوموناس فلورسنس سویههای4، 9 و 12)، سه سطح قارچ (سطح بدون قارچ، قارچهای گلوموس اتونیکاتوم و گلوموس اینترارادیسز) بر دو رقم گندم (رقمهای سیستان و چمران بهترتیب مقاوم و نیمه مقاوم به شوری) بررسی شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که شاخصهای رشد و عملکرد دو رقم به طور معنیداری (05/0p< ) متفاوت بود. کاربرد مجزای قارچ گلوموس اتونیکاتوم و باکتری سودوموناس فلورسنس سویه 9 وزن تر و خشک اندام هوایی رقم سیستان را افزایش داد. تلقیح مجزای قارچ گلوموس اتونیکاتوم در رقمهای سیستان و چمران، وزن خشک ریشه را به طور معنیداری نسبت به شاهد افزایش داد. تلقیح مجزای رقم سیستان با قارچ گلوموس اتونیکاتوم وباکتری سودوموناس فلورسنس سویه 12 دارای بیشترین تعداد دانه در سنبله، وزن سنبله، وزن هزاردانه و عملکرد دانه بود. تلقیح مشترک قارچ گلوموس اینترارادیسز و باکتری سودوموناس فلورسنس سویه 12 میزان کلروفیل برگ پرچم رقم سیستان را به طور معنیداری افزایش داد. پیشنهاد میشود جهت تایید نتایج تیمارهای فوق، آزمایشهای مزرعهای نیز صورت پذیرد.
واژه های کلیدی: شوری، قارچ های میکوریز آربسکولار، باکتریهای محرک رشد گیاه، شاخصهای رشد و عملکرد گندم
فرهاد مشیری؛ محمد معز اردلان؛ محمد طهرانی؛ غلامرضا ثواقبی
چکیده
چکیده
به دلیل حاکمیت شرایط آهکی در خاک، کمبود روی یک عامل محدود کننده تولید گندم در ایران محسوب می شود. یکی از راه های مقابله با این مشکل، کاشت ارقامی است که کارایی جذب روی بیشتری داشته باشند. در این تحقیق تفاوت ده رقم گندم (نه رقم گندم نان و یک رقم گندم دوروم) نسبت به کمبود روی در گلخانه مطالعه شد. دو سطح روی (صفر و 10 میلی گرم روی در کیلوگرم ...
بیشتر
چکیده
به دلیل حاکمیت شرایط آهکی در خاک، کمبود روی یک عامل محدود کننده تولید گندم در ایران محسوب می شود. یکی از راه های مقابله با این مشکل، کاشت ارقامی است که کارایی جذب روی بیشتری داشته باشند. در این تحقیق تفاوت ده رقم گندم (نه رقم گندم نان و یک رقم گندم دوروم) نسبت به کمبود روی در گلخانه مطالعه شد. دو سطح روی (صفر و 10 میلی گرم روی در کیلوگرم خاک) در چهار تکرار به کار رفت. در آزمایش دیگر، ترشح فیتوسیدروفر از ریشه دو رقم گندم با کارایی روی متفاوت (حاصل از نتایج آزمایش گلخانهای) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که علائم کمبود روی از قبیل ظهور لکه های کم رنگ و نکروزه و کاهش ارتفاع گیاه در ارقام الوند، مهدوی و دوروم بیشتر بود. در شرایط کمبود روی، وزن خشک اندام هوایی در اغلب ارقام کاهش یافت. میزان کارایی روی ارقام بین 4/80 و 2/106 درصد متغیر بود. ارقام پیشتاز و داراب بیشترین کارایی روی و ارقام الوند و مهدوی کمترین کارایی روی را داشتند. کاربرد روی، غلظت روی را در اندام هوایی تمام ارقام افزایش داد. جذب روی در ارقام مختلف در شرایط کمبود و کفایت روی متفاوت بود. به طور متوسط، ارقامی که کارایی روی بیشتری داشند، کارایی بیشتری نیز در جذب روی داشتند. حساسیت متفاوت ارقام همبستگی خوبی با غلظت روی در اندام هوایی نداشت. در مقابل، مقدار کل روی در اندام هوایی رابطه بهتری با حساسیت ارقام نسبت به کمبود روی داشت. در شرایط کمبود روی، توانایی متفاوت ارقام گندم در ترشح فیتوسیدروفر مشاهده شد. پیشتاز به عنوان رقم روی کارا فیتوسیدروفر بیشتری نسبت به رقم الوند با کارایی روی کمتر تولید کرد. جذب بیشتر روی در ارقام روی کارا میتواند به آزادسازی بیشتر فیتوسیدروفر از ریشه آنها وابسته باشد.
واژههای کلیدی: ارقام گندم، روی کارایی، غلظت روی، جذب روی، فیتوسیدروفر
فاطمه خسروی؛ غلامرضا ثواقبی؛ حسن فرحبخش
چکیده
چکیده
استفاده از گیاهان برای پالایش خاکهای آلوده به فلزات سنگین راهکاری اقتصادی، ارزان و موثر می باشد. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر کلرید پتاسیم بر جذب کادمیوم و ارتقای گیاه پالایی آن توسط کلزا (Brassica napus L.) و آفتابگردان (Helianthus Annuus L.)، در یک خاک آلوده به کادمیوم (Cadmium) منطقه انگوران استان زنجان اجرا شد. در طرح بلوک کامل تصادفی با سه ...
بیشتر
چکیده
استفاده از گیاهان برای پالایش خاکهای آلوده به فلزات سنگین راهکاری اقتصادی، ارزان و موثر می باشد. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر کلرید پتاسیم بر جذب کادمیوم و ارتقای گیاه پالایی آن توسط کلزا (Brassica napus L.) و آفتابگردان (Helianthus Annuus L.)، در یک خاک آلوده به کادمیوم (Cadmium) منطقه انگوران استان زنجان اجرا شد. در طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار، چهار سطح پتاسیم (صفر(شاهد)، 50، 100 و 200 میلی گرم K2O در کیلوگرم خاک به صورت KCl) به کار رفت و رقم هیبرید آذر گل آفتابگردان و دو صفر کلزای بهاره به طور جداگانه کشت گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تیمارهای KCl اثرات معنی داری (P