علوم خاک
سحر ناصری؛ شهرام کیانی؛ حمیدرضا متقیان
چکیده
اوره یکی از کودهای شیمیایی نیتروژن برای تولید سبزیها در خاک است که به ندرت در کشتهای هیدروپونیک مورد استفاده قرار میگیرد. این پژوهش به‌منظور بررسی اثر نسبتهای مختلف اوره به نیترات محلول غذایی بر شاخصهای رشدی و تجمع نیترات در کاهوی فرانسوی قرمز رقم لولا رزا (Lactuca sativa L. cv. Lolla Rossa) انجام شد. این آزمایش به‌صورت طرح کاملاً ...
بیشتر
اوره یکی از کودهای شیمیایی نیتروژن برای تولید سبزیها در خاک است که به ندرت در کشتهای هیدروپونیک مورد استفاده قرار میگیرد. این پژوهش به‌منظور بررسی اثر نسبتهای مختلف اوره به نیترات محلول غذایی بر شاخصهای رشدی و تجمع نیترات در کاهوی فرانسوی قرمز رقم لولا رزا (Lactuca sativa L. cv. Lolla Rossa) انجام شد. این آزمایش به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با هفت نسبت اوره به نیترات محلول غذایی در چهار تکرار به‌صورت کشت بدون خاک در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد انجام شد. نسبتهای اوره به نیترات محلول غذایی شامل صفر به 100، 10 به 90، 20 به 80، 30 به 70، 40 به 60، 50 به 50 و 60 به 40 بودند. نتایج نشان داد کاربرد نسبتهای مختلف اوره به نیترات در محلول غذایی تأثیر معنیداری بر شاخصهای رشدی کاهو از قبیل قطر گیاه، طول برگ، عرض برگ، تعداد برگ، شاخص سبزینگی برگ و میزان بریکس برگ در مقایسه با نسبت صفر به 100 اوره به نیترات نداشت. همچنین وزن تازه ریشه و شاخساره کاهو تحت تأثیر نسبت اوره به نیترات محلول غذایی قرار نگرفت. بیشترین وزن تازه شاخساره کاهو (141 گرم بر گیاه) با کاربرد نسبت 50 به 50 اوره به نیترات حاصل شد که با عدم کاربرد اوره (125 گرم بر گیاه) تفاوت معنیداری نداشت. نتایج نشان داد غلظت نیتروژن شاخساره (به استثنای گیاهان تغذیه شده با نسبت 50 به 50 اوره به نیترات) تحت تأثیر افزایش نسبت اوره به نیترات محلول غذایی قرار نگرفت. با افزایش نسبت اوره به نیترات محلول غذایی غلظت نیترات در ریشه، برگهای بیرونی، درونی و کل کاهو به‌طور معنیداری کاهش یافت. به‌طوری‌که بیشترین و کمترین غلظت نیترات در ریشه، برگهای بیرونی، درونی و کل کاهو به‌ترتیب در گیاهان تغذیه شده با نسبتهای صفر به 100 و 50 به 50 اوره به نیترات در محلول غذایی حاصل شد. نتایج این پژوهش نشان داد کاربرد اوره در محلول غذایی منجر به تأمین نیتروژن کاهو شد. این نشان میدهد گیاهان کاهو به‌طور مؤثری اوره را هیدرولیز کرده و به‌صورت کارا از آن به‌عنوان منبع نیتروژن استفاده کردهاند. براساس وزن تازه شاخساره و غلظت نیترات در کل برگهای کاهو، جایگزینی 50 درصد نیترات محلول غذایی با اوره برای تولید کاهوی فرانسوی قرمز در کشت هیدروپونیک در شرایط این پژوهش توصیه میشود.
فاطمه محمدی ناوچی نژاد؛ علیرضا حسین پور؛ حمیدرضا متقیان
چکیده
کمبود روی از مشکلات خاک‌های آهکی است و برطرف کردن آن منجر به افزایش عملکرد محصولات کشاورزی میشود. کودهای شیمیایی روی با گذشت زمان غیر قابل استفاده شده و کودهای آلی می‌تواند با تأثیر بر توزیع روی در خاک‌ها باعث بهبود قابلیت استفاده آن شوند. اما نحوه تأثیر و برهمکنش آنها با کودهای شیمیایی نیازمند بررسی دقیق تغییر قابلیت استفاده و ...
بیشتر
کمبود روی از مشکلات خاک‌های آهکی است و برطرف کردن آن منجر به افزایش عملکرد محصولات کشاورزی میشود. کودهای شیمیایی روی با گذشت زمان غیر قابل استفاده شده و کودهای آلی می‌تواند با تأثیر بر توزیع روی در خاک‌ها باعث بهبود قابلیت استفاده آن شوند. اما نحوه تأثیر و برهمکنش آنها با کودهای شیمیایی نیازمند بررسی دقیق تغییر قابلیت استفاده و اجزاء روی در خاک‌های تیمارشده با کودهای آلی و شیمیایی است. هدف این تحقیق بررسی برهمکنش سولفات روی و ورمی‌کمپوست بر قابلیت استفاده و جزءبندی روی در طی زمان در یک خاک آهکی رسی بود. این تحقیق به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی شامل فاکتور اول ورمی‌کمپوست (دو سطح 0 و 1 درصد) و فاکتور دوم روی (سه سطح 0، 2 و 5 میلی‌گرم بر کیلوگرم از منبع سولفات روی) با 3 تکرار انجام شد. نمونه‌های خاک تیمارشده در دمای 1± 22 درجه سانتی‌گراد و رطوبت ظرفیت زراعی به‌مدت 120 روز در انکوباتور خوابانده شدند. در شروع آزمایش، 60 و 120 روز پس از خواباندن نمونه‌ای از هر تیمار برای تعیین قابلیت استفاده با روش DTPA-TEA و اندازهگیری اجزاء روی با روش BCR برداشته شد. نتایج نشان داد که در اثر کاربرد ورمی‌کمپوست میانگین روی عصاره‌گیری شده با DTPA-TEA به‌صورت معنیداری (05/0>P) افزایش یافت. برهمکنش ورمی‌کمپوست و زمان بر روی قابل استفاده معنی‌دار نبود (05/0P>). با گذشت زمان روی قابل استفاده در حضور سولفات روی کاهش یافت (05/0>P). علاوه بر آن، در اثر کاربرد ورمی‌کمپوست در خاک‌های تیمارشده با روی، اجزاء روی با گذشت زمان افزایش یافتند. به‌جز روی باقیمانده که با گذشت زمان کاهش یافت. بررسی ضرایب همبستگی نشان داد که رابطه معنیداری بین روی عصاره‌گیری شده با DTPA-TEA و اجزاء مختلف روی وجود داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که در اثر کاربرد ورمی‌کمپوست اجزاء روی در خاک رسی تیمارشده با سولفات روی تغییر کرده و قابلیت استفاده آن افزایش یافت.
مرتضی بهمنی؛ جهانگرد محمدی؛ عیسی اسفندیارپور بروجنی؛ حمیدرضا متقیان؛ کرامت اله سعیدی
چکیده
وجود تغییرات مکانی در خصوصیات خاک امری بدیهی بهشمار میرود، با این حال درک از دلایل و منشأ این تغییـرات کامـل نیست. پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرپذیری مکانی ویژگیهای خاک و عملکرد گل محمدی در دو مزرعه معروف (مزارع نگار و گلزار) با ویژگیهای متفاوت اقلیمی و توپوگرافی در شهرستان بردسیر انجام شد. برای نیل به اهداف مطالعه، در هر یک از ...
بیشتر
وجود تغییرات مکانی در خصوصیات خاک امری بدیهی بهشمار میرود، با این حال درک از دلایل و منشأ این تغییـرات کامـل نیست. پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرپذیری مکانی ویژگیهای خاک و عملکرد گل محمدی در دو مزرعه معروف (مزارع نگار و گلزار) با ویژگیهای متفاوت اقلیمی و توپوگرافی در شهرستان بردسیر انجام شد. برای نیل به اهداف مطالعه، در هر یک از مزارع تعداد 100 نمونه خاک و محصول برداشت شد. پس از اندازهگیری ویژگیهای خاک و ویژگیهای گیاهی، با استفاده از روش زمین آماری کریجینگ اقدام به پهنهبندی ویژگیهای خاک و گل محمدی گردید. تجزیه نیمتغییرنماها نشان داد که تمامی متغیرهای بررسی شده در هر دو مزرعه دارای ساختار مکانی قوی و متوسط میباشند. دامنه تأثیر تغییرنماها در مزرعه نگار از 16/122 متر برای عملکرد گل محمدی تا 46/218 متر برای سیلت و در مزرعه گلزار از 1/115 متر برای پتاسیم قابل استفاده تا 228 متر برای نیتروژن کل در تغییر است. نتایج نشان دادند که ویژگیهای عملکرد گیاه و ویژگیهای خاک حتی در مقیاسهای کوچک دارای وابستگی مکانی هسـتند. نقشههای کریجینگ نشان میدهند که الگو و پراکنش ویژگیهای خاک حتی درون یک مزرعهمیتواند بسیار متفاوت باشد؛ هرچند که مقایسه الگوی مکانی برخی ویژگیهای خاک مانند ماده آلی و نیتروژن کل با الگوی مکانی ویژگیهای گیاه و ابعاد مزارع مطابقت نشان داد. این امر نشان‌دهنده آن است که تغییرپذیری ویژگیهای مزبور عمدتاً تحت مدیریت زارعین قرار گرفته است و برای رعایت بهینه مصرف عناصر غذایی بایستی میـزان مصرف نهادهها توسط مدیران مزرعه مورد بازنگری قرار گیرد.
پروین کبیری؛ حمیدرضا متقیان؛ علیرضا حسین پور
چکیده
فعالیت‌های انسانی، نقش مهمی بر توزیع ژئوشیمیایی فلزات سنگین داشته‌است و باعث ورود بیش از حد مجاز آنها به محیط زیست شده‌است. وجود فلزات سنگین در محیط زیست، اثرات سوئی بر خاک، آب‌های سطحی و آب‌های زیرزمینی دارد و حیات موجودات زنده را با خطرات جدی مواجه می-کند. اخیراً زغال زیستی به صورت گسترده‌ای جهت کاهش سمیت فلزات سنگین در خاک استفاده ...
بیشتر
فعالیت‌های انسانی، نقش مهمی بر توزیع ژئوشیمیایی فلزات سنگین داشته‌است و باعث ورود بیش از حد مجاز آنها به محیط زیست شده‌است. وجود فلزات سنگین در محیط زیست، اثرات سوئی بر خاک، آب‌های سطحی و آب‌های زیرزمینی دارد و حیات موجودات زنده را با خطرات جدی مواجه می-کند. اخیراً زغال زیستی به صورت گسترده‌ای جهت کاهش سمیت فلزات سنگین در خاک استفاده میشود. هدف این مطالعه بررسی تأثیر دمای گرماکافت زغال زیستی برگ گردو بر قابلیت استفاده و پاسخ‌های رشد ذرت در یک خاک شن‌لومی آهکی آلوده به فلزات سنگین بوده است. بدین منظور، در آزمایشی گلدانی مقادیر 0، 5/0، 1 و 2 درصد (وزنی) زغال زیستی تهیه‌شده در دماهای 200، 400 و 600 درجه سلسیوس با 3 کیلوگرم خاک در 3 تکرار مخلوط و به‌مدت 45 روز در شرایط گلخانه خوابانده شد. پس از خواباندن، در هر گلدان ذرت علوفه‌ای (رقم سینگل‌کراس 704) کشت و پس از دو ماه، پاسخ‌های رشد ذرت (وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، غلظت روی در اندام هوایی، غلظت روی در ریشه، ضریب تجمع زیستی و ضریب انتقال) و غلظت روی قابل استفاده (محلول و DTPA-TEA) خاک تعیین شد. نتایج نشان داد که با افزایش دمای گرماکافت زغال زیستی، رشد ذرت و ضریب انتقال روی افزایش می‌یابد. همچنین تیمار خاک‌ها با 2 درصد زغال زیستی تهیه‌شده در دمای 600 درجه سلسیوس، غلظت روی در اندام هوایی و ریشه را به‌ترتیب 6/21 و 0/33 درصد کاهش و وزن خشک اندام هوایی و ریشه را به‌ترتیب 4/131 و 7/116 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. ضریب انتقال روی در سطوح مختلف زغال زیستی تفاوت معنیداری نداشت (05/0P>). نتایج نشان داد که با افزایش مقدار و دمای تهیه زغال‌های زیستی، غلظت روی محلول و روی عصاره‌گیری‌شده با DTPA-TEA کاهش معنیداری یافت (05/0P
مینا نظری زاده؛ فایز رئیسی؛ حمیدرضا متقیان
چکیده
شوری و آلودگی ناشی از فلزات سمی به‌عنوان دو تنش زیست‌محیطی می‌توانند به‌صورت هم‌زمان رشد و فعالیت کرم‌های خاکی را تحت تأثیر قرار دهند. اثر مشترک این دو تنش غیرزیستی بر کرم‌های خاکی، به‌ویژه در نواحی خشک و نیمه‌خشک، کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اهمیت کرم‌های خاکی در زیست‌بوم، بررسی اثرمتقابل عوامل تنش‌زا بر رشد ...
بیشتر
شوری و آلودگی ناشی از فلزات سمی به‌عنوان دو تنش زیست‌محیطی می‌توانند به‌صورت هم‌زمان رشد و فعالیت کرم‌های خاکی را تحت تأثیر قرار دهند. اثر مشترک این دو تنش غیرزیستی بر کرم‌های خاکی، به‌ویژه در نواحی خشک و نیمه‌خشک، کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اهمیت کرم‌های خاکی در زیست‌بوم، بررسی اثرمتقابل عوامل تنش‌زا بر رشد و فعالیت این جانداران ضروری است. در این پژوهش اثر مشترک شوری ناشی از نمک کلرید سدیم و آلودگی سرب بر جمعیت و فعالیت کرم‌های خاکی Eisenia fetida در شرایط گلخانه مطالعه شد. این آزمایش با 3 فاکتور شامل آلودگی (شاهد و 30 میلی‌گرم سرب بر کیلوگرم خاک)، شوری (شاهد، 4 و 8 دسیزیمنس بر متر) و کود گاوی (شاهد و 4 درصد وزنی)، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایهی کاملاً تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد که افزایش سطوح شوری خاک قابلیت دسترسی سرب را افزایش میدهد و سمیت این فلز را برای کرم‌های خاکی تشدید میکند. در مقابل افزودن کود گاوی در همهی سطوح شوری، قابلیت دسترسی این فلز را کاهش میدهد. جمعیت، وزن مرطوب و خشک کرم و وزن مرطوب و خشک فضولات تولید شده توسط کرم‌های خاکی به‌صورت معنی‌دار (05/0p
محمد رحمانیان؛ علیرضا حسین پور؛ ابراهیم ادهمی؛ حمیدرضا متقیان
چکیده
ویژگیهای زیستی و شیمیایی محیط ریزوسفر از جمله فراهمی و اجزاء شیمیایی فلزات در آن با توده خاک متفاوت است. این پژوهش به منظور بررسی تغییر در قابلیت‌استفاده و اجزاء مس در ریزوسفر آفتابگردان (Helianthus annuus L.) در یک خاک شنی آلوده به مس تیمارشده با کلات-کننده‌ها (EDTA، اسید سیتریک و عصاره کود مرغی) در شرایط گلخانه‌ای انجام شد.EDTA و اسید سیتریک ...
بیشتر
ویژگیهای زیستی و شیمیایی محیط ریزوسفر از جمله فراهمی و اجزاء شیمیایی فلزات در آن با توده خاک متفاوت است. این پژوهش به منظور بررسی تغییر در قابلیت‌استفاده و اجزاء مس در ریزوسفر آفتابگردان (Helianthus annuus L.) در یک خاک شنی آلوده به مس تیمارشده با کلات-کننده‌ها (EDTA، اسید سیتریک و عصاره کود مرغی) در شرایط گلخانه‌ای انجام شد.EDTA و اسید سیتریک در سطوح غلظتی صفر، 5/0 و 1 میلی-مول بر کیلوگرم خاک و عصاره کود مرغی در سطوح غلظتی صفر، 5/0 و 1 گرم بر کیلوگرم خاک استفاده شدند. تعداد سه بذر آفتابگردان در هر ریزوباکس کاشته شد. بعد از 10 هفته گیاهان برداشت شدند و خاک‌های ریزوسفری و توده جدا شدند. مس قابل‌استفاده با استفاده از 7 روش عصاره‌گیری شیمیایی و جزءبندی مس در خاک‌های ریزوسفری و توده اندازهگیری شد. ویژگیهای خاک ریزوسفری با خاک توده متفاوت بود. مقدار مس عصاره‌گیری شده به روش‌های مختلف در خاک‌های ریزوسفری کمتر از خاک‌های توده بود. دامنه تغییرات مس عصاره‌گیری شده با عصاره‌گیرها از 023/0 تا 83/1 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود. در خاک‌های ریزوسفری و توده تیمارشده با کلات‌کننده‌ها، بیشترین مقادیر مس به ترتیب در اجزاء باقیمانده، پیوند‌شده با ماده آلی، پیوند‌شده با اکسیدهای آهن و منگنز، پیوند‌شده با کربنات‌ها و تبادلی بود. میانگین اجزاء مس پیوند‌شده با کربنات‌ها، پیوند‌شده با اکسیدهای آهن و منگنز و جزء باقیمانده در شرایط ریزوسفری بیشتر از توده خاک بود. میانگین جزء پیوند‌شده با ماده آلی در شرایط ریزوسفری کمتر از توده خاک بود. دامنه تغییرات اجزاء مس از 81/2 تا 95/12 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود.
اکرم فرشادی راد؛ علیرضا حسین پور؛ شجاع قربانی؛ حمیدرضا متقیان
چکیده
قابلیت استفاده فلزات سنگین به توزیع آنها در خاکدانه‌های با اندازه مختلف بستگی دارد. در این پژوهش تأثیر اندازه خاکدانه بر قابلیت استفاده مس برای گیاه ذرت در تعدادی از خاک‌های آلوده استان اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌های خاک هوا خشک شده، با استفاده از روش الک خشک به 4 بخش، 4 تا 2، 2 تا 25/0، 25/0 تا 053/0 و کوچکتر از 053/0 میلی‌متر تفکیک ...
بیشتر
قابلیت استفاده فلزات سنگین به توزیع آنها در خاکدانه‌های با اندازه مختلف بستگی دارد. در این پژوهش تأثیر اندازه خاکدانه بر قابلیت استفاده مس برای گیاه ذرت در تعدادی از خاک‌های آلوده استان اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌های خاک هوا خشک شده، با استفاده از روش الک خشک به 4 بخش، 4 تا 2، 2 تا 25/0، 25/0 تا 053/0 و کوچکتر از 053/0 میلی‌متر تفکیک شدند. قابلیت استفاده مس در خاک و خاکدانه‌ها با استفاده از روش‌های DTPA-TEA، مهلیچ 1، کلرید کلسیم 01/0 مولار و آب مقطر اندازهگیری شد. به منظور بررسی همبستگی بین مس عصاره‌گیری شده و شاخصهای گیاهی، ذرت به مدت 8 هفته در گلخانه کشت گردید. نتایج نشان داد که مقدار نسبی خاکدانه‌های 25/0تا 2 میلی‌متر در خاک‌های مورد مطالعه بیشترین بود و این خاکدانه‌ها بیشترین سهم را در مقدار مس کل خاک داشتند. بیشترین مقدار مس قابل استفاده در خاکدانه‌های کوچکتر از 05/0 میلی‌متر و پس از آن خاکدانه‌های 05/0 تا 25/0، 25/0 تا 2 و 2 تا 4 میلی‌متر قرار داشتند. مقدار مس قابل استفاده در خاکدانه‌های 05/0 تا 25/0 میلی‌متر و شاخصهای گیاهی دارای بیشترین همبستگی بود و پس از آن خاکدانه‌های کوچکتر از 05/0، 25/0 تا 2 و 2 تا 4 میلی‌متر قرار داشتند. بنابراین، خاکدانه‌های 05/0 تا 25/0 میلی‌متر سهم بالاتری در تأمین مس برای گیاه ذرت داشته‌اند.
علیرضا حسین پور؛ حمیدرضا متقیان
چکیده
استفاده از کودهای آلی یکی از راه‌های افزودن عناصر به خاک‌های کشاورزی با ماده آلی کم است. کودهای آلی مختلف، تأثیرات متفاوتی بر قابلیت استفاده عناصر در خاک دارند. در این تحقیق، قابلیت استفاده (با روش‌های DTPA-TEA، AB-DTPA و مهلیچ 3) و جزءبندی روی و مس در یک خاک آهکی تیمار شده با سطوح 0، 5/0 و 1 درصد (وزنی-وزنی) کود گاوی و ورمی‌کمپوست در قالب ...
بیشتر
استفاده از کودهای آلی یکی از راه‌های افزودن عناصر به خاک‌های کشاورزی با ماده آلی کم است. کودهای آلی مختلف، تأثیرات متفاوتی بر قابلیت استفاده عناصر در خاک دارند. در این تحقیق، قابلیت استفاده (با روش‌های DTPA-TEA، AB-DTPA و مهلیچ 3) و جزءبندی روی و مس در یک خاک آهکی تیمار شده با سطوح 0، 5/0 و 1 درصد (وزنی-وزنی) کود گاوی و ورمی‌کمپوست در قالب طرح کاملاً تصادفی مقایسه شد. همچنین، در خاک‌های تیمار شده و شاهد در شرایط گلخانه‌ای، گیاه گندم کشت گردید. نتایج نشان داد که اثر تیمارها بر مقدار روی عصاره گیری شده با روش‌های مختلف معنی‌دار (01/0>P) بود. در حالی‌که اثر تیمارها بر مس عصاره‌گیری شده با روش‌های مختلف معنی‌دار نبود (05/0P) بود، در حالی‌که اثر تیمارها بر اجزاء مس معنی‌دار نبود (05/0>P). روی و مس عصاره‌گیری شده با DTPA-TEA و AB-DTPA همبستگی معنیداری (05/0>P) با جزء پیوند شده با اکسیدهای آهن و منگنز داشتند. ضرایب همبستگی بدست آمده نشان دادند که بین ماده خشک و جذب روی با روی عصاره‌گیری شده با DTPA-TEA، AB-DTPA، مهلیچ 3 و روی پیوند شده با اکسیدهای آهن و منگنز همبستگی معنیداری (05/0>P) وجود داشت. در حالی‌که بین شاخصهای گندم و مس عصاره‌گیری شده با روش‌های مختلف و اجزاء آن همبستگی معنیداری وجود نداشت (05/0
حمیدرضا متقیان؛ علیرضا حسین پور؛ شهرام کیانی
چکیده
مصرف کودهای آلی مانند ورمی‌کمپوست یکی از راه‌های افزودن عناصر به خاک‌های کشاورزی با ماده آلی کم است. با این وجود، مصرف این کود می‌تواند بر ویژگیهای آزاد شدن عناصر کم‌نیاز مؤثر باشد. در این تحقیق سرعت آزاد شدن روی و مس در یک خاک آهکی تیمار شده با سطوح 0، 5/0 و 1 درصد (وزنی- وزنی) کود گاوی و ورمی‌کمپوست در قالب طرح کاملاً تصادفی مقایسه ...
بیشتر
مصرف کودهای آلی مانند ورمی‌کمپوست یکی از راه‌های افزودن عناصر به خاک‌های کشاورزی با ماده آلی کم است. با این وجود، مصرف این کود می‌تواند بر ویژگیهای آزاد شدن عناصر کم‌نیاز مؤثر باشد. در این تحقیق سرعت آزاد شدن روی و مس در یک خاک آهکی تیمار شده با سطوح 0، 5/0 و 1 درصد (وزنی- وزنی) کود گاوی و ورمی‌کمپوست در قالب طرح کاملاً تصادفی مقایسه شد. نمونه‌های خاک به‌روش عصاره‌گیری متوالی و با استفاده از DTPA-TEA در دمای 1± 25 درجه سانتی‌گراد به‌مدت 1 تا 504 ساعت عصاره‌گیری شدند. نتایج نشان داد که مقدار روی آزاد شده در خاک‌های تیمار شده با کود گاوی و ورمی‌کمپوست افزایش معنیداری (05/0 p) و در خاک تیمارشده با ورمی‌کمپوست کاهش معنیداری (05/0 < p) نسبت به خاک شاهد داشت. همچنین، مقدار روی و مس آزاد شده در خاک‌های تیمار شده با ورمی‌کمپوست در مقایسه با خاک‌های تیمار شده با کود گاوی کاهش معنیداری (05/0 < p) یافت. مقدار روی آزاد شده در خاک‌های تیمار شده با 5/0 و 1 درصد کود گاوی و ورمی‌کمپوست به‌ترتیب 54/2، 98/2، 14/2 و 61/2 میلی‌گرم در کیلوگرم بود. مقدار مس آزاد شده در خاک‌های تیمار شده با 5/0 و 1 درصد کود گاوی و ورمی‌کمپوست به‌ترتیب 92/2، 72/2، 41/2 و 40/2 میلی‌گرم در کیلوگرم بود. معادله تابع توانی بهترین مدل توصیف کننده مکانیسم آزاد شدن روی و مس در خاک‌های مورد مطالعه بود. همچنین، سرعت آزاد شدن روی و مس در خاک تیمار شده با ورمی‌کمپوست کمتر از خاک تیمار شده با کود گاوی بود. نتایج این تحقیق نشان داد که مقدار و سرعت آزاد شدن روی و مس در خاک تیمار شده با ورمی‌کمپوست در مقایسه با خاک‌های تیمار شده با ماده مورد استفاده در تهیه ورمی‌کمپوست (کود گاوی)، کاهش می‌یابد.
