حمیدرضا بهروان؛ رضا خراسانی؛ امیر فتوت؛ عبدالامیر معزی؛ مهدی تقوی
چکیده
با توجه به اهمیت افزایش کارایی کود فسفر و بررسی اثرات اسید هومیک در بهبود جذب آن با توجه به خصوصیات مورفولوژیک ریشه و جریان به درون فسفر در گیاه نیشکر، آزمایش گلخانهای با سطوح مختلف فسفر (0، 50 و 100 درصد توصیه کودی معادل 250 کیلوگرم در هکتار) و اسید هیومیک (سه سطح غوطهورسازی قلمه در محلولهای 0، 3/0 و 5/0 درصد اسید هیومیک) اجرا شد و گیاه نیشکر ...
بیشتر
با توجه به اهمیت افزایش کارایی کود فسفر و بررسی اثرات اسید هومیک در بهبود جذب آن با توجه به خصوصیات مورفولوژیک ریشه و جریان به درون فسفر در گیاه نیشکر، آزمایش گلخانهای با سطوح مختلف فسفر (0، 50 و 100 درصد توصیه کودی معادل 250 کیلوگرم در هکتار) و اسید هیومیک (سه سطح غوطهورسازی قلمه در محلولهای 0، 3/0 و 5/0 درصد اسید هیومیک) اجرا شد و گیاه نیشکر در دو زمان 45 و 90 روز پس از کشت، برداشت شد. آزمایش به صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار و با استفاده از 54 گلدان اجرا گردید. در این تحقیق طول ساقه و ریشه، طول تارهای کشنده، ظرفیت تبادل کاتیونی ریشه، جذب و جریان به درون فسفر اندازهگیری شد. بر اساس نتایج بدست آمده با مصرف اسید هیومیک به همراه کود فسفر، خصوصیات گیاهی اندازهگیری شد و جذب فسفر نیز به طور متوسط بیش از 50 درصد بهبود یافت. اما در عین حال روند تغییرات جریان به درون فسفر با جذب فسفر در تیمارهای اسید هومیک و کود فسفر به دلیل افزایش معنیدار طول ریشه منطبق نبود به طوریکه این تغییرات رابطه معکوسی با رشد ریشه نشان داد. نتایج این تحقیق نشان داد که مصرف اسید هیومیک به تنهایی و به همراه کود فسفر میتواند با تأثیر بر سیستم ریشهای و تارهای کشنده، جذب فسفر و در نتیجه ماده خشک گیاهی را افزایش دهد. همچنین کاربرد اسید هیومیک و کود فسفر ضمن افزایش عملکرد محصول، افزایش کارایی مصرف کود فسفر را نیز بهبود بخشید.
سیده زهره تقدیسی حیدریان؛ رضا خراسانی؛ حجت امامی
چکیده
زئولیت عموماً به عنوان یک ماده اصلاحی برای خاک استفاده میشود. اضافه کردن برخی از مواد معدنی نظیر زئولیت علیرغم تأثیر مثبت بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک میتواند در سطوح زیاد تأثیر منفی بر جذب عناصر غذایی و رشد گیاه داشته باشد. به همین منظور آزمایش گلدانی با هدف بررسی تأثیر زئولیت، کود حیوانی و ورمیکمپوست بر رشد و جذب عناصرکم ...
بیشتر
زئولیت عموماً به عنوان یک ماده اصلاحی برای خاک استفاده میشود. اضافه کردن برخی از مواد معدنی نظیر زئولیت علیرغم تأثیر مثبت بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک میتواند در سطوح زیاد تأثیر منفی بر جذب عناصر غذایی و رشد گیاه داشته باشد. به همین منظور آزمایش گلدانی با هدف بررسی تأثیر زئولیت، کود حیوانی و ورمیکمپوست بر رشد و جذب عناصرکم مصرف در گیاه ذرت به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در گلخانه پژوهشی تحت شرایط کنترل شده انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل زئولیت در سه سطح (صفر، 6 و 12 درصد وزنی)، نوع ماده آلی شامل ورمیکمپوست در سه سطح (صفر، 125/0 و، 25/0 درصد وزنی) و کود گاوی پوسیده در سه سطح (صفر، 5/0 و، 1 درصد وزنی) بودند. نتایج آزمایش نشان داد در بین سطح 6 و 12 درصد زئولیت، سطح 6 درصد آن نسبت به 12 درصد کارایی بهتری داشته است و سطح 12 درصد زئولیت نسبت به شاهد باعث کاهش 19 درصدی وزن خشک گیاه و کاهش وزن تر، که کاهش وزن تر نسبت به شاهد معنیدار نبود. همچنین این سطح زئولیت جذب عنصر روی، آهن و منگنز در گیاه کاهش داد و به ترتیب سبب افزایش 93/8 و 40 درصدی pH و غلظت منگنز خاک شد. در بین تیمارهای آزمایشی، سطح 1 درصد کود گاوی در عدم حضور زئولیت بیشترین مقدار وزن تر و خشک گیاه، ارتفاع گیاه، جذب عناصر روی، آهن و منگنز در اندام هوایی گیاه را دارا بود. همچنین کمترین مقدار pH خاک مربوط به این سطح بوده که اختلاف معنیداری نسبت به بقیه تیمارها و همچنین تیمار شاهد داشت. در نهایت در بین تیمارهای آزمایشی، کارایی ورمیکمپوست نسبت به کود گاوی کمتر بوده و بیشترین تأثیر بر رشد و جذب عناصر کم مصرف در گیاه ذرت مربوط به تیمارهای کود گاوی و کمترین مربوط به تیمار زئولیت بود.
مجید فروهر؛ رضا خراسانی؛ امیر فتوت؛ حسین شریعتمداری؛ کاظم خاوازی
چکیده
تبدیل مواد آلی به بیوچار و مصرف آن در خاک، راهکار نوینی است برای تغییر جهت و هدایت "انقلاب سبز" به سمت داشتن "اکوسیستمهای زراعی پایدار". برای بهرهمندی از مزایای بیوچار و مشخص کردن محدودیتهای احتمالی کاربرد آن در خاکهای کشورمان، بررسی اثر انواع بیوچارها از جنبههای مختلف ضروری است. در همین راستا در تحقیقی که به صورت اسپلیت پلات ...
بیشتر
تبدیل مواد آلی به بیوچار و مصرف آن در خاک، راهکار نوینی است برای تغییر جهت و هدایت "انقلاب سبز" به سمت داشتن "اکوسیستمهای زراعی پایدار". برای بهرهمندی از مزایای بیوچار و مشخص کردن محدودیتهای احتمالی کاربرد آن در خاکهای کشورمان، بررسی اثر انواع بیوچارها از جنبههای مختلف ضروری است. در همین راستا در تحقیقی که به صورت اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد، تأثیر مصرف سه نوع بیوچار مختلف بر pH، شوری و مقدار قابل استفاده فسفر و پتاسیم خاک در مقایسه با مواد اولیه آنها، مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: کمپوست زباله شهری، لجن فاضلاب، کود گاوی و بیوچارهای آنها. پس از اعمال تیمارها (بر اساس مصرف وزنهای یکسان کربن آلی و معادل با 17 تن در هکتار کود گاوی) در نمونههای یک کیلوگرمی از یک خاک آهکی با بافت لوم شنی و رساندن رطوبت آنها به حد ظرفیت مزرعه، نمونههای تیمار شده، در دمای 25 درجه سانتیگراد در انکوباتور، نگهداری شدند. در زمانهای 10، 30، 60، 120 و 180 روز بعد از شروع آزمایش از خاکهای تیمار شده نمونهبرداری شد و فاکتورهای مورد نظر، در آنها اندازهگیری شد. بر اساس نتایج بررسی اثرمتقابل تیمار در زمان روی پارامترهای مورد اندازهگیری، تحت تأثیر هر یک از تیمارها تغییرات فسفر قابل استفاده خاک با زمان، یک روند اغلب افزایشی معنیدار را نشان داد. تغییرات پتاسیم قابل استفاده، pH و شوری خاک با گذشت زمان معنیداری نبود. طبق نتایج مقایسه اثر تیمارها، هم بیوچارها و هم مواد اولیه آنها توانایی چشمگیری در افزایش فسفر و پتاسیم قابل استفاده خاک دارا بودند، اما اثر بیوچارها بارزتر بود. فسفر قابل جذب خاک از مقدار 4/6 میلیگرم در کیلوگرم در شاهد، به ترتیب به مقادیر 5/11، 7/15، 21، 3/17، 7/40 و 2/25 میلیگرم تحت تأثیر هر یک از تیمارهای کمپوست زباله شهری، کود گاوی، لجن فاضلاب، بیوچار کمپوست زباله شهری، بیوچار کود گاوی و بیوچار لجن فاضلاب، افزایش یافت. مصرف این مواد، پتاسیم قابل استفاده خاک را از 75 میلیگرم در کیلوگرم به ترتیب به 135، 198، 181، 150، 390 و 81 میلیگرم در کیلوگرم خاک رساند. افزایش شوری خاک در تمام تیمارها نسبت به شاهد (عدم مصرف بیوچار یا مواد اولیه آنها) ملاحظه شد. pH خاک در اثر مصرف هر یک از تیمارها نسبت به شاهد کاهش یافت. از این نظر تفاوتی بین بیوچارها و مواد اولیه آنها ملاحظه نشد. با توجه به اثرات بارزتری که بیوچارهای مورد بررسی در این تحقیق در افزایش فسفر و پتاسیم قابل استفاده خاک نسبت به مواد اولیه خود نشان دادند به نظر میرسد که بتوان در کاهش مصرف کودهای شیمیایی فسفره و پتاسه، به طور مؤثرتری از آنها بهره جست.
فائزه لطفی؛ امیر فتوت؛ رضا خراسانی؛ مهدی بحرینی
چکیده
برای ارزیابی خطرآفرینی آلودگی فلزات سنگین در خاک، آگاهی از زیست فراهمی فلزات بسیار مهم است که خود به توزیع شکلهای شیمیایی آنها در خاک بستگی دارد. به منظور بررسی اثر ماده آلی (کود گاوی) و نحوه تأثیر فعالیت ریشه و ترشحات آن بر توزیع شکلهای شیمیایی فلز کادمیم، آزمایشی به صورت گلخانهای بر روی خاک آلوده به کادمیم در سیستم رایزوباکس ...
بیشتر
برای ارزیابی خطرآفرینی آلودگی فلزات سنگین در خاک، آگاهی از زیست فراهمی فلزات بسیار مهم است که خود به توزیع شکلهای شیمیایی آنها در خاک بستگی دارد. به منظور بررسی اثر ماده آلی (کود گاوی) و نحوه تأثیر فعالیت ریشه و ترشحات آن بر توزیع شکلهای شیمیایی فلز کادمیم، آزمایشی به صورت گلخانهای بر روی خاک آلوده به کادمیم در سیستم رایزوباکس انجام گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 2 سطح ماده آلی (حضور و عدم حضور ماده آلی) و 3 ناحیه با فاصله از ریشه و با 3 تکرار اجراء شد. به منظور تعیین شکلهای شیمیایی کادمیم از روش عصارهگیری متوالی تسیر استفاده شد. نتایج نشان داد که افزودن ماده آلی به خاک بر تغییرات هیچ یک از شکلهای شیمیایی کادمیم در خاک جز فرم زیستفراهم بطور معنیداری مؤثر نبوده است اما موجب افزایش معنیدار pH، CEC و مقدار کربن آلی در خاک شد. بنابراین میتوان گفت کاهش معنیدار فرم زیستفراهم کادمیم در اثر افزودن ماده آلی به خاک به علت تغییر ویژگیهای خاک بوده است. بر اساس نتایج، افزودن کود گاوی به خاک بیشترین تأثیر را بر فرم کربناتی کادمیم دارد. همچنین غلظت کادمیم در ریشه گیاه ذرت در شرایط حضور و عدم حضور ماده آلی بطور معنیداری بیشتر از اندام هوایی بوده است. این امر نشان میدهد که کادمیم تمایل بیشتری برای تجمع در ریشه گیاه در مقایسه با اندام هوایی داشته است.
محمد قاسم زاده گنجه ای؛ علی رضا کریمی؛ علی زین الدینی؛ رضا خراسانی
چکیده
پلایا از جمله شکلهای اراضی مهم در مناطق بیابانی میباشد و سطح زیادی را در این مناطق به خود اختصاص داده است. هدف از این پژوهش بررسی ویژگیها، تغییر و تحول، میکرومورفولوژی و کانیشناسی خاکهای حاشیه پلایای بجستان در شمال شرق ایران بود. برای این منظور پس از شناسایی زمینریختها، در امتداد یک برش، 11 خاکرخ در سطوح ژئومورفیک مخروط ...
بیشتر
پلایا از جمله شکلهای اراضی مهم در مناطق بیابانی میباشد و سطح زیادی را در این مناطق به خود اختصاص داده است. هدف از این پژوهش بررسی ویژگیها، تغییر و تحول، میکرومورفولوژی و کانیشناسی خاکهای حاشیه پلایای بجستان در شمال شرق ایران بود. برای این منظور پس از شناسایی زمینریختها، در امتداد یک برش، 11 خاکرخ در سطوح ژئومورفیک مخروط افکنه حاشیه پلایا، اراضی حد واسط مخروط افکنه و کفه رسی و همچنین کفه رسی مطالعه شد. هدایت الکتریکی خاکها از 9/0 در مخروط افکنه تا 7/36 دسیزیمنس بر متر در حاشیه کفه نمکی متغیر بود. بافت خاک در کفه رسی، لوم رسی با غالبیت سیلت بود. کانیهای رسی خاکهای مورد مطالعه بهترتیب فراوانی شامل اسمکتیت، ایلیت، کلریت و پالیگورسکیت بودند. بر خلاف پلایاهای دیگر در ایران، پالیگورسکیت فراوانی کمتری داشت. افق Btkb قرمز رنگ، متکاملترین افق در کل منطقه در مخروط افکنه بود که در زیر لایههای سنگریزهدار آبرفتی مدفون شده است. تجمع رس به صورت پوشش ذرات شن در مقطع نازک مشاهده شد. افق Bk، حداکثر تکامل در کفه رسی بود. پوشش رسی،کربناتهای ثانویه اغلب به شکل نودول همراه با فرمهای عدسی شکل گچ، پدوفیچرهای غالب خاک را تشکیل میدهند. وجود افق Bk در خاکهای رویی و افق Btkb در بین توالی لایههای رسوبی، نشان دهنده توالی فرآیندهای خاکسازی، فرسایش و رسوب است. افق Btkb نشان دهنده یک دوره گرم و مرطوبتر و افق Bk نشان دهنده یک دوره نسبتا مرطوبتر نسبت به زمان حاضر است. مورفولوژی خاکهای مورد مطالعه، نشان دهنده مشابهت شرایط خاکسازی منطقه مورد مطالعه با شرق و مرکز ایران است.
سعید باقریفام؛ امیر لکزیان؛ امیر فتوت؛ رضا خراسانی
چکیده
در سالهای اخیر آلودگی خاکها و آب به آرسنیک به دلیل کاربردهای صنعتی و فعالیتهای معدنکاری منجر به نگرانیهای جدی زیست محیطی شده است. روشهای مختلفی برای مدیریت زیست محیطی و پالایش خاکهای آلوده پیشنهاد شده که در بین این روشها گیاه پالایی به عنوان گزینهای موثر و سازگار با محیط زیست مطرح شده است. به منظور پی بردن به اثرات همزیستی ...
بیشتر
در سالهای اخیر آلودگی خاکها و آب به آرسنیک به دلیل کاربردهای صنعتی و فعالیتهای معدنکاری منجر به نگرانیهای جدی زیست محیطی شده است. روشهای مختلفی برای مدیریت زیست محیطی و پالایش خاکهای آلوده پیشنهاد شده که در بین این روشها گیاه پالایی به عنوان گزینهای موثر و سازگار با محیط زیست مطرح شده است. به منظور پی بردن به اثرات همزیستی مایکوریزایی و غلظت فسفر بر جذب آرسنیت و آرسنات بوسیله گیاه آفتابگردان، مطالعهای گلخانهای به صورت کاملا تصادفی در قالب فاکتوریل با سه سطح مایکوریزا (شاهد، Glomus intraradices وmosseae Glomus)، دو سطح فسفر (0 و 60 میلیگرم بر کیلوگرم) و دو گونه معدنی آرسنیک (50 میلیگرم بر کیلوگرم آرسنیت یا آرسنات) انجام شد. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد همزیستی مایکوریزایی غلظت آرسنیک در بخش هوایی گیاه را کاهش و افزایش سطح فسفر خاک غلظت آرسنیک را در بخش هوایی گیاه آفتابگردان افزایش میدهد. بنابراین همزیستی مایکوریزایی بوسیله گیاه آفتابگردان بازدهی تثبیت گیاهی و افزایش غلظت فسفر در خاک بازدهی جذب گیاهی آرسنیک را در خاکهای آلوده به آرسنیک افزایش میدهد.
امیر رنجبر؛ حجت امامی؛ علی رضا کریمی؛ رضا خراسانی
چکیده
زعفران یکی از مهم ترین گیاهان اقتصادی در استان خراسان می باشد. میزان عناصر موجود در خاک و خصوصیات فیزیکی خاک نقش تعیین کنندهای در مقدار عملکرد زعفران دارد و کمبود عناصر می تواند عامل محدود کننده ای در رشد و نمو این گیاه باشد. به منظور بررسی روابط بین عملکرد زعفران با برخی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک و تعیین سهم آن دسته از ویژگی ...
بیشتر
زعفران یکی از مهم ترین گیاهان اقتصادی در استان خراسان می باشد. میزان عناصر موجود در خاک و خصوصیات فیزیکی خاک نقش تعیین کنندهای در مقدار عملکرد زعفران دارد و کمبود عناصر می تواند عامل محدود کننده ای در رشد و نمو این گیاه باشد. به منظور بررسی روابط بین عملکرد زعفران با برخی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک و تعیین سهم آن دسته از ویژگی ها که بیشترین تاثیر را بر عملکرد دارند، این پژوهش در 30 مزرعه زعفران (30 نمونه خاک) واقع در منطقه قاینات اجرا گردید. در این راستا به منظور تعیین مهم ترین ویژگی های خاک موثر بر عملکرد زعفران از روش تجزیه مولفه های اصلی (PCA) برای تحلیل داده ها استفاده شد و تخمین عملکرد عملکرد زعفران نیز با استفاده از رگرسیون گام به گام انجام شد. بر اساس روش PCA هفت ویژگی مقدار کلسیم، آهن، روی، درصد شن، درصد کربنات کلسیم معادل، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD) و مقدار منگنز به عنوان مهم ترین ویژگی های خاکی مزارع زعفران از میان 21 ویژگی مورد بررسی در این پژوهش معرفی شدند. برای تخمین عملکرد زعفران در روش تجزیه رگرسیون گام به گام، عملکرد زعفران به عنوان متغیر وابسته و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شدند. نتایج به دست آمده از روش رگرسیون گام به گام نشان داد که pH، مقدار روی، جرم مخصوص ظاهری، میانگین وزنی قطر خاکدانهها، آهن، هدایت الکتریکی، کربن آلی و پتاسیم خاک به عنوان مهم ترین ویژگی های برآورد عملکرد زعفران بوده و 74 درصد از تغییرات آن را توجیه نمودند. به طور کلی غلظت عناصر کم مصرف (آهن و روی) و میانگین وزنی قطر خاکدانه ها در هر دو روش PCA و رگرسیون گام به گام، به عنوان ویژگی های مهم و تاثیرگذار بر عملکرد زعفران در مزارع منطقه قاینات، تعیین شدند. بنابراین پیشنهاد می شود پارامترهای فوق همراه با pH و کربنات کلسیم معادل که بر قابلیت دسترسی عناصر غذایی کم مصرف تاثیرگذار هستند و به طور مجزا در هر دو روش لحاظ شده اند، به عنوان مهم ترین ویژگی های خاکی موثر بر عملکرد زعفران مورد توجه قرار گیرند.
سلیمه راحمی؛ رضا خراسانی؛ اکرم حلاج نیا
چکیده
با توجه به فراهمی کم آهن در خاک های آهکی و تفاوت گونه های گیاهی در جذب آهن خاک، شناسایی و مطالعه گونه های گیاهی با کارایی زیاد آهن در جهت کاهش مصرف کودهای شیمیایی ضروری است. به منظور بررسی کارایی جذب آهن در رقم های مختلف گندم، یک آزمایش گلخانه ای در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با آرایش فاکتوریل، در 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل ...
بیشتر
با توجه به فراهمی کم آهن در خاک های آهکی و تفاوت گونه های گیاهی در جذب آهن خاک، شناسایی و مطالعه گونه های گیاهی با کارایی زیاد آهن در جهت کاهش مصرف کودهای شیمیایی ضروری است. به منظور بررسی کارایی جذب آهن در رقم های مختلف گندم، یک آزمایش گلخانه ای در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با آرایش فاکتوریل، در 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل 3 رقم گندم (پارسی، پیشتاز و فلات) و 3 سطح آهن (صفر، 2 و 6 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) بودند. نتایج نشان داد که مصرف آهن تأثیر معنی داری بر وزن خشک بخش هوایی و جذب آهن در دو رقم پارسی و پیشتاز نداشت ولی در رقم فلات وزن خشک بخش هوایی افزایش پیدا کرد. بررسی اینفلاکس آهن و نسبت ریشه به بخش هوایی که دو عامل مهم بر کارایی جذب هستند نشان داد که در رقم پیشتاز و پارسی اینفلاکس بیش تر از رقم فلات بود. در رقم پارسی علاوه بر اینفلاکس طول ریشه نیز افزایش پیدا کرد. در رقم فلات با افزایش آهن، جذب، عملکرد رویشی نسبی، اینفلاکس و نسبت ریشه به بخش هوایی افزایش یافت. بنابراین در مقایسه با دو رقم دیگر، فلات را به عنوان رقم کارا نمی توان در نظر گرفت. احتمالا عدم پاسخ به کود در دو رقم پارسی و پیشتاز، نشان دهنده فعال بودن مکانیسم های خاص دیگر (مثل اثر تراوشات ریشه، سیدروفورها و....) در جذب آهن در سطوح کم این عنصر در خاک می باشد. به عبارت دیگر رقم پیشتاز و پارسی نسبت به رقم فلات کاراتر بودند.
تکتم جواهری؛ امیر لکزیان؛ پریسا طاهری؛ رضا خراسانی
چکیده
بخش عمده فسفر خاک به شکل آلی است. اسید فیتیک و گلیسرو فسفات سدیم از جمله ترکیبات آلی فسفردار خاک می باشند. قارچ های خاک نقش مهمی در تبدیل این ترکیبات به فرم معدنی ایفا می کنند. در میان قارچ ها، آسپرژیلوس یکی از انواع موثر در هیدرولیز ترکیبات آلی می باشد. به منظور مطالعه توانایی جدایه های آسپرژیلوس بر هیدرولیز بستره های اسید فیتیک و گلیسرو ...
بیشتر
بخش عمده فسفر خاک به شکل آلی است. اسید فیتیک و گلیسرو فسفات سدیم از جمله ترکیبات آلی فسفردار خاک می باشند. قارچ های خاک نقش مهمی در تبدیل این ترکیبات به فرم معدنی ایفا می کنند. در میان قارچ ها، آسپرژیلوس یکی از انواع موثر در هیدرولیز ترکیبات آلی می باشد. به منظور مطالعه توانایی جدایه های آسپرژیلوس بر هیدرولیز بستره های اسید فیتیک و گلیسرو فسفات سدیم، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل و سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 5 جدایه قارچ (4 جدایه آسپرژیلوس و جدایه تریکودرما هارزیانوم) و تیمار شاهد (فاقد قارچ) و دو نوع ترکیب آلی فسفر (اسید فیتیک و گلیسرو فسفات سدیم) بودند. فعالیت آنزیم فسفاتاز اسیدی و قلیایی، تغییرات pH محیط کشت و میزان فسفر معدنی حاصل از هیدرولیز جدایه های فوق، که در محیط کشت PDB در دمای 28 درجه سانتیگراد رشد داده شده بودند،14 روز پس از تلقیح اندازه گیری شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که کلیه جدایه های قارچ در معدنی کردن فسفر آلی از لحاظ آماری در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری داشتند. از میان جدایه های مورد مطالعه، بیشترین میزان معدنی شدن فسفر مربوط به قارچ آسپرژیلوس نیجر (A15) بود. نتایج نشان داد که نوع بستره آلی بر توانایی جدایه ها جهت هیدرولیز تاثیر می گذارد. جدایه ها در محیط کشت حاوی گلیسرو فسفات سدیم نسبت به اسید فیتیک فسفر معدنی بیشتری آزاد کردند. همچنین میزان فعالیت فسفاتاز اسیدی و قلیایی جدایه ها در محیط کشت حاوی گلیسرو فسفات سدیم نسبت به اسید فیتیک بیشتر بود. در بین اکثر جدایه ها کاهش pH محیط حاوی اسید فیتیک نسبت به گلیسرو فسفات سدیم بیشتر صورت گرفت. فسفر معدنی محیط کشت جدایه های آسپرژیلوس حاوی گلیسرو فسفات سدیم با فعالیت آنزیم فسفاتاز اسیدی و قلیایی همبستگی مثبت با ( R2 مساوی72/0 و 67/0 به ترتیب) و با pH محیط کشت همبستگی منفی و معکوس وR2 مساوی 79/0داشت.
رضا خراسانی؛ مجید عزیزی؛ حدیثه رحمانی
چکیده
اکثر گیاهان دارویی قادرند در خاکهایی با فسفر قابل استفاده کم، بخوبی رشد کنند. برای بررسی مکانیسم توانایی این گیاهان، یک آزمایش گلخانهای با گیاهان کاکوتی کوهی، بومادران و مریم گلی در خاکی با فسفر کم در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تیمار کم، متوسط و زیاد فسفر (0، 15و 150 میلیگرم بر کیلوگرم) در دو برداشت و سه تکرار انجام شد. نتایج نشان ...
بیشتر
اکثر گیاهان دارویی قادرند در خاکهایی با فسفر قابل استفاده کم، بخوبی رشد کنند. برای بررسی مکانیسم توانایی این گیاهان، یک آزمایش گلخانهای با گیاهان کاکوتی کوهی، بومادران و مریم گلی در خاکی با فسفر کم در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تیمار کم، متوسط و زیاد فسفر (0، 15و 150 میلیگرم بر کیلوگرم) در دو برداشت و سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد هر سه گونه گیاهی در انتهای آزمایش (برداشت دوم) در تیمار کم فسفر دارای وزن خشک نسبی بالای 80 درصد بودند که حاکی از کارایی زیاد گیاهان در استفاده از فسفر بود. غلظت فسفر در گیاهان در تیمار کم فسفر و در برداشت اول بین 23/0 تا 29/0 درصد بود که تفاوت معنیداری با تیمار زیاد فسفر نداشت. همچنین محتوای کل 4 فسفر در گیاهان تیمار کم فسفر نیز نسبتاً زیاد بود. با توجه به غلظت و محتوای کل فسفر میتوان گفت این گیاهان دارای کارایی جذب فسفر زیادی در خاک بودند. اینفلاکس5 (جریان به داخل) فسفر در کاکوتی به طور معنیداری بیشتر از دو گیاه دیگر بود. بررسی نسبت ریشه به اندامهای هوایی نشان داد که در مریم گلی، زیاد بودن کارایی جذب در شرایط کمبود فسفر خاک بیشتر در ارتباط با گسترش زیادتر ریشه بود در حالیکه در کاکوتی بیشتر مربوط به اینفلاکس زیاد فسفر بود.
لیلی السادات قرشی؛ غلامحسین حق نیا؛ امیر لکزیان؛ رضا خراسانی
چکیده
کارایی استفاده از فسفر از مسائل مهم حاصلخیزی خاک و تولید محصول است. عوامل مختلف خاکی مانند وجود آهک در خاک، اثرات همستیزی با عناصر دیگر مانند آهن و وجود مواد آلی بر فراهمی فسفر برای گیاه موثرند. از این رو در یک آزمایش گلخانه ای تاثیرآهک، آهن و ماده آلی بر رشد و جذب فسفر در گیاه ذرت بررسی شد. تیمارها شامل دو سطح آهک ( صفر و دو درصد کربنات ...
بیشتر
کارایی استفاده از فسفر از مسائل مهم حاصلخیزی خاک و تولید محصول است. عوامل مختلف خاکی مانند وجود آهک در خاک، اثرات همستیزی با عناصر دیگر مانند آهن و وجود مواد آلی بر فراهمی فسفر برای گیاه موثرند. از این رو در یک آزمایش گلخانه ای تاثیرآهک، آهن و ماده آلی بر رشد و جذب فسفر در گیاه ذرت بررسی شد. تیمارها شامل دو سطح آهک ( صفر و دو درصد کربنات کلسیم)، ماده آلی (صفر و یک درصدکود گاوی)، سه سطح آهن (صفر، 20، 40 کیلوگرم در هکتار سکوسترین 138) و سه سطح فسفر (صفر، 200 و 400 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تکرار بود. نتایج آزمایش نشان داد که کود گاوی سبب افزایش معنی دار وزن خشک شاخساره، غلظت و جذب فسفر در گیاه ذرت شد. کاربرد آهک بر وزن خشک شاخساره تاثیر معنی داری نداشت. اما لیکن غلظت و جذب فسفر در گیاه را کاهش داد. کاربرد آهن در سطح 20 کیلوگرم در هکتار، سبب افزایش وزن خشک شاخساره گردید؛ اما کاربرد سطح بیشتر آهن آن را کاهش داد. غلظت و جذب فسفر با کاربرد فسفر افزایش اما با کاربرد آهن کاهش یافت. بررسی برهمکنش تیمارهای آزمایشی نشان داد که کاربرد کود آلی می تواند اثر منفی ناشی از آهک و آهن را کاهش دهد.
لیلی السادات قرشی؛ غلامحسین حق نیا؛ امیر لکزیان؛ رضا خراسانی
چکیده
آهن عنصری ضروری برای رشد گیاهان است. وجود آهک، کمبود مواد آلی خاک وکاربرد بیش از اندازه فسفر در خاک ها از عوامل موثر بر فراهمی آهن است. از این رو در یک آزمایش گلخانه ای تاثیرآهک، فسفر و ماده آلی بر رشد و جذب آهن در گیاه ذرت بررسی شد. تیمارها شامل دو سطح آهک (صفر و دو درصد کربنات کلسیم)، ماده آلی (صفر و یک درصدکود گاوی)، و سه سطح فسفر (صفر، ...
بیشتر
آهن عنصری ضروری برای رشد گیاهان است. وجود آهک، کمبود مواد آلی خاک وکاربرد بیش از اندازه فسفر در خاک ها از عوامل موثر بر فراهمی آهن است. از این رو در یک آزمایش گلخانه ای تاثیرآهک، فسفر و ماده آلی بر رشد و جذب آهن در گیاه ذرت بررسی شد. تیمارها شامل دو سطح آهک (صفر و دو درصد کربنات کلسیم)، ماده آلی (صفر و یک درصدکود گاوی)، و سه سطح فسفر (صفر، 200 و 400 کیلوگرم در هکتار سوپرفسفات تریپل) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو تکرار بود. نتایج آزمایش نشان داد که کود گاوی سبب افزایش معنی دار وزن خشک شاخساره، غلظت و جذب آهن در گیاه ذرت شد. کاربرد آهک بر وزن خشک شاخساره تاثیر معنی داری نداشت لیکن غلظت و جذب کل آهن در گیاه را کاهش داد. کاربرد فسفر سبب افزایش وزن خشک شاخساره گردید لیکن. غلظت و جذب کل آهن با کاربرد فسفر کاهش یافت. بررسی برهمکنش کود گاوی و هر یک از تیمارهای آزمایشی نشان می دهد که کاربرد کود آلی می تواند اثر منفی ناشی از آهک و زیادی فسفر بر فراهمی آهن را بهبود بخشد.