یاسر استواری؛ کامران عسگری؛ حمیدرضا متقیان
چکیده
با برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی با استفاده از ویژگیهای پایه ای و زودیافت خاک میتوان در وقت و هزینه صرفهجویی کرد. هدف این بررسی، مقایسه دو روش رگرسیون درختی و رگرسیون خطی چندگانه در برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) با استفاده از ویژگیهایخاک است. برای این منظور از داده های 106 نمونه خاک UNSODA استفاده شد. جهت برآورد CEC با استفاده از روش‌های ...
بیشتر
با برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی با استفاده از ویژگیهای پایه ای و زودیافت خاک میتوان در وقت و هزینه صرفهجویی کرد. هدف این بررسی، مقایسه دو روش رگرسیون درختی و رگرسیون خطی چندگانه در برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی (CEC) با استفاده از ویژگیهایخاک است. برای این منظور از داده های 106 نمونه خاک UNSODA استفاده شد. جهت برآورد CEC با استفاده از روش‌های رگرسیون درختی و رگرسیون خطی از ویژگی های اجزای بافت خاک،pH، ماده آلی و چگالی ظاهری استفاده شد. کارآیی روش رگرسیون درختی در برابر روش رگرسیون خطی چندگانه در برآورد CEC مقایسه شدند. نتایج نشان داد که در برآورد CEC با استفاده از روش های رگرسیونی تنها ضرایب ماده آلی (183/3) و درصد رس (274/0) که بیشترین همبستگی را با CEC دارند معنی دار شده و مدل رگرسیونی بر اساس این دو پارامتر توسعه یافت. همچنین از میان پارمترهای ورودی در روش رگرسیون درختی تنها پارامترهای ماده آلی و درصد رس در درخت رگرسیون ظاهر شد. روش رگرسیون درختی در دو مجموعه داده صحت سنجی و اعتبار سنجی بر اساس آماره های ارزیابی R2، RMSE، ME و GMER کارآیی بالاتری نسبت به روش های رگرسیونی خطی در برآورد CEC داشت. از میان روش های رگرسیونی خطی، مدل پیشنهادی کارآیی بالاتری نسبت به مدل های بل و ونکولن و بروسما و همکاران داشت.
علیرضا حسین پور؛ حمیدرضا متقیان
چکیده
در خاک‌های تیمارشده با لجن فاضلاب مقدار قابل استفاده عناصر کم‌نیاز از جمله روی از مسائل اصلی است. در این تحقیق به بررسی روی قابل استفاده (با روش‌های DTPA-TEA، مهلیچ 1 و مهلیچ 3) و تعیین شکل‌های شیمیایی آن در خاک‌ها قبل و پس از تیمار با لجن فاضلاب (1 درصد وزنی - وزنی) و پس از کشت گندم در شرایط گلخانه‌ای پرداخته شد. نتایج نشان داد که بر اثر کاربرد ...
بیشتر
در خاک‌های تیمارشده با لجن فاضلاب مقدار قابل استفاده عناصر کم‌نیاز از جمله روی از مسائل اصلی است. در این تحقیق به بررسی روی قابل استفاده (با روش‌های DTPA-TEA، مهلیچ 1 و مهلیچ 3) و تعیین شکل‌های شیمیایی آن در خاک‌ها قبل و پس از تیمار با لجن فاضلاب (1 درصد وزنی - وزنی) و پس از کشت گندم در شرایط گلخانه‌ای پرداخته شد. نتایج نشان داد که بر اثر کاربرد لجن فاضلاب، میانگین روی عصاره‌گیری شده با استفاده از 3 روشعصارهگیری به‌صورت معنیداری (01/0P
حمیدرضا متقیان؛ علیرضا حسین‌پور
چکیده
تغییر در فعالیت‌های ریزجانداران و ویژگیهای شیمیایی در خاک فرا ریشه می‌تواند بر قابلیت استفاده و جزءبندی مس مؤثر باشد. این تحقیق با هدف بررسی اثر فرا ریشه لوبیا بر قابلیت استفاده و جزءبندی مس در 10 خاک آهکی ایران با استفاده از ریزوباکس در گلخانه انجام شد. کل کربن آلی، کربن آلی محلول، کربن زیست توده میکروبی، pH، مس قابل استفاده (با ...
بیشتر
تغییر در فعالیت‌های ریزجانداران و ویژگیهای شیمیایی در خاک فرا ریشه می‌تواند بر قابلیت استفاده و جزءبندی مس مؤثر باشد. این تحقیق با هدف بررسی اثر فرا ریشه لوبیا بر قابلیت استفاده و جزءبندی مس در 10 خاک آهکی ایران با استفاده از ریزوباکس در گلخانه انجام شد. کل کربن آلی، کربن آلی محلول، کربن زیست توده میکروبی، pH، مس قابل استفاده (با استفاده از 7 روش عصاره‌گیری شیمیایی) و شکل‌های مس در خاک‌های فرا ریشه و توده تعیین شدند. نتایج نشان داد که کل کربن آلی، کربن آلی محلول و کربن زیست توده میکروبی در خاک‌های فرا ریشه لوبیا افزایش معنی‌دار (01/0p
حمیدرضا متقیان؛ علیرضا حسین پور
چکیده
لجن فاضلاب به‌عنوان کودی ارزان قیمت برای برطرف کردن کمبود عناصر از جمله روی استفاده میشود. با این حال، عصاره‌گیر مناسب روی قابل استفاده لوبیا در خاک‌های آهکی تیمارشده با لجن فاضلاب معرفی نشده است. هدف این پژوهش ارزیابی چند روش شیمیایی در برآورد روی قابل استفاده در خاک‌های آهکی تیمارشده و تیمارنشده با لجن فاضلاب بود. برای تیمار ...
بیشتر
لجن فاضلاب به‌عنوان کودی ارزان قیمت برای برطرف کردن کمبود عناصر از جمله روی استفاده میشود. با این حال، عصاره‌گیر مناسب روی قابل استفاده لوبیا در خاک‌های آهکی تیمارشده با لجن فاضلاب معرفی نشده است. هدف این پژوهش ارزیابی چند روش شیمیایی در برآورد روی قابل استفاده در خاک‌های آهکی تیمارشده و تیمارنشده با لجن فاضلاب بود. برای تیمار خاک‌ها 1٪ (وزنی- وزنی) لجن فاضلاب به خاک‌ها اضافه و خاک‌های تیمارشده و تیمارنشده به مدت یک ماه در رطوبت مزرعه خوابانده شدند. در پایان انکوباسیون، خاک‌ها خشک و روی قابل استفاده با 7 روش (DTPA-TEA، DTPA-AB، مهلیچ 1، مهلیچ 2، مهلیچ 3، HCl 1/0 نرمال و کلرید کلسیم 01/0 مولار) تعیین شد. شاخصهای گیاه لوبیا شامل ماده خشک، غلظت و جذب روی در یک آزمایش گلدانی تعیین شدند. نتایج نشان داد که در خاک‌های تیمارشده و تیمارنشده با لجن فاضلاب، بیشترین مقدار روی با استفاده از روش مهلیچ 3 و کمترین مقدار آن با استفاده از روش مهلیچ 1 عصاره‌گیری شد. بر اثر افزودن لجن فاضلاب به خاک، روی عصاره‌گیری شده با روش‌های مختلف و شاخصهای گیاه لوبیا افزایش یافت. همچنین نتایج نشان داد که در خاک‌های تیمارنشده روی عصاره‌گیری شده با عصاره‌گیرهای DTPA-AB، DTPA-TEA و مهلیچ 3 با شاخصهای گیاه همبستگی معنیداری داشتند. درحالی‌که در خاک‌های تیمارشده با لجن فاضلاب، بین روی عصاره‌گیری شده با DTPA-TEA و مهلیچ 1 با وزن خشک گیاه و جذب روی و مهلیچ 2 با غلظت روی در گیاه همبستگی معنیداری وجود داشت. نتایج این پژوهش نشان داد که عصاره‌گیر DTPA-TEA توانایی برآورد روی قابل استفاده لوبیا در خاک‌های تیمارنشده و تیمارنشده با لجن فاضلاب را دارد.
حمیدرضا متقیان؛ علیرضا حسین‌پور؛ جهانگرد محمدی؛ فایز رئیسی
چکیده
ریزوسفر ناحیه‌ای کوچک با ویژگیهای شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی متفاوت از توده خاک است. این تحقیق با هدف بررسی اثر ریزوسفر گندم بر قابلیت استفاده و جزءبندی مس با استفاده از ریزوباکس در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. تعداد 3 بذر گندم در هر ریزوباکس کاشته شد. پس از 8 هفته گیاهان برداشت و خاک‌های ریزوسفری و توده جدا شدند. کربن آلی خاک، کربن ...
بیشتر
ریزوسفر ناحیه‌ای کوچک با ویژگیهای شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی متفاوت از توده خاک است. این تحقیق با هدف بررسی اثر ریزوسفر گندم بر قابلیت استفاده و جزءبندی مس با استفاده از ریزوباکس در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. تعداد 3 بذر گندم در هر ریزوباکس کاشته شد. پس از 8 هفته گیاهان برداشت و خاک‌های ریزوسفری و توده جدا شدند. کربن آلی خاک، کربن آلی محلول، کربن بیوماس میکروبی، مس قابل استفاده (با استفاده از 7 روش عصاره‌گیری شیمیایی) و جزءبندی مس در خاک‌های ریزوسفری و توده تعیین شدند. نتایج نشان داد که کربن آلی خاک، کربن آلی محلول و کربن بیوماس میکروبی در خاک‌های ریزوسفری افزایش معنیداری (01/0p
حمیدرضا متقیان؛ جهانگرد محمدی
چکیده
چکیده
تأثیر نوع کاربری اراضی بر نحوة عملکرد خاک در اکوسیستم، از طریق مطالعه و ارزیابی تغییرات شاخصهای کیفیت خاک امکان‌پذیر است. اینگونه مطالعات که با هدف ایجاد تعادل بین میزان تولید و حفظ و بهبود کیفیت منابع اراضی انجام می‌گیرند امکان شناسایی مدیریت‌های پایدار و به تبع آن پیشگیری از تخریب فزاینده خاک را فراهم می‌سازند. در این ...