آیدا معدنی؛ امیر لکزیان؛ غلامحسین حق نیا؛ رضا خراسانی
چکیده
غلظت های بالای عناصر سنگین و وجود فسفر زیاد در خاک موجب کاهش رشد و فعالیت قارچ های میکوریزای آربسکولار و در نتیجه کاهش تولید اسپور توسط این قارچ ها می گردد. به منظور ارزیابی اثر عناصر سنگین روی و کادمیم و عنصر فسفر بر میزان فعالیت قارچ های میکوریزای آربسکولار از طریق اندازه گیری گلومالین تولید شده توسط این قارچ ها، آزمایشی به صورت فاکتوریل ...
بیشتر
غلظت های بالای عناصر سنگین و وجود فسفر زیاد در خاک موجب کاهش رشد و فعالیت قارچ های میکوریزای آربسکولار و در نتیجه کاهش تولید اسپور توسط این قارچ ها می گردد. به منظور ارزیابی اثر عناصر سنگین روی و کادمیم و عنصر فسفر بر میزان فعالیت قارچ های میکوریزای آربسکولار از طریق اندازه گیری گلومالین تولید شده توسط این قارچ ها، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل دو گونه مختلف قارچ میکوریزای آربسکولار G. mosseae و G. intraradices و بدون میکوریزا (NM)، و 6 ترکیب فلزی (روی 400 ، کادمیم 25، روی و کادمیم به ترتیب 400 و 25، فسفر 50، فسفر، روی و کادمیم به ترتیب 50، 400 و 25 میلی گرم در کیلوگرم نمونه خاک و بدون فلز) در سه تکرار بودند. نتایج نشان داد که تیمارهای تلقیح شده با قارچ میکوریزای آربسکولار، گلومالین بیشتری را در مقایسه با تیمارهای بدون میکوریزا تولید کردند. اعمال عناصر مختلف کادمیم، روی و فسفر موجب کاهش تولید گلومالین در هر دو گونه قارچ میکوریزا شدند. به طوریکه بیشترین کاهش گلومالین در گونه G. intraradices در تیمار کادمیم و در گونه G. mosseae در تیمار روی مشاهده شد. نتایج همچنین وجود یک رابطه همبستگی مثبت بین گلومالین اندازه گیری شده به روش برادفورد و روش اندازه گیری درصد کلونیزه شدن ریشه را مشخص کرد. طبق نتایج به دست آمده از این مطالعه، مقدار گلومالین در خاک می تواند به عنوان شاخصی از فعالیت قارچ میکوریزا و سلامت خاک مورد استفاده قرار گیرد.
شادی شفاعی؛ امیر فتوت؛ رضا خراسانی
چکیده
ترکیبات آهن (به شکل صفرظرفیتی و یا اکسید) به علت داشتن توانایی حذف یا کاهش آلایندههای متعدد آلی و معدنی از موادی هستند که به عنوان اصلاح کننده آلودگی محیطزیست بهویژه در محیطهای آبی به کار میروند. مطالعات کمی در مورد استفاده از آهن صفرظرفیتی بهویژه نانوذرات آهن در اصلاح خاکهای آلوده به فلزاتسنگین صورت گرفته است؛ بنابراین ...
بیشتر
ترکیبات آهن (به شکل صفرظرفیتی و یا اکسید) به علت داشتن توانایی حذف یا کاهش آلایندههای متعدد آلی و معدنی از موادی هستند که به عنوان اصلاح کننده آلودگی محیطزیست بهویژه در محیطهای آبی به کار میروند. مطالعات کمی در مورد استفاده از آهن صفرظرفیتی بهویژه نانوذرات آهن در اصلاح خاکهای آلوده به فلزاتسنگین صورت گرفته است؛ بنابراین با هدف بررسی تاثیر پودرهای آهن بر فراهمی فلزات نیکل، روی، کادمیوم و سرب در یک خاک آهکی آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار پودرهای آهن صفرظرفیتی و اکسید آهن در اندازه نانو و میکرومتر در سه دوره زمانی 1، 2و 4 هفته و 2 تکرار به انجام رسید. نتایج نشان دادند به طور کلی غلظت فلزات سنگین قابل استخراج با DTPA در خاک تحت تیمار منابع آهندار صفرظرفیتی نسبت به خاک شاهد کاهش معنیدار داشت. غلظت نیکل، کادمیوم، روی و سرب به ترتیب 28، 32، 37 و 28 درصد کاهش در تیمار آهن صفرظرفیتی میکرومتر و 12، 0، 25 و 21 درصد کاهش در تیمار نانوذرات آهن صفرظرفیتی داشت. در صورتیکه حضور اکسیدهای آهن باعث افزایش معنیدار فلزات سنگین قابل استخراج با DTPA خاک شد. همچنین در بازه زمانی یک تا چهار هفته به استثناء فلز نیکل اختلاف معنیداری در غلظت سایر فلزات سنگین قابل استخراج با DTPA مشاهده نشد. بهطور کلی در این مطالعه کارایی آهن صفرظرفیتی میکرومتر در کاهش فراهمی فلزات سنگین بیشتر بود و تاثیر نانوذرات آهن صفرظرفیتی در محیط خاک چشمگیر نبود.