بیشتر
چکیده
تأثیر نوع کاربری اراضی بر نحوة عملکرد خاک در اکوسیستم، از طریق مطالعه و ارزیابی تغییرات شاخصهای کیفیت خاک امکان‌پذیر است. اینگونه مطالعات که با هدف ایجاد تعادل بین میزان تولید و حفظ و بهبود کیفیت منابع اراضی انجام می‌گیرند امکان شناسایی مدیریت‌های پایدار و به تبع آن پیشگیری از تخریب فزاینده خاک را فراهم می‌سازند. در این تحقیق اثر کاربری‌های مختلف بر شاخصهای فیزیکی کیفیت خاک بررسی شد. سه نوع کاربری مراتع طبیعی، کشت دیم و کشت آبی انتخاب شد. از کاربری مرتع 54 نمونه، از کاربری کشت دیم 40 نمونه و از کاربری کشت آبی 17 نمونه از خاک سطحی (15-0 سانتی‌متر) برداشت شد. خصوصیات هدایت هیدرولیکی اشباع، سرعت نفوذ، جرم مخصوص ظاهری، توزیع اندازه‌ای ذرات، فاکتور فرسایش‌پذیری خاک، کربن آلی و پایداری مرطوب خاکدانه‌ها (در سه کلاس) برای هر کاربری اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که میانگین، حداقل و حداکثر هدایت هیدرولیکی اشباع در کاربری کشت آبی نسبت به دو کاربری دیگر بیشتر بود. مقدار کربن آلی خاک در کاربری کشت آبی از دو کاربری دیگر کمتر بود. فاکتور فرسایش‌پذیری خاک در کاربری کشت آبی دارای مقدار بیشتری نسبت به دو کاربری دیگر دارد. درصد شاخص پایداری مرطوب خاکدانه‌ها در کلاس اندازه‌ای خاکدانه‌های درشت (>2 میلی‌متر) در کاربری کشت آبی در مقایسه با دو کاربری دیگر کمتر بود. در بین خصوصیات مورد مطالعه میانگن هدایت هیدرولیکی اشباع، درصد رس، فاکتور فرسایش‌پذیری خاک و پایداری مرطوب خاکدانه‌ها در کلاس اندازه‌ای خاکدانه‌های درشت در کاربری‌های مختلف دارای تفاوت معنیداری در سطح 5 درصد هستند. به‌نظر می‌رسد که فاکتور فرسایش‌پذیری خاک و شاخص پایداری مرطوب در کلاس خاکدانه‌های درشت در مقایسه با سایر شاخص‌ها، تغیرات کیفیت خاک را در منطقه مورد مطالعه بهتر نشان میدهند.
واژه‌های کلیدی: پایداری مرطوب خاکدانه‌ها، شاخص کیفیت خاک، فاکتور فرسایش‌پذیری خاک
حمیدرضا متقیان؛ احمد کریمی؛ جهانگرد محمدی
چکیده
چکیده
تفسیر تغییرات مکانی خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی در مقیاس حوزه آبخیز یکی از فاکتور های اساسی در مدل سازی خصوصیات هیدرولوژیکی، طراحی ها و تصمیم گیری ها است. این تحقیق با هدف تجزیه و تحلیل توزیع مکانی توزیع اندازه ذرات خاک (مقادیر شن، سیلت و رس)، چگالی ظاهری ( )، سرعت نفوذ (IR) و هدایت هیدرولیکی اشباع (Ks) در حوزه آبخیز مرغملک (زیر حوزه ...
بیشتر
چکیده
تفسیر تغییرات مکانی خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی در مقیاس حوزه آبخیز یکی از فاکتور های اساسی در مدل سازی خصوصیات هیدرولوژیکی، طراحی ها و تصمیم گیری ها است. این تحقیق با هدف تجزیه و تحلیل توزیع مکانی توزیع اندازه ذرات خاک (مقادیر شن، سیلت و رس)، چگالی ظاهری ( )، سرعت نفوذ (IR) و هدایت هیدرولیکی اشباع (Ks) در حوزه آبخیز مرغملک (زیر حوزه زاینده رود) انجام گرفت. در این تحقیق 111 نمونه خاک بر روی شبکه شبه منظم با فواصل 1 کیلومتری از خاک سطحی از عمق 30-0 سانتی متر حوزه برای تعیین توزیع اندازه ای ذرات تهیه گردید. سرعت نفوذ با استفاده از استوانه مضاعف در محل نمونه برداری انجام شد. نمونه های دست نخورده برای تعیین هدایت هیدرولیکی اشباع به روش بار افتان و چگالی ظاهری تهیه و به آزمایشگاه منتقل گردید. نتایج نشان داد حداکثر ضریب تغییرات برای سرعت نفوذ (72درصد) و هدایت هیدرولیکی اشباع (67درصد) است و حداقل ضریب تغییرات (8درصد) برای چگالی ظاهری بهدست آمد. آنالیز آماری داده ها نشان داد بین مقادیر IR در دو شکل اراضی مختلف (فلات و دشت های آبرفتی) تفاوت آماری معنی داری (05/0p