علی اعمی ازغدی؛ رضا خراسانی؛ مرضیه مکرم؛ عبدالامیر معزی
چکیده
چکیده
امروزه تکنیک فازی برای تهیه نقشه ها در علوم مختلف بطور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه نقش موثر حاصلخیزی خاک در کشاورزی پیشرفته، تهیه نقشه حاصلخیزی خاک جهت برنامه ریزی بهتر برای استفاده از کودهای شیمیایی ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه سعی بر آن است تا با تهیه نقشه حاصلخیزی خاک از نظر مواد آلی، فسفر و پتاسیم جهت کشت ...
بیشتر
چکیده
امروزه تکنیک فازی برای تهیه نقشه ها در علوم مختلف بطور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه نقش موثر حاصلخیزی خاک در کشاورزی پیشرفته، تهیه نقشه حاصلخیزی خاک جهت برنامه ریزی بهتر برای استفاده از کودهای شیمیایی ضروری به نظر می رسد. در این مطالعه سعی بر آن است تا با تهیه نقشه حاصلخیزی خاک از نظر مواد آلی، فسفر و پتاسیم جهت کشت گندم در دشت شاوور استان خوزستان وضعیت منطقه را از نظر حاصلخیزی ارزیابی کرد. نقشه حاصلخیزی خاک با استفاده از منطق فازی5 و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP6 در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی7 تهیه گردید. داده هایی ورودی شامل مقادیر فسفر و پتاسیم قابل استفاده و مواد آلی از 282 نقاط مطالعاتی خاک بود. در ابتدا درون یابی این نقاط با استفاده از مدل IDW8 (وزن دهی عکس فاصله) در محیطGIS انجام شد. سپس برای هر یک از فاکتورهای مورد مطالعه یک تابع عضویت تعریف گردید. در نهایت برای دستیابی به نقشه نهایی حاصلخیزی خاک در منطقه مورد مطالعه، از تکنیک AHP در نرم افزار Expert Choice با نرخ سازگاری 05/0 استفاده شد. نتایج نشان داد که 51، 26، 12 و 11 درصد از منطقه مورد مطالعه به ترتیب در گروه های خیلی ضعیف، ضعیف، متوسط و خوب از لحاظ حاصلخیزی جهت کشت گندم قرار گرفتند. در مجموع می توان گفت که تهیه نقشه حاصلخیزی بصورت تفکیکی می تواند گامی اولیه و موثر در مطالعات حاصلخیزی خاک و استفاده بهینه از کودها مطرح باشد.
واژه های کلیدی: سیستم اطلاعات جغرافیایی، منطق فازی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، حاصلخیزی خاک
رضا خراسانی
چکیده
چکیده
توانایی گیاهان مختلف در رشد و نمو در خاک هایی با فسفر قابل استفاده کم، متفاوت میباشد. به عبارت دیگر گیاهان از نظر کارایی استفاده از فسفر در اینگونه خاکها با هم اختلاف دارند. این توانایی میتواند از طریق مقایسه «کارایی جذب فسفر» از خاک توسط گیاه و بررسی عوامل مؤثر در آن مورد ارزیابی قرار گیرد. در این پژوهش کارایی جذب فسفر توسط ...
بیشتر
چکیده
توانایی گیاهان مختلف در رشد و نمو در خاک هایی با فسفر قابل استفاده کم، متفاوت میباشد. به عبارت دیگر گیاهان از نظر کارایی استفاده از فسفر در اینگونه خاکها با هم اختلاف دارند. این توانایی میتواند از طریق مقایسه «کارایی جذب فسفر» از خاک توسط گیاه و بررسی عوامل مؤثر در آن مورد ارزیابی قرار گیرد. در این پژوهش کارایی جذب فسفر توسط سه گیاه ذرت، چغندر قند و بادام زمینی با سه سطح فسفر کم، متوسط و زیاد و سه برداشت (دو دوره رشد) در یک طرح کاملاً تصادفی بصورت کشت گلدانی در خاکی با فسفر قابل استفاده کم در اتاق رشد مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج عملکرد نسبی رویشی نشان داد که گیاه چغندر قند نسبت به دو گیاه دیگر کارایی بیشتری در استفاده از فسفر دارد. این توانایی چغندر قند مربوط به کارایی زیاد جذب فسفر بود بطوریکه مقدار جذب فسفر در چغندر قند در تیمار کم فسفر در برداشت سوم 29 میلیگرم فسفر بر گیاه بود که این مقادیر برای ذرت و بادام زمینی به ترتیب 19 و 8/ 0 میلیگرم فسفر بر گیاه بود. کارایی جذب فسفر زیاد چغندر قند در مقایسه با دو گیاه دیگربیشتر مربوط به زیاد بودن جریان به درون یا اینفلاکس فسفر درخاک بود. مقدار جریان به درون فسفر در گیاه چغندر قند در تیمار کم فسفر در دوره اولیه رشد حدود 4 و 22 بار بیشتر از آن به ترتیب برای ذرت و بادام زمینی بود. بعنوان یک نتیجه گیری کلی میتوان گفت که رشد و نمو خوب گیاه چغندر قند در تیمار کم فسفر به علت زیاد بودن کارایی جذب فسفر توسط این گیاه بود و این کارایی جذب فسفر زیاد با زیاد بودن جریان به درون فسفر قابل توجیه است.
واژههای کلیدی: کارایی جذب فسفر، جریان به درون فسفر، چغندرقندر، ذرت، بادام زمینی